Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dil Bilgisi Kaygısının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 12, 1016 - 1038, 26.09.2023

Fazilet Taşdemir , Esra Ekinci Çelikpazu

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1340968

Öz

Bu araştırmada öncelikle Türkçe öğretmeni adaylarının dil bilgisi kaygılarının belirlenmesi ve cinsiyet, yaş ,sınıf düzeyi, akademik not ortalaması ve haftalık kitap okuma sayısı değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, iki ya da daha çok sayıdaki değişkenin birlikte değişim derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modeli olan ilişkisel türden araştırma modeli ile desenlenmiştir, nicel bir çalışmadır. Araştırma seçkisiz örnekleme yönetimlerinden uygun örnekleme ile yürütülmüştür. Araştırmanın yürütüldüğü örneklemi Türkçe Eğitimi ve Fen Edebiyat Fakültesinin Edebiyat Bölümünde farklı sınıf düzeylerinde öğrenim gören 320 lisans öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde Ekinci-Çelikpazu ve Taşdemir (2022) tarafından geliştirilen Dil Bilgisi Kaygısı Ölçeği (DBKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, DBKÖ puanı ile cinsiyet değişkeni arasında manidarlık bağımsız gruplar t-testi ile incelenmiştir. Öğrencilerin akademik not ortalaması, DBKÖ puanı ve yaş değişkenlerinin sınıf düzeyine göre sınıflama doğrulukları Diskriminant Analizi, haftada okunan kitap sayısı ile DBKÖ puanı, akademik not ortalaması, yaş değişkenleri arasındaki manidarlık Diskriminant Analizi ile incelenmiştir. Dil Bilgisi Ders başarı düzeyi ve haftada okunan kitap sayısı değişkenlerine göre dil bilgisi kaygısı düzeyi sınıflaması Lojistik Regresyon Analizi ile belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları doğrultusunda cinsiyet değişkeni bakımından Dil Bilgisi Kaygısı Ölçek puanlarında manidar bir farklılık bulunmuştur. Ders akademik not ortalaması ile sınıf düzeyi değişkeni arasında manidar bir farklılık bulunmuştur. Birinci sınıfta öğrenim gören öğrencilerin dil bilgisi dersleri akademik not ortalamasının düşük, kaygılarının yüksek olduğunu göstermektedir. Haftada üç ve üzeri kitap okuyan öğrencilerin fonksiyon ortalamasının, bir iki okuma yapanların öğrencilerin ortalamasına, hiç okuma yapmayanların fonksiyon ortalamasına göre yüksek olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar haftada üç ve üzeri kitap okuyan öğrencilerin Dil Bilgisi Kaygısı Ölçek puanlarının düşük olduğunu göstermiştir. Haftada okunan kitap sayısı ve yaş değişkenlerinin birlikte Dil Bilgisi Kaygısı düzeyinde sınıflandırma yapmada bir yordayıcı oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayları, dil bilgisi kaygısı, sınıf düzeyi, yaş, okunan kitap sayısı.

Examination of Turkish Language Teacher Candidates’ Grammar Anxiety in Terms of Various Variables

Öz

In this study, it was primarily aimed to determine the grammar anxiety of Turkish teacher candidates and to examine them in terms of gender, age, grade level, academic grade average and weekly book reading. This research is a a quantitative study, designed with the relational research model, which is a research model that aims to determine the degree of change of two or more variables together. The research was carried out using the convenient sampling method, which is one of the random sampling methods. The sample of the research consisted of 320 undergraduate students studying at different grade levels in the Department of Turkish Language Teaching and Department of Literature at the Faculty of Arts and Sciences. In the data collection process, Grammar Anxiety Scale (GAS) developed by Ekinci-Çelikpazu and Taşdemir (2022) was used. In the analysis of the data, the significance between the DBIS score and the gender variable was examined with the independent groups t-test. Classification accuracy of students’ academic grade point average, GAS score and age variables according to grade level were examined with Discriminant Analysis, and the significance between the number of books read per week and GAS score, academic grade point average and age variables were examined with Discriminant Analysis. Grammar Anxiety level classification was determined by Logistic Regression Analysis according to the variables of the success level of the course and the number of books read per week. In line with the findings of the study, a significant difference was found in Grammar Anxiety Scale scores in terms of the variable of gender. A significant difference was found between the variables of academic grade point average and grade level. It was determined that the students studying in the first grade had a low academic grade point average and high anxiety in grammar lessons. It was seen that the function average of the students who read three or more books a week was higher than the average of the students who read one or two books and those who did not read at all. These results showed that students who read three or more books a week had lower Grammar Anxiety Scale scores. It was found that the variables of number of books read per week and age together were a predictor of classifying at the level of Grammar Anxiety.

