An Example of Tradition’s Journey in Social Media: Tooth Wheat

Yıl 2023, Sayı: 10, 355 - 366, 25.03.2023

Esra Tarhan

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1256404

Cited By: 1

Öz

The emergence of the baby’s first tooth celebrated in Turkish culture with name such as tooth wheat. Celebrations fort he first tooth have been going on since ancient times. Because the baby’s teeth come out is a sign for a change in eating habits and shows that the baby’s development is in a good direction. Various applications are carried out in order fort he baby’s other teeth to come out helathily and to overcome this process with less difficulty. Alhough there are similar applications in almost every region fort he baby’s first tooth to come out, there may be some differences between them. Wheat is boiled so that the baby’s teeth come out healthily and easily. Like the wheat, it is desired that the baby’s teeth come out easily. The celebrations of relatives and neighbors fort he first tooth to come together have been moved to the internet in recent years.
With the effect of cultural change and the electronic culture, the tradition of dentistry has been moved to the internet. The desire to reach more people draws attention in the celebrations organized under the name of “Tooth Wheat Party”. Fort his reason, mothers usually organize celebrations on the emergence of their babies’ first teeth and share them as Youtube videos. In this studies, thirteen videos, which were organized under the name of “Tooth Wheat Party” and shared as Youtube videos, were examined. The preparations made to celebrate the first tooth of the baby, the participants in the celebration, the time and place of the celebration, the approaches to the tradition of teeth, the change in the choice of profession according to the tradition, were evaluated based on the videos. It has been observed that the practices in traditional culture have undergone some changes with the transfer of the practices to the internet and it is aimed to determine the changing practices. It has been noted that there is a change in almost every stage, starting from the preparations fort he celebration of the baby’s first tooth. The idea that the celebration in question would be broadcast on Youtube channels negatively affected the natural area of the celebration.

Anahtar Kelimeler

Tradition, change, tooth wheat, Youtube, video.

Geleneğin Sosyal Medya Yolculuğuna Bir Örnek: Diş Hediği

Öz

Bebeğin ilk dişinin çıkması Türk kültüründe diş hediği, diş buğdayı gibi adlarla kutlanmaktadır. İlk dişe yönelik kutlamalar çok eski dönemlerden beri devam etmektedir. Çünkü bebeğin dişinin çıkması yeme alışkanlıklarının değişmesine yönelik bir işarettir ve bebeğin gelişiminin iyi yönde olduğunu göstermektedir. Bebeğin diş çıkarması bebek açısından zorlu bir süreçtir. Bebeğin diğer dişlerinin sağlıkla çıkması ve bu süreci daha az zorlukla atlatması amacıyla Türk kültüründe çeşitli uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Bebeğin ilk dişini çıkarmasına yönelik olarak hemen hemen her yörede benzer uygulamalar görülmekle birlikte aralarında bazı farklılıklar da olabilmektedir. Bebeğin dişlerinin sağlıkla ve kolaylıkla çıkması için buğday kaynatılmaktadır. Buğdayın kaynatılmasıyla elde edilen hedik gibi bebeğin dişlerinin de kolaylıkla çıkması istenmektedir. Akrabaların ve komşuların bir araya gelerek bebeğin ilk dişinin çıkmasına yönelik kutlamaları son yıllarda elektronik kültür ortamına taşınmıştır.
Elektronik kültür ortamında “diş buğdayı partisi” adı ile düzenlenen kutlamalarda daha fazla kişiye ulaşma isteği dikkat çekmektedir. Bu nedenle genellikle anneler bebeklerinin ilk dişinin çıkması üzerine kutlamalar düzenleyerek bunları Youtube videosu olarak paylaşmaktadırlar. Bu çalışmada “diş buğdayı partisi” adı ile düzenlenen ve Youtube videosu olarak paylaşılan on üç adet video incelenmiştir. Çalışmanın on üç adet video ile sınırlandırılmasının sebebi söz konusu videoların içerik açısından büyük oranda benzerlik göstermesidir. Diş hediği geleneği içerikli Youtube videolarından örneklem alınarak çalışma gerçekleştirilmiştir. Bebeğin ilk dişinin çıkmasını kutlamak için yapılan hazırlıklar, kutlamaya katılanlar, kutlamanın zamanı ve mekânı, diş hediği geleneğine yönelik yaklaşımlar, geleneğe göre çocuğa yaptırılan meslek seçimindeki değişim Youtube videolarından hareketle değerlendirilmiştir. Geleneksel kültürdeki uygulamaların elektronik kültür ortamına taşınmasıyla bazı değişimlere uğradığı görülmüş ve değişen uygulamaların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Esas olarak bebeğin ilk dişinin kutlanmasına yönelik hazırlıklardan başlamak üzere hemen hemen her aşamasında değişimin olduğu dikkat çekmiştir. Bu çalışma kapsamında on üç video içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, değişim, diş hediği, Youtube, video.

