Okul Öncesi Dönem TÜBİTAK 6 Yaş Grubu Popüler Çocuk Bilim Kitaplarında Değerlerin Ele Alınış Biçimi

Yıl 2021, Sayı: 4, 130 - 156, 29.04.2021

Mustafa Orhan

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.884525

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, TÜBİTAK tarafından yayınlanan 6 yaş grubuna yönelik popüler bilim kitaplarında, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından belirlenen 10 temel değer ve bu değerlere bağlı bazı alt değerlerin nasıl ele alındığını analiz etmek ve incelenen kitapların değerler eğitimine katkısını ortaya koymaktır. Bu amaçla, TÜBİTAK Popüler Çocuk Bilim Kitapları arasında yer alan 6 yaş grubuna yönelik toplam 97 çocuk kitabından hikâye edici metinlerden oluşan 80 kitabın tamamı incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda on kök değer arasında en fazla kitapta yer verilen ilk beş değer sırasıyla dürüstlük (44 kitapta), sorumluluk (43 kitapta), sevgi (33 kitapta), saygı (25 kitapta) ve dostluk (24 kitapta) değerleridir. Bunları 16 kitapta yer verilen yardımseverlik, 15 kitapta yer verilen vatanseverlik ve 12 kitapta yer verilen öz denetim değerleri takip etmektedir. Temel değerler arasında son sırada yer alan iki değer ise 7 kitapta yer verilen sabır değeri ile 4 kitapta yer verilen adalet değeridir. Buna karşın en fazla kitapta yer alan alt değerlerin sırasıyla bilimsellik (52 kitapta), dayanışma (38 kitapta) ve özgürlük (26 kitapta) değerleri olduğu tespit edilmiştir. 11 kitapta ahlak, estetik duygu gelişimi ve merhamet değerlerine yer verilirken, 9 kitapta sağlığa özen gösterme değeri yer bulmuştur. Eşitlik (6 kitapta), barış (4 kitapta) ve kanaatkârlık (2 kitapta) değerleri ise kitaplarda çok fazla yer verilmeyen alt değerler olarak dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

TÜBİTAK, Çocuk Edebiyatı, Çocuk Kitapları, Popüler Çocuk Bilim Kitapları, Değerler Eğitimi

Kaynakça

• Çağırıcı, Mustafa (1989). Ahlak. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 2, 1-9.
• Çağrıcı, Mustafa (1988). Adalet. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 1, 341-343.
• Çelikten, Fahri (2019). Nezihe Meriç’in Çocuk Kitaplarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniv. EBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özkırım, Aslı (2012). Arılar Şatosu. Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Aktaş, Özgür ve Safran, Mustafa (2013). Evrensel Bir Değer Olarak Barış ve Barış Eğitimin Tarihçesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(2), 131-150.
• Algarra, Alejandro (2011). Karıncalar. (Çev. E. Geçgil) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Atilla, Gaye ve İşler, Didar (2012). Tütemi Nesnesi Olarak Sağlıklı Olma Kültürü (Healthısm) Üzerine Bir Ön Çalışma. Dumlupınar Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi (34), 221-231.
• Barker, Henry (2019). Uzaydan Gelen. (Çev. E. Geçgil) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Batur, Zekeriya ve Yücel, Zeliha (2020). Ahmet Efe’nin Çocuk Hikayelerinde Değer Eğitimi ve Hikayelerin Türkçe Eğitimine Katkısı. Turkish Studies, (7)4, 1030-1049.
• Cüceloğlu, Doğan (1996). İçimizdeki Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cabrera, Aleix (2013). Gülünç Duruma Düşme Korkusu. (Çev. A. Uludağ) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• CHA, Bo-geum (2019). Haydi Uç, Kağıt Uçağım. (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Demir, Osman (2021). Tenasüd. Tükiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 40, 526-27.
• Dussling, Jennifer (2019). Gökkuşağının Gizemi. (Çev. E. Geçgil) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Göksu, Mehmet Zeki (2020). Afganistan Uyruklu İlkokul Öğrencilerinin Gözüyle Vatanseverlik. Değerler Eğitimi Dergisi, 33-63.
• Gür, Mutlu Kart (2011). Tombul Çekirdek ve Anadolu Yer Sincabı. Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Gabriel, Nat (2019). Baloncuk Kulübü. (Çev. M. Akyüz) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Hökelekli, Hayati (2013). Psikoloji, Din ve Eğitim Yönüyle İnsani Değerler. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Haskins, Lori (2019). Kelebek Tutkusu. (Çev. B. Akyüz) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Hayward, Linda (2019). Ne Ödevi? (Çev. E. Geçgil) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Herman, Gail (2019). Arka Bahçedeki Kazı. (Çev. E. Geçgil) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Howarth, Heidi (2013). Beni Mutlu Eden Ne? (Çev. U. Hasdemir) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Kaplan, Kadir (2016). Okul Çağındaki Çocuklar İçin Yazılmış Çeviri Eserlerde Kullanılan Görsellerin Değer Aktarımındaki Etkisi. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye'de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Ankara: Atatürk Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 794-810.
• Kim, Jung hee (2019). Bay Tilkinin Mutfağı. (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Kim, Sung-eun (2019). Bil Bakalım Ne Oldu? (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Knudsen, Michelle (2019). Sıra Dışı Hediye. (Çev. B. Akyüz) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Koç, Raşit ve Akdoğan, Hakkı (2018). Çocuklara Değer Aktarımının Önemi. İnternational Journal of Social Science, (65), 1-16.
• Kutluer, İlhan (2006). Musavat-Eşitlik. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 32, 76-79.
• Lee, Ji-hyun (2019). Havada Süzülen Baloncuklar. (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Lim, Yoo-jin (2019). Yüzer mi, Batar mı? (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Mallinos, Jennifer (2011). Yapabilirim! (Çev. E. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Palau, Josep (2012). Ne Yapsak da Ormansız Kalmasak? (Çev. Ş. Korkusuz) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Pollac, Pam ve Belviso, Meg (2011). Büyükbabam Değişti. (Çev. Ö. Hanoğlu) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Rooke, Thom (2013). Bir Mikrobun Yolculuğu. (Çev. Ö. Köroğlu) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Schwartz, David (2014). Sinekkuşunun Yaşam Döngüsü. (Çev. Z. Eyles) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Slade, Suzanne (2013). Bir Kral Kelebeğinin Yolculuğu. (Çev. Ö. Köroğlu) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Soonmi, Nap (2019). Durmak İstiyorum. (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Tarhan, Nevzat (2012). Değerler Psikolojisi ve İnsan/ Güzel İnsan Modeli. İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
• Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr.
• Urlu, Esin (2020). Değerler Eğitimi Bağlamında Melih Cevdet Anday Oyunlarının İncelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 49-66.
• Weiss, Ellen (2019). Burun Bilir. (Çev. B. Akyüz) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Willson, Sarah (2019). Sihirli Mercek. (Çev. B. Akyüz) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, Mehmet ve Duman, Tayyip (2018). TRT Çocuk Dergisi’nde Milli Bir Değer Olarak “Vatan-Vatanseverlik” Değeri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 639-657.
• Yavuzer, Haluk (2000). Çocuk Eğitimi El Kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yoo, Da-jung (2019). Gözlerini Kapa ve Dinle. (Çev. M. Kılıç) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.