Anahtar Kelimeler

Teacher candidates, grammar anxiety, grade level, age, number of books read.

Kaynakça

• Aida, W. (1994). Examination of Horwitz, Horwitz and Cope’s Construct of Foreign Language Anxiety: The Case of Students of Japanese. The Modern Language Journal, 78, 155-168.
• Akalın, S. & Kuyumcu Vardar, A. (2020). Ortaokul 6. Sınıf Öğrencilerinin Dil Bilgisi Kazanım Düzeyleri ile Türkçe Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 8(2), 1-16.
• Akgün. A., Gönen. S. ve Aydın. M. (2007). İlköğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-29.
• Akın, E. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı ve Yazma Tutumları ile Türkçe Dersindeki Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 54, 469-483.
• Al-Shboul, M. M., Ahmad, I. S., Nordin, M. S. ve Abdul Rahman, Z. (2013). Foreign Language Anxiety and Achievement: Systematic Review. International Journal of English Linguistics, 3(2), 32-45.
• Ariza, E. N. (2002). Resurrecting “Old” Language Learning Methods to Reduce Anxiety for New Language Learners: Community Language Learning to the Rescue. Bilingual Research Journal, 26(3), 717-728.
• Arslan, M. (2017). Ortaöğretim Türkçe Dersinde Dil Bilgisi Konularının Öğretiminde Karşılaşılan Sorunların Belirlenmesi. Researcher: Social Science Education, 5(10), 231-241.
• Atak, D. (2013). İlköğretim Ikinci Kademe Öğrencilerinin Cümlenin Ögelerini Ayırmada Yaşadıkları Sorunlar Üzerine Bir Sınıflama Çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 5(1), 143-159.
• Ateş, M., Karataş, A. G. ve Aşçı, A. M. (2022). Ortaokul Dil Bilgisi Konularının Öğretim Planlaması Sürecinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 253-273.
• Awan, R., Azher, M., Anwar, M. N. ve Naz, A. (2010). An Investigation of Foreign Language Classroom Anxiety and Its Relationship with Students’ Achievement. Journal of College Teaching and Learning, 7(11), 33-40.
• Bailey, P., Onwuegbuzie, A. J. ve Daley, C. E. (2000). Correlates of Anxiety at Three Stages of the Foreign Language Learning Process. Journal of Language and Social Psychology, 19(4), 474-490.
• Bozak, M .M. (1982). Anksiyete ve Okul Başarısı Arasındaki İlişkiye Ait Bir Araştırma. Psikoloji Dergisi, 16, 24-39, 1982.
• Britt, M., Pribesh, S., Hinton-Johnson, K. ve Gupta, A. (2018). Effect of a Mindful Breathing Intervention on Community College Students’ Writing Apprehension and Writing Performance. Community College Journal of Research and Practice, 42(10). 693-707.
• Brown, L. (2008). Language and Anxiety: An Ethnographic Study of International Postgraduate Students. Evaluation and Research in Education, 21(2), 75-95.
• Cheng, Y., Horwitz, E.K. ve Schallert, D. L. (1999). Language Anxiety: Differentiating Writing and Speaking Components. Language Learning, 49(3), 417-446.
• Cohen, L. ve Manion, L. (1998). Research Methods In Education. Fourth edition. London: Routledge.
• Crocker, L. ve Algina, J. (1986). Intruduction to Classical and Modern Test Theory. New York: CBS College Pub Co.
• Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. (İkinci basım). İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş
• Çakmak, Ö. ve Hevedanlı, M. (2005). Eğitim ve Fen-Edebiyat Fakülteleri Biyoloji Bölümü Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 115-127.
• Çeçen, M. A. ve Aytaş, G. (2008). Metne Dayalı Dil Bilgisi Öğretiminin Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Dil Bilgisi Başarısına Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 133-149.
• Çeçen, M. E. ve Mete, G. (2011). 6-8. Sınıflarda Dil Bilgisi Etkinliklerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 47-62.
