Functional Analysis of Elegies- Epics on the 6th February 2023 Kahramanmaras Earthquake

Yıl 2023, Sayı: 11, 390 - 406, 30.06.2023

Ayşenur Özdal

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1287482

Cited By: 1

Öz

On February 6, 2023, at 04:17, according to the information provided by the Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute, an earthquake occurred with its epicenter in Sofalaca, Şehitkâmil district of Gaziantep. According to AFAD (Disaster and Emergency Management Authority), this earthquake, recorded with its epicenter in the Pazarcık district of Kahramanmaraş and measuring 7.7 magnitude, caused significant destruction and loss of life in eleven provinces in southeastern Turkey. Later, on the same day at 13:24, another earthquake with a magnitude of 7.6 and its epicenter in Elbistan, Kahramanmaraş occurred, leading to similar loss of life and property. These two major earthquakes, along with subsequent aftershocks, triggered feelings of pain, fear, and helplessness among the affected people in the region. As a response, a major relief effort was initiated with the contributions of government institutions, non-governmental organizations, and volunteers in Turkey and worldwide. During this process, folk poets expressing the emotions and thoughts of the era composed elegies and epics that focused on the causes and consequences of the earthquake. With the increasing technological literacy, folk poets who utilized media tools also shared their works on various digital platforms, addressing the earthquake. In this study, the netnographic research method was employed to identify the works of folk poets regarding the Kahramanmaraş earthquake. The works shared by the folk poets on the digital media platform YouTube were determined, and their audio recordings were transcribed into text. Subsequently, the content of the works was analyzed to determine their functions. By examining the posts made in the electronic cultural environment, the social roles of folk poets and the current state of the folk poetry tradition were also addressed. This study, along with functional analysis, presents an assessment to understand how folk poets interact in the digital realm and how the tradition of folk poetry is reflected in the electronic cultural environment.

Anahtar Kelimeler

Minstrelsy tradition, electronic environment, function, protest, netnography.

06 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremi Ağıt-Destanlarının İşlevsel Analizi

Öz

6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17'de, Kandilli Rasathanesi'nin aktardığı bilgilere göre Gaziantep Şehitkâmil Sofalaca merkez üssüne sahip bir deprem meydana gelmiştir. AFAD'ın verilerine göre ise Kahramanmaraş'ın Pazarcık İlçesi merkez üssü olarak kaydedilen ve 7.7 büyüklüğünde olan bu deprem, Türkiye'nin güneydoğusundaki on bir ilde büyük bir yıkıma ve can kaybına neden olmuştur. Aynı gün saat 13.24'te Kahramanmaraş-Elbistan merkez üssüne sahip 7.6 büyüklüğünde başka bir deprem daha gerçekleşmiş olup benzer şekilde can ve mal kaybı yaşanmıştır. Bu iki büyük deprem ile ardından gelen artçı depremler, bölgedeki insanlar arasında acı, korku, çaresizlik duygularını tetiklemiştir. Devlet kurumları, sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin katkılarıyla Türkiye ve dünya genelinde büyük bir yardım hareketi başlatılmıştır. Bu süreçte döneminin duygu ve düşüncelerini dile getiren halk şairleri, depremin sebeplerini ve sonuçlarını konu alan ağıt-destanlar söylemişlerdir. Teknoloji okuryazarlığının artmasıyla birlikte medya araçlarını kullanan halk şairleri depremi konu alan eserlerini çeşitli dijital platformlarda paylaşmışlardır. Bu çalışmada, âşıkların Kahramanmaraş depremini konu alan eserlerini tespit etmek için netnografik araştırma yöntemi kullanılmıştır. Âşıkların dijital medya aracı olan Youtube’da paylaşmış oldukları eserler belirlenerek bu eserlerin ses kayıtları metne dökülmüştür. Ardından, eserlerin içeriği analiz edilerek işlevleri belirlenmiştir. Elektronik kültür ortamında yapılan paylaşımların incelenmesi sayesinde âşıkların toplumsal rolleri ve âşıklık geleneğinin günümüzdeki durumu da ele alınmıştır. Bu çalışma, işlevsel analizle beraber âşıkların dijital ortamda nasıl etkileşimde bulunduğunu ve âşıklık geleneğinin elektronik kültür ortamına nasıl yansıdığını anlamak için bir değerlendirme sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aşıklık geleneği, elektronik ortam, işlev, protesto, netnografi.

