Love Theme in Fuzûlî’s Turkish Collective Poems and Shakespeare’s Sonnets

Yıl 2023, Sayı: 10, 58 - 67, 25.03.2023

Fatoş Işıl Brıtten

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1252569

Cited By: 1

Öz

The concept of love, which sometimes expresses romantic or sexual love, and sometimes different types of love such as divine love or parental love, has different dimensions. Undoubtedly, with its different meanings, love is one of the most studied themes in the field of literature from past to present. Fuzûlî and Shakespeare, who left their mark on the literature of the fifteenth and sixteenth centuries and became classics, focused heavily on the concept of love in their poems in the form of ghazals and sonnets. While expressing the sufferings of superfluous love and the pessimistic feelings caused by not being able to reach the lover in his ghazals, Shakespeare also gives a place to the negativities such as the lover's rejection, forgetting or cheating on the lover in his sonnets. Despite living in the same period, these poets, who wrote in different geographical regions such as the Middle East and Western Europe, emphasize the different dimensions of love while processing the concept of love. In this study, the ghazals in the Turkish Divan of Fuzûlî, one of the most central figures of Classical Turkish literature, and the main sonnet samples of Shakespeare, one of the most classical literary figures of Renaissance English literature, will be examined and the similarities and differences in the works of the two poets will be compared based on the concept of love.

Anahtar Kelimeler

Fuzûlî, Turkish Collective Poems, ghazal, Shakespeare, sonnets, love.

Fuzûlî’nin Türkçe Divan’ında ve Shakespeare’in Sonelerinde Aşk Teması

Öz

Bazen romantik ya da cinsel sevgiyi, bazen Tanrı sevgisi ya da ebeveyn sevgisi gibi farklı sevgi çeşitlerini ifade eden aşk kavramının farklı boyutları bulunmaktadır. Aşk, şüphesiz farklı anlamları ile edebiyat alanında geçmişten günümüze en çok işlenen temalardan biridir. On beşinci ve on altıncı yüzyıl edebiyatına damgasını vurup klasikleşen Fuzûlî ve Shakespeare de gazel ve sone biçimindeki şiirlerinde aşk kavramına yoğun bir şekilde odaklanmıştır. Fuzûlî aşkın ıstıraplarını, sevgiliye ulaşamamanın yarattığı karamsar duyguları gazellerinde dile getirirken Shakespeare de sevgilinin aşığı reddetmesi, unutması ya da aldatması gibi olumsuzluklara sonelerinde oldukça yer verir. Aynı dönemde yaşamalarına rağmen Orta Doğu ve Batı Avrupa gibi farklı coğrafi bölgelerde edebiyat yapan bu şairler aşk kavramını işlerken aynı zamanda aşkın farklı boyutlarına vurgu yapar. Bu çalışmada Klasik Türk edebiyatının en merkezi isimlerinden Fuzûlî’nin Türkçe Divan’ındaki gazelleri ve Rönesans dönemi İngiliz edebiyatının yine en klasikleşmiş edebiyatçılarından Shakespeare’in belli başlı sone örnekleri incelenecektir ve iki şairin eserlerindeki benzerlik ve farklılıklar aşk kavramından yola çıkarak karşılaştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Fuzûlî, Türkçe Divan, gazel, Shakespeare, sone, aşk.

Kaynakça

• Abrams, M. H. (1993). The Norton Anthology of English Literature: Volume I. 6. Basım. New York & London: WW Norton & Company.
• Aydın, Hasan. (2013). Mitos’tan Logos’a: Eski Yunan Felsefesinde Aşk. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• Bryson, M. ve Movsesian, A. (2017). Love and its Costs in Seventeenth-Century Literature. Love and its Critics: From the Song of Songs to Shakespeare and Milton’s Eden. Open Book Publishers, 421–466.
• Cevizci, A. (2005). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Hacıeminoğlu, N. (2011). Fuzûlî. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı.
• Kanar, M. (2019). Fuzûlî Dîvân. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Köksal, Fatih M. (2002). Eski Şiirimizin Nadide Güzelleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, XI, 161-68.
• Kudret, C. (2017). Divan Şiirinde Üç Büyükler: Fuzûlî, Baki, Nedim. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Mazıoğlu, H. (2011). Fuzûlî Üzerine Makaleler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Shakespeare, W. (2022). Soneler: İngilizce-Türkçe (Çev. Talât Sait Halman). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ulucan, M. (2015). Fuzûlî’nin Rakiplerine Dair Bir Değerlendirme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25 (2), 77-92.
• Uludağ, E. (2020). Fuzûlî Divânı’nda Siyah Renkli Unsurlar. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (69), 1-60.