• Çeliktürk, Z., ve Yamaç, A. (2015). İlkokul ve Ortaokul Öğrencileri İçin Okuma Kaygısı Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 14(1), 97‐107.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çolak, F. (2013). Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminin Genel Sorunları ile Alan Literatüründeki Tartışmalı Konuların İlköğretim İkinci Kademe Dil Bilgisi Öğretimine Yansımaları ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi.
• Demir, S. ve Çiftçi, Ö. (2019). Türkçe Öğretmen Adaylarının Yazma Kaygısı Düzeyleri ve Nedenleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 8(4). 2215-2239
• Deniz, H. & Demir. S. (2020). Öğrencilerin Yazma Kaygılarının Yazma Eğilimleriyle İlişkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1). 124. 144.
• Derman, S. (2011). Dil Bilgisi Öğretiminde Metin Seçimi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 297-319.
• Ehrman, M. E., ve Oxford, R. L. (1995). Cognition Plus: Correlates of Language Learning Success. Modern Language Journal, 79, 67-89.
• Ekinci Çelikpazu, E. ve Taşdemir, F. (2022). Grammar Anxiety Scale: The Validity and Reliability Study. Participatory Educational Research,9(4),343-366.
• Ekinci Çelikpazu, E. (2015). Ortaokul 5-8. Sınıf Dil Bilgisi Öğretimi Üzerine Bir İnceleme. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 10(15), 333-360.
• Ekinci Çelikpazu, E. ve Taşdemir, F. (2017). Öğretmen Adaylarının Dil Bilgisi Öğretiminde Yaşadıkları Sorunlara Bakış Açılarının ve Çözüm Önerilerinin İncelenmesi, 3. International Symposium on Language Education and Teaching, 20-23 April 2017, Rome-Italy.
• Erdem, İ. ve Çelik, M. (2011). Dil Bilgisi Öğretim Yöntemi Üzerine Değerlendirmeler. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(1), 1057-1069.
• Erdem, İ. (2008). Öğretmen Görüşlerine Göre Dil Bilgisi Konularının Öğretilme Güçlükleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 85-105.
• Ergür, D. O. (2004). Yabancı Dil Öğrenimi Sürecinde Kaygı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 48-53.
• Eroğlu, A. (2020). A Validity and Reliability Study of Story Writing Anxiety Scale. Sakarya University Journal of Education, 10(1), 120-135.
• Giovanelli, M. (2015). Becoming an English Language Teacher: Linguistic Knowledge, Anxieties and the Shifting Sense of Identity. Language and Education, 29(5), 416-429.
• Girgin, G. (1990). Farklı Sosyo Ekonomik Kesimden 13-15 Yaş Grubu Öğrencilerde Kaygı Alanları ve Kaygı Düzeylerinin Başarıyla İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Göçer, A. ve Sayın, H. (2014). 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Kılavuz Kitaplarındaki Metinlerin Dil Bilgisi Öğretimindeki Yeterliliği ve Kullanım Durumunun İncelenmesi. Journal of European Education, 4 (2), 11-28.
• Gülen Canlı, Mukime & Tepeli, Yusuf. (2019). Systematic reviews of doctoral theses on grammar teaching, International Journal of Social Science Research, 8(2), 60-87.
• Gündüz, A., ve Demir, S. (2021). Konuşma Kaygısı Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1),145-159.
• Güneyli, A. ve Küçükavşar, A. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dilbilim ve Dilbilgisi Kavramlarına Yönelik Algıları. 4th International Turkish Education and Teaching Conference, 8-9 September, Skarya University, Sakarya-Turkey.
• Güngör, E. (2009). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığı ile Türkçe Dersi Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Güven, A. Z. (2013). Dil Bilgisi Konularının Öğretim Sorunları. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(6), 1-10.