Kaynakça

• Altaş, B. (2018). Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Ekseninde Diğer Ritüeller. Mediterranen Journal of Humanitas, VIII/2, 1-31.
• Altun, I. (2008). Kocaeli Suadiye/Çepni Halk Kültürü. İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
• Avcı, C. (2020). Medyada Kültürel Mekân Tasarımı, Üç Örnek: “Kurtlar Vadisi”, “Süper Baba”, “Ekmek Teknesi”. Journal of World of Turks / Zeitschrift für die Welt der Türken, 283-295.
• Başçetinçelik, A. (2009). Adana Halk Kültüründe Doğum-Evlenme-Ölüm. Adana: Altın Koza Yayınları.
• Boratav, P. N. (1984). 100 Soruda Türk Folkloru. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Erdoğan Aksu, Hilal (2019). Kültür Koruma ve İnternet: Diş Hediği Geleneği. 9. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Gürbüz, E. (2003). Diş Hediği Geleneğinin Ritüel Karakteri ve Fonksiyonları. Milli Folklor, 28, 81-83.
• Karakaş, R. (2013). Diyarbakır’da Bebeğin İlkleri: Hedik, Köstek Kesme Törenleri ve Çocuklara Yönelik Halk Hekimliği Uygulamaları, Karadeniz (Black Sea), 1(16), 74-88.
• Karakaş, R.-Araz, B. (2021). Geleneğin dönüşümü Olarak Dijital Bir Kırklama: “Youtube Kırklaması”. Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-13.
• Oğuz, T. (2004). Yatağan’da Hayatın Geçiş Dönemlerine Yönelik Uygulama ve İnanmalar. Muğla Kitabı. (Haz. Ali Abbas Çınar). Muğla: Printer Ofset Matbaacılık.
• Okuşluk Şenesen, R. (2011). Çukurova Bölgesi Girit Göçmenleri Halk Kültürü Araştırması. Adana: Karahan Kitabevi.
• Ong, J. W. (2013). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Örnek, S. V. (2000). Türk Halkbilimi. 2. Baskı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özdemir, N. (2001). Türkiye’de Halkbilimi/Kültürbilimi-Medya İlişkisi. Türkbilig, 2, 110-117.
• Şenesen, İ. (2022). Adana’da Çocukluk Çağı Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme. Motif Akademi Halkbilim Dergisi, 15(40), 1254-1274.
• Şimşek, E. (2008). Ölümsüzlük İlacı Elma. Turkish Studies, 3(5), 193-204.
• Elektronik Kaynaklar
• URL-1: https://www.youtube.com/watch?v=s-OulEuBvBY [Erişim Tarihi: 10.01.2023]
• URL-2: https://www.youtube.com/watch?v=GO8Qzs_jSAI [Erişim Tarihi: 10.01.2023]
• URL-3: https://www.youtube.com/watch?v=7R-AqXccAc4 [Erişim Tarihi: 13.01.2023]
• URL-4: https://www.youtube.com/watch?v=zhmrI7DKuYQ [Erişim Tarihi: 14.01.2023]
• URL-5: https://www.youtube.com/watch?v=_52e6hiOGfQ [Erişim Tarihi: 12.01.2023]
• URL-6: https://www.youtube.com/watch?v=GWqjT0jjSIc [Erişim Tarihi: 12.01.2023]
• URL-7: https://www.youtube.com/watch?v=jG8l5nARkUc [Erişim Tarihi: 14.01.2023]
• URL-8: https://www.youtube.com/watch?v=InQqshCKAz4 [Erişim Tarihi: 15.01.2023]
• URL-9: https://www.youtube.com/watch?v=2I3Gx5O83e8 [Erişim Tarihi: 15.01.2023]
• URL-10: https://www.youtube.com/watch?v=ihnXCtai9qc [Erişim Tarihi: 14.01.2023]
• URL-11: https://www.youtube.com/watch?v=lrU4v_8x1vc [Erişim Tarihi: 16.01.2023]
• URL-12: https://www.youtube.com/watch?v=-90KJsXmJB4 [Erişim Tarihi: 13.01.2023]
• URL-13: https://www.youtube.com/watch?v=1rzXi0Qe4nA [Erişim Tarihi: 11.01.2023]