The Use of Ömer Seyfettin’s Stories in Turkish Education in terms of Teaching Sustainable Family Values

Yıl 2023, Sayı: 11, 860 - 875, 30.06.2023

Müjgan Bekdaş

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1312715

Öz

The continuity of the family, which is the smallest building block of the society, can be sustained by preserving some values in the family and transferring them to the next generations. In this context, education, especially Turkish education, contributes significantly to the sustainability of family existence through the literary texts it contains. Authentic texts, which are reading texts, teach students exemplary behavior, target feelings, ties that should be in the family with literary taste and an implicit expression. For this reason, texts that are included in students’ books or recommended for reading outside of school should be analyzed beforehand and their suitability for learning outcomes checked.
In this study, it is aimed to evaluate Ömer Seyfettin’s stories “Fon Sadrishtayn’s Wife” and “Fon Sadrishtayn’s Son” in terms of family values and to show the contributions they will make to students in terms of family sustainability if they are used in Turkish textbooks or recommended as a reading text outside of school.
The study is a qualitative research designed according to a case study. Ömer Seyfettin’s stories “Fon Sadriştayn’s Wife” and “Fon Sadriştayn’s Son” were accepted as data sources, and these were analyzed and interpreted with descriptive analysis. These analyzes have shown that for a family to live in unity, togetherness, prosperity and peace, there must be understanding, love, respect, loyalty, honesty, national, spiritual, cultural and moral values. In addition, using family income economically, living life within the framework of certain rules, supporting each other when necessary, valuing each other’s feelings and thoughts are also important in the continuity of the concept of marriage and home.
In order to turn these values told by Ömer Seyfettin through stories into achievements, his stories called “Fon Sadrishtayn’s Wife” and “Fon Sadrishtayn’s Son” should be included in textbooks or assigned to students by teachers as an extracurricular reading text. This will be an important step in terms of informing and raising awareness of the new generation in terms of the formation of a healthy social order in the future and the continuity of the family institution.

Anahtar Kelimeler

Turkish teaching, teaching family values. “Fon Sadrishtayn’s Wife”, “Fon Sadrishtayn’s Son”.

Sürdürülebilir Aile Değerlerinin Öğretiminde Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinin Türkçe Eğitiminde Kullanımı

Öz

Toplumun en küçük yapıtaşı olan ailenin devamlılığı, aile içindeki bazı değerlerin korunması ve sonraki nesillere aktarılmasıyla sürdürülebilir. Bu bağlamda eğitim, özellikle Türkçe eğitimi içerdiği edebi metinler aracılığıyla aile varlığının sürdürülebilirliğine önemli katkılarda bulunur. Birer okuma metni olan parçalar öğrencilere örnek davranışları, hedef duyguları, aile içinde olması gereken bağları edebi zevk ve örtük bir anlatımla öğretir. Bu yüzden öğrencilerin kitaplarına konulan veya okul dışında okumaları için tavsiye edilen metinlerin daha önce analiz edilmesi ve kazanımlara uygunluğunun denetlenmesi gerekir.
Bu çalışmada, Ömer Seyfettin’in “Fon Sadriştayn’ın Karısı” ve “Fon Sadriştayn’ın Oğlu” hikâyelerinin ailevi değerler açısından değerlendirilmesi ve Türkçe ders kitaplarında kullanılması ya da okul dışında okuma metni olarak tavsiye edilmesi durumunda aile sürdürülebilirliği bakımından öğrencilere yapacakları katkıların gösterilmesi amaçlanmıştır.
Çalışma durum çalışmasına göre tasarlanmış nitel bir araştırmadır. Ömer Seyfettin’in “Fon Sadriştayn’ın Karısı” ve “Fon Sadriştayn’ın Oğlu” adlı hikâyeleri birer veri kaynağı olarak kabul edilmiş, bunlar betimsel analizle incelenmiş ve yorumlanmıştır. Bu analizler göstermiştir ki bir ailenin birlik, beraberlik, refah ve huzur içinde yaşaması için anlayış, sevgi, saygı, sadakat, dürüstlük, milli, manevi,estetik, kültürel ve ahlaki değerler var olmalıdır. Ayrıca aile kazancını iktisatlı kullanmak, belirli kurallar çerçevesinde hayatı yaşamak, bireylerin gerektiğinde birbirine destek olması, birbirlerinin duygu ve düşüncelerine değer vermesi de evlilik kurumu ve yuva kavramının devamlılığında önemlidir.
Ömer Seyfettin’in hikâyeler aracılığıyla anlattığı bu değerlerin birer kazanıma dönüştürülmesi için “Fon Sadriştayn’ın Karısı” ve “Fon Sadriştayn’ın Oğlu” adlı hikâyeler ders kitaplarına alınmalı veya öğretmenler tarafından ders dışı birer okuma metni olarak öğrencilere ödevlendirilmelidir. Bu, gelecekte sağlıklı bir toplum düzeninin oluşması ve aile kurumunun devamlılığı açısından yeni neslin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi açısından önemli bir adım olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, ailevi değerlerin öğretimi, “Fon Sadriştayn’ın Karısı”, “Fon Sadriştayn’ın Oğlu”.