Kaynakça

• Artun, E. (2005). Osmaniye’de Ağıt Söyleme Geleneği ve Osmaniye Ağıtları. Karacaoğlan’dan Bela-Bartok’a, Dadaoğlu’ndan-Aşık Feymani’ye Osmaniye Kültür Sanat ve Folklor Sempozyumu Bildirileri, 1-28.
• Bascom, W. R. (2010). Folklorun Dört İşlevi (çev. Ferya Çalış). Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar-2 (Ed. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır). Ankara: Geleneksel Yayınları.
• Başgöz, İ. (1996). Protesto: Folklorun Beşinci İşlevi (Fonksiyonu). Prof Dr. Umay Günay Armağanı–Folkloristik (ed. Özkul Çobanoğlu & Metin Özarslan). Ankara: Feryal Matbaacılık.
• Boratav, P.N. (2017). Folklor ve Edebiyat –II-. Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Bowler, G.M. (2018). Netnografi: Sanal Kültürleri ve Toplulukları İncelemek İçin Tasarlanmış Bir Yöntem (çev. İ. Tekirdağlı Korkmaz, Z.S. Baki Nalcıoğlu). İnternet Folkloru: Netlore ve Netnografi. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Çağımlar, Z. (2010). Hikâyeleri ile Adana Avşar Ağıtları. Adana: Adana Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• Çobanoğlu, Ö. (1999). Elektronik Kültür Ortamında Âşık Tarzı Şiir Geleneği Bağlamında Çukurova Âşıkları Üzerine Tespitler. III. Uluslararası Çukurova Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri. Adana: Adana Valiliği Yayınları, 246-253.
• Çobanoğlu, Ö. (2021). Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dilçin, C. (1983). Türk Şiir Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Ekici, M. (2010). Kuramlar ve Yöntemler. Türk Halk Edebiyatı El Kitabı (ed. M. Öcal Oğuz). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Ferris, W.R. (1997). Halk Şarkıları ve Kültür: Charles Seeger ve Alan Lomax, (çev. F. Gülay Mirzaoğlu). Milli Folklor, 34(1997), s. 87-93.
• Fidan, S. (2017). Âşıklık Geleneği ve Medya Endüstrisi. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Görkem, İ. (2001). Türk Edebiyatında Ağıtlar Çukurova Ağıtları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gürçayır Teke, S. (2020). Gerçek Ozan Kimdir Diye Sorarsan/Çağına Tanıklık Eden Kişidir: Âşıkların Toplumsal Rolleri Açısından Koronavirüs Konulu Şiirleri. Milli Folklor, 16(127), 5-17.
• Herskovits, M.J. (1948). Man and His Works. New York: Knopf.
• İlhan, E. (2018). Türkiye’de YouTube Yayıncılığı ve YouTuber Olmak. İletişim Kuram ve Araştırmaları Dergisi, 47, 141-167.
• Lomax, A. (1960). The Folk Song of North America. New York: Doubleday and Company.
• Mirzaoğlu, F.G. (2001). Türkülerin İşlevleri ve Zeybek Türküleri. Türkbilig/Türkoloji Araştımaları Dergisi, 2(2), 76-91.
• Ong, W. J. (2014). Sözlü ve Yazılı Kültür (çev. Sema Postacıoğlu Banon). İstanbul: Metis Yayınları.
• Özdemir, C. (2023). Âşık Tarzı Şiir Geleneğinde Deprem Destanları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 10, 230-255.
• Seeger, C. (1950). Oral Tradition in Music. Standard Dicitonary of Folklore. New York: Funk & Wagnalls. Elektronik kaynaklar
• Âşık Celal Güldemir, Âşık Celal Güldemir- Deprem Destanı - YouTube, [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Âşık Erol Ergani, Erol Erğani 2023 Asrın Felaketi Youtube Kanalıma Abone Olunuz - YouTube, [Erişim tarihi: 04.04.2023].