• Güzeller, C. O. (2005). Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavının Geçerliği. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Han, Hae-Ra. (2009). Measuring Anxiety in Children:A Methodological Review of the Literatüre. Asian Nursing Research, 3(2), 49-62.
• Horwitz, E. K. (2001). Language Anxiety and Achievement. Annual Review of Applied Linguistics, 21, 112-126.
• Horwitz, E. K., Horwitz, M. B., ve Cope, J. (1986). Foreign Language Classroom Anxiety. The Modern Language Journal, 70(2), 125-132.
• İşeri, K. ve Ünal, E. (2012). Türkçe Öğretmen Adaylarının Yazma Kaygı Durumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi.
• Kaptan, S. (1991). Bilimsel Araştırma Teknikleri. Ankara: Tekışık Matbaası ve Rehber Yayınevi.
• Karagöz, M. ve Oryanşın, U. (2014). Türkçe Ders Kitaplarındaki Dil Bilgisi Etkinliklerinin Metinlerle İlişkisi. Journal of Research in Education and Teaching, 3(2), 187-194.
• Karakaya, İ. ve Ülper, H. (2011). Developing a Writing Anxiety Scale and Examining Writing Anxiety Based on Various Variables. Educational Sciences: Theory & Practise, 11(2), 703-707.
• Karakuş Tayşi, E. ve Taşkın, Y. (2018). Ortaokul Öğrencileri İçin Yazma Kaygısı Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1172-1189.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Karatay, H., Kartallıoğlu, M. ve Coşkun, S. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Dil Bilgisi Konularını Öğrenme Düzeyleri. TÜBAR XXXII, 199-219.
• Kartallıoğlu, N. (2008). İlköğretim 7. Sınıf öğrencilerinin Dil Bilgisi Kazanımlarına Erişi Düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Khattak, Z. I., Jamshed, T., Ahmad, A. ve Baig, M. N. (2011). An Investigation into the Causes of English Language Learning Anxiety in Students at AWKUM1. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 1600–1604.
• Kılıç, M. (2013). Gerçek Yaşam Tadında: Gelişim Dönemleri-2, Erinlik ve Ergenlik. Ankara: Pegem Akademi.
• Kılıç, M. (2017). Yabancı Dil Öğreniminde Kaygı. (Editörler: Özgür Balcı, Fatih Çolak, Feyza Nur Ekizer). Her Yönüyle Yabancı Dil Üzerine Araştırmalar (içinde). İstanbul: Çizgi Kitabevi (e-kitap).
• Kınay, İ. ve Özkan, E. (2014). Öğretmen Adayları için Konuşma Kaygısı Ölçeği (ÖAKKÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Turkish Studies, 9(5), 1747-1760.
• MacIntyre, P. D. ve Gardner, R. C. (1994). The Subtle Effects of Language Anxiety on Cognitive Processing in the Second Language. Language Learning, 44(2), 283-306.
• MacIntyre, P. D. (1995). How Does Anxiety Affect Second Language Learning? A Reply to Sparks and Ganschow. The Modern Language Journal, 79(1), 90-99.
• MacIntyre, P. D., ve Gardner, R. C. (1989). Anxiety and Second‐Language Learning: Toward a Theoretical Clarification. Language learning, 39(2), 251-275.
• Maden, S., Dincel, Ö. ve Maden, A. (2015). Türkçeyi yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Yazma Kaygıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(2). 748-769.
• Melanlıoğlu, D. ve Demir, T. (2013). Türkçe Öğrenen Yabancılar İçin Konuşma Kaygısı Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. International Journal of Social Sciences, 6(3), 389-404.
• Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul Öğrencileri İçin Dinleme Kaygısı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 851-876.
• Melanlıoğlu, D. (2014). Okuma Kaygısı Ölçeğinin Psikometrik Özelliklerinin Belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 95-105.