Kaynakça

• Alan, Y. (2012). Türkçe Ders Kitaplarındaki Okuma ve Serbest Okuma Metinlerinin Dini ve Ahlaki Değerler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Aluş, Y., (2015). Kültürel ve Toplumsal Gerçekliğimiz Açısından Aile Anlayışlarının ve Türk Ailesinin Değerlendirmesi, PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 15-22.
• Aluş, Y. ve Selçukkaya, S. (2015). Türk Ailesinde Mutluluk Algısı ve Değerleri. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (The Journal of Social and Cultural Studies), I(2), 151-175.
• Altun, K., Bekdaş, M. ve Karaoğulları, N. (2019). Hüsnü Aşk’ın Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences,14(3), 2019, 303-320.
• Baskın, S. (2018). Which Cultural Aspects do the Textbooks of Teaching Turkish to Foreigners Transfer? Advances in Language and Literary Studies, 9 (2), 131-137.
• Baskın S. ve Kaçar, B., (2022). Nasihatnamelerde Aile ve Çocuk Terbiyesi. 16. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Kongresi (Tam Metin Bildiri) (Yayın No:8123182).
• Baskın, S. ve Akkuş, H., (2022). Ortaokul Ders Kitaplarında Aile Kavramı. 15. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Kongresi (Tam Metin Bildiri) (Yayın No:8123128)
• Bayırlı, H. (2018). Hayat Bilgisi Dersi Bağlamında Değerler Eğitimi: Aile Birliğine Önem Verme. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Bekdaş, M. ve Özdemir, S. (2022). Harnâme’nin Değerler Eğitimi Kapsamında İncelenmesi ve Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Kullanılabilirliğine İlişkin Etkinlik Örneği. ASES II. Internatıonal Educatıonal Scıences Conference Book, ISBN: 978-605-71607-7-5
• Bektaş, M. (2019). Ömer Seyfetin’in Hikâyelerinde Aile ve Toplumsal Cinsiyet. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuzmayıs Üniversitesi.
• Bowen, G. A. (2009) Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9, 27-40.
• Dinçer, F. (2021). Ömer Seyfettin’in ‘Fon Sadriştayn’ın Karısı’ ve ‘Fon Sadriştayn’ın Oğlu’ Hikâyelerinde Mitolojik İzler ve Modern İşlevler, KARE, 11, 135-157.
• Güven, S. ve Yıldırım, N. (2019). Ortaokul Beşinci Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Okuma Metinlerinin Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 813-827.
• Harling, K. (2012). An Overview of Case Study. SSRN, 4, 1-7. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2141476 Karaoğulları, N. (2023). Ortaokul Türkçe Derslerinde Somut Olmayan Kültürel Mirasın Kazandırılmasına Yönelik Bir Araştırma. Doktora Tez. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Kızılçelik, S., ve Erjem, Y., (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü, Atilla Kitabevi.
• Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü’nün Romanlarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Loeb, S., Dynarski, S., McFarland, D., Morris, P., Reardon, S., ve Reber, S. (2017). Descriptive Analysis in Education: A guide for researchers. (NCEE 2017–4023). U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences, National Center for Education Evaluation and Regional Assistance.
• MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Namazcı, M. ve Arıcı, A. F. (2020). Türkiye’de Üç Kuşakta Değişen Aile: Çocuk Kitapları Örneği. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(2), 375-395.
• Ömer Seyfettin (2019). Ömer Seyfettin Bütün Hikâyeleri, (Haz. Nazım Hikmet Polat). Yapıkredi Yayınları.
• Sürgit, B. (2013). Ömer Seyfettin’in “Fon Sadriştayn’ın Oğlu” Adlı Hikâyesi Çerçevesinde Yeni Lisan Hareketi. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2, 247-259.
• T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, (2010). Türkiye’de Aile Değerleri Araştırması. Manas Medya Planlama Reklam Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. ISBN 978-975-19-4872-4
• Zengin, N. (2020). Ömer Seyfettin’in “Fon Sadriştayn’ın Karısı” ve “Fon Sadriştayn’ın Oğlu” Adlı Hikâyelerindeki Kadın Kahramanların Mukayeseli İncelemesi. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür-Sanat-Mimarlık Dergisi, Özel Sayı, 192-202