• Âşık Erol Ergani, Erol Erğani Müteahhitler - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Âşık Eyyubi, Âşık Eyyubi deprem - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Âşık Fedai, Pazarcık da deprem Olmuş,Aşık Fedai - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Âşık Kul Nuri, Ben Neydem -Kul Nuri -Maraş Depremi-Antepte Baklava Acılaştı-Hatayda Künefe Zemzehir Oldu -Ağıt - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Âşık Kul Nuri, Maraş Deprem Türkü -Kul Nuri-Hatay Adıyaman Antep Osmaniye Urfa Malatya Diyarbakır Adana Kilis Ağıtı - Youtube), [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Âşık Maksut Feryadi, Aşık Maksut Feryadi - Deprem Ağıtı [Official Audio] - YouTube, [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Âşık Nişani, Muhammet Nişani depreme ağıt - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Âşık Orhan Üstündağ, Kahramanmaraş Depremi Türküsü - âşık Orhan Üstündağ - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Âşık Sefai, Âşık Sefai (Mehmet Acet) - Depreme Ağıt - youTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Âşık Şahtuni, Aşık Şahtuni - Deprem - Official Video - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Beyzade Aslan, Maraş ve 10 İl Depremine Ağıt - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Hilmi Şahballı, Hilmi Şahballı - Ağlanacak Gün Bugün (Ağıt) | Kahramanmaraş Depremine ağıt... - YouTube, [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Âşık Nuretdin Kirazoğlu, Debrem Ağıdı - Youtube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Ozan Âdem Güler, Deprem Agidi Geçmiş Olsun Ülkem - YouTube, [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Ozan Âdem Güler, Deprem Ağıdı Anadolumu Birde Sel Vurdu - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Ozan Âdemoğlu, Kahramanmaraştan Depreme Ağıt - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Cafer Boyacı, Kanlı Maraş Kara Maraş -söz müzik-Ozan Cafer Boyacı - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Ozan Dündar, Bilemem..Ozan Dündar - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Dündar, Depreme Ağıt Deprem Türküsü Malatya Hatay Maraş Adana Diyarbakır Antep Adıyaman Kilis ...Ozan Dündar - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Dündar, Depreme Ağıt Deprem Türküsü Ozan Dündar - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Dündar, Elvada Malatyam...Ozan Dündar - Youtube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Dündar, Üşüdü Vatan..Depreme Ağıt Ozan Dündar: - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Emaneti, Deprem Oldu Kara Kış Günü - Youtube, [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Ozan Garip Ali Çiçek (Ozan Garip) Gömdüler Diri Diri ( Deprem Ağıdı ) - YouTube, [Erişim tarihi: 01.04.2023].
• Ozan Kasım, Türkiye Büyük Deprem Anısına Ozan Kasım (06 ŞUBAT 04:17 ) - YouTube, [Erişim tarihi: 24.03.2023].
• Ozan Recep, ozan recep deprem - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Ozan Seyfettin, Yandık Yandık - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Ozan Yüksel, Nihal Yüksel Nihal Depreme Agıd 2023 İletişim. 0542 262 14 47 - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• Rahim Sağlam, Rahim SAĞLAM (Deprem AĞIT) - YouTube, [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• URL-1: Son Depremler (boun.edu.tr), [Erişim tarihi: 20.03.2023].
• URL-2: https://deprem.afad.gov.tr/last-earthquakes.html, [Erişim tarihi: 20.03.2023].