• Murray, J. ve Janelle, C. M. (2003). Anxiety and Performance: A visual Searchexamination of the Processing Efficiency Theory. Journal of Sport & Exercise Psychology, 25, 171-187.
• Negari, G. M. ve Rezaabadi, O. T. (2012). Too Nervous to Write? The Relationship Between Anxiety and EFL Writing. Theory and Practice in Language Studies, 2(12), 2578-2586.
• Oflaz, A. (2019). Almanca Hazırlık Sınıfı Öğrencilerinin Kaygı, Dil Öğrenme Stratejileri Kullanımları ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. DİYALOG. Interkulturelle Zeitschrift für Germanistik, 7(2), 305 – 319.
• Onan, B. (2012). Dil Bilgisi Öğretiminde Temel İlkeler ve İzlenen Aşamalar. Murat ÖZBAY. (Ed.). Türkçe Eğitimi Açısından Dil Bilgisi Öğretimi (1. Baskı) içinde (s. 71-102). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Önem, E. ve Ergenç, İ. (2013). Testing a Model Of Teaching For Anxiety And Success For English Language Teaching.Cambridge Journal of Education,43(3), 357–376.
• Öztürk, M. O. (2004). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. (10. basım). Ankara.
• Özusta, Ş. (1993). Çocuklar İçin Durumluk Sürekli Kaygı Envanterinin Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Pehlivan, A. ve Aydın, İ. S. (2022). Dil Becerilerinin Geliştirilmesinde Psikolojik Etmenlerin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi, Gökhan Çetinkaya (Editör), Türkçe Eğitim Sürecinde Ölçme ve Değerlendirme, içinde, (ss. 293-330). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ravid, R. (1994). Practical Statistics for Educators. New York: University Pres in America.
• Ride, E. P. (2011). Process Drama: The Use of Affective Space to Reduce Language Anxiety in the Additional Language Learning Classroom. The Journal of Applied Theatre and Performance, 16(4), 557-573.
• Sevinç, M. (2006). Yabancı Dil Eğitimi ve Öğretiminde Bütünsel Dil Yaklaşımı, Cemal Yıldız, Latif Beyreli (Yayıma Hazırlayanlar), Dilbilim Dil Öğretimi ve Çeviribilim Yazıları, içinde (ss. 433-442).
• Spielberger, C.D. (1972). Stress and Anxiety: An Overview; Needed Research on Stress and Anxiety. A Special Report of the USOE Sponsored Grant Study: Critical Appraisal of Research in the Personality-Emotions-Motivation Domain. IBR Report No. 72-10., Texas Chiristian University Institute of Behavioral Research. Surtees, P. G., Wainwright, NWJ. ve Pharoah, PDP. (2002). Psychosocial Factors and Sex Differences in High Academic Attainment at Cambirdge University. Oxford Review of Education, 28 (1), 21-38.
• Svalberg, A.M.-L. (2012). Peer Interaction, Cognitive Conflict, and Anxiety on a Grammar Awareness Course for Language Teachers. Language Awareness, 21(1-2), 137-155.
• Solmaz, M. (2011). Ortaöğretim Ders Kitaplarındaki Söz Dizimiyle İlgili Konular Üzerine Bir Değerlendirme. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 79-110.
• Ürün Karahan, B. (2017). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazma Kaygıları ile Yazma Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5). 3065-3075.
• Varol, Ş. (1990). Lise Son Sınıfı Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerini Etkileyen Bazı Etmenler, Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Yang, H.-C. (2012). Language Anxiety: From the Classroom to the Community. English Teaching & Learning, 36(4), 1-36.
• Yılmaz, O. (2012). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Dil Bilgisi Becerilerinin Sosyokültürel Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi: Erzincan örneği. Turkish Studies, 7(2), 1251- 126.
• Young, D. J. (1991). Creating a Low-Anxiety Classroom Environment: What Does Language Anxiety Research Suggest? The Modern Language Journal, 75, 426-439.