Dede Korkut Kitabı’nın Günbet Yazması Üzerine Sentaktik Bir İnceleme

Yıl 2020, Sayı: 2, 188 - 197, 30.06.2020

Mahsun Atsız

Öz

Oğuzlarla ilgili sosyal, siyasi, kültürel pek çok bilgi içeren Dede Korkut Kitabı, birçok araştırmacının belirttiği gibi, Türk dili ve edebiyatının başyapıtlarından biridir. 2018 yılına kadar Vatikan ve Dresden olmak üzere sadece iki yazması bilinen bu esere, Günbet Yazmasının bulunmasıyla yeni bir anlatı (boy) daha eklenmiştir. Bu yazma 31 yapraktan oluşmaktadır. XVIII. bölümü hariç tutarsak, yazmada yiğitliğin nitelikleri konusu işlenmiştir.
Bu çalışmanın amacı Dede Korkut Kitabı’nın Günbet yazması üzerine sentaktik bir inceleme yapmaktır. Bu eksende, makale iki temel bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Dede Korkut Kitabı’nın Günbet yazmasında kelime grupları incelenmiş, ikinci bölümde ise yazmadaki cümle yapıları ele alınarak basit ve birleşik cümleler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gonbad Manuscript, the Book of Dede Korkut, syntax, syntactic analysis

Kaynakça

• Arıkoğlu, Ekrem (2019). “Dede Korkut Kitabı'nın Üçüncü Yazmasının Bulunuşu”, Millî Folklor, 31/123, s. 23-30.
• Azmun, Yusuf (2019). Dede Korkut’un Üçüncü Elyazması/Soylamalar ve İki Yeni Boy ile Türkmen Sahra Nüshası / Metin-Çeviri-Sözlük-Tıpkıbasım, İstanbul: Kutlu Yayınevi.
• Azemoun, Youssef (2019). “Dede Korkut'un Yeni Nüshası ve İki Yeni Boy Üzerine”, ÇÜTAD Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 4/1, 132-142.
• Ekici, Metin (2019a). Dede Korkut Kitabı Türkistan/ Türkmen Sahra Nüshası / Soylamalar ve 13. Boy / Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ekici, Metin (2019b). “13. Dede Korkut Destanı: "Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi" Boyunu Beyan Eder Hanım Hey!”, Millî Folklor, 31/122, s. 5-13.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2019a). “Dede Korkut Kitabı'nın Yeni Nüshası ve Üzerindeki Yayınlar”, Millî Folklor, 31/123, s. 5-22.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2019b), “Dede Korkutun Yeni Nüshası Üzerine Konu-Bağlantılar-Yer- Zaman – Okuyuş”, Dil Araştırmaları, Bahar 2019/24, s. 7-13.
• Ercilasun, Ahmet Bican (2002). “Salur Kazan Kimdir?”, Millî Folklor, 14/56, s. 22-33.
• Ergin, Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı I Giriş- Metin- Tıpkıbasım, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ergin, Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı II İndeks-Gramer, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Lewis, Geoffrey (1967). Turkish Grammar, Oxford: The Clarendon Press.
• Özçelik, Sadettin (2016). Dede Korkut –Dresden Nüshası- Giriş, Notlar, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özçelik, Sadettin and Erten, Münir (2011). Türkiye Türkçesi Dilbilgisi, Ankara: Bizim Büro Matbaacılık.
• Shahgoli, Nasser Khaze ve Yaghoobi, Valiollah ve Aghatabai, Shahrouz ve Behzad, Sara (2019). “Dede Korkut Kitabı’nın Günbet Yazması: İnceleme, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 16/2, s. 147-379.
• Turan, Fikret (1996). Old Anatolian Turkish: Syntactic Structure, Phd Thesis, Cambridge Massachusetts: Harvard University, The Department of Near 128 Eastern Languages and Civilizations.
• Turan, Fikret (2000). Adverbs and Adverbial Constructions in Old Anatolian Turkish, Wiesbaden: Harrasowitz Verlag.