A Review on Similar Narratives in Grimm and Turkish Tales

Yıl 2022, Sayı: 7, 80 - 92, 30.04.2022

Yasin Uysal

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1012726

Öz

Literary products are one of the most important reflectors of a society an its culture. It is possible to see this reflection more vividly and comprehensively in literary products that develop orally. The roots of folk literature, as a literary tradition that was formed from folk culture and whose scope is quite wide, go back to the period of oral literature. Tales from folk literature genres that were born and developed in the oral environment, transferred to the masses and found in almost every culture; they carry the traces of the culture of the past and the period to a large extent. They have various commonalities and similarities depending on the interactions, lifestyles and ways of thinking of societies. In this study, German tales that Jacob and Wilhelm Grimm transferred from oral culture to written culture and tales in Turkish Folk Literature are discussed. Four German tales and six Turkish tales were compared in terms of place, person, time and plot; The similarities and commonalities between the narratives have been revealed. These narratives are given with brief summaries in the study. Then, similarities and commonalities between these narratives were determined. Context-based evaluation of the identified common points was made. As a result of the study, “content-subject” and “imagination” similarities were found between Grimm Tales and Turkish fairy tales.

Anahtar Kelimeler

Fairy Tale, The Brothers Grimm, Turkish folk literature, similarity.

Grimm ve Türk Masallarındaki Benzer Anlatılar Hakkında Bir İnceleme

Öz

Edebî ürünler bir toplumun ve toplum kültürünün en önemli yansıtıcılarındandır. Sözlü olarak gelişen edebiyat ürünlerinde bu yansımayı daha canlı ve kapsamlı görmek mümkündür. Halk kültüründen teşekkül etmiş ve kapsamı oldukça geniş olan bir edebiyat geleneği olarak halk edebiyatının kökleri sözlü edebiyat dönemine uzanmaktadır. Sözlü ortamda doğup gelişen, kitlelere aktarılan ve hemen her kültürde rastlanan halk edebiyatı türlerinden masallar; büyük ölçüde geçmişe ve dönemine ait kültürün izlerini taşırlar. Toplumların etkileşimlerine, yaşam biçimlerine ve düşünüş şekillerine bağlı olarak çeşitli ortaklık ve benzerlikler barındırmaktadırlar. Bu çalışmada Jacob ve Wilhelm Grimm’in sözlü kültürden yazılı kültüre aktarmış oldukları Alman masalları ile Türk Halk Edebiyatı ürünleri içerisinde yer alan masallar ele alınmıştır. Dört Alman masalı ve altı Türk masalı yer, kişi, zaman, olay örgüsü açısından karşılaştırılmış; anlatılar arasındaki benzerlik ve ortaklıklar ortaya konmuştur. Söz konusu bu anlatılar çalışma içerisinde kısa özetleriyle verilmiştir. Ardından bu anlatılar arasındaki benzerlikler ve ortaklıklar tespit edilmiştir. Tespit edilen ortak noktaların bağlam temelli değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmanın neticesinde Grimm Masalları ile Türk masalları arasında “içerik-konu” ve “hayal” benzerliği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Masal, Grimm Kardeşler, Türk halk edebiyatı, benzerlik.

Kaynakça

• Bayat, F. (2020). Türk Şaman Metinleri; Efsaneler ve Memoratlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Boratav, P. N. (2019). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• Campbell, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu (çev. Sabri Gürses). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ekici, M. - vd. (2020). Anonim Türk Halk Edebiyatı. (ed. M. Öcal Oğuz), Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları. 287-398.
• Ekici, M. ve Sarpkaya, S. (2021). Tebrizli İran Türklerinde Masal Anlatıcısı Tipolojisi ve Kültürel Kimlik. Millî Folklor, 17(130), 58-69.
• Elçin, Ş. (2000). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ergin, M. (2012). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Grimm, J. ve Grimm, W. (1999). Masallar I (çev. Kemal Kaya). İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
• Grimm, J. ve Grimm, W. (1999). Masallar II (çev. Kemal Kaya). İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
• Gültekin, M. (2013). Kazan-Tatar Masalları (İnceleme-Metinler). Ankara: AKM Yayınları.
• Karagöz, E. (2016). Tatar-Başkurt Sihirli Masalları Üzerine Karşılaştırmalı Motif Çalışması (Aktarma - Motif Tespiti (Motif-Index of Folk Literature’ye Göre) - Motif Dizini). Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Kaya, D. (2014). Türk Dünyası Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Kavramları ve Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Koca, F. ve Asutay, H. (2021). Grimm Kardeşler Masallarında Kişi ve Ön Ad Eş Dizimleri: 200 Masala Derlem Bilimsel Bir Bakış. Social Sciences Research Journal (SSRJ), 10(1), 44-54.
• Kúnos, I. (2019). Türk Halk Edebiyatı (haz. Tuncer Gülensoy). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kúnos, I. (2020). 44 Türk Masalı (çev. Ozan Mızrak). İstanbul: Tuti Kitap.
• Sarpkaya, S. (2018). Türklerin Şeytani Masalları; Türk Masal ve Efsanelerinde Demonik Varlıklar. Ankara: Karakum Yayınevi.