Agricultural Education in the Ottoman State and Kastamonu Agricultural School

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı 1 (Cumhuriyetin 100. Yılına), 1097 - 1112, 27.10.2023

Ekrem Zahid Boyraz

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1359050

Öz

By nature, human beings lead a life dependent on air, water, fire and soil in the world. Soil, one of the basic elements, is a source of peace and joy that nourishes, diversifies and colors life with its main feature. Humanity builds its civilization on the soil, and the soil covers the faults of humanity. Agricultural activities are an innate necessity for the continuation of humanity. Food production and nutrition is one of the basic life dynamics of humanity and hereby agricultural production will continue to be one of the most important elements for humanity from past to future. While scientific activities were carried out in order to improve the quality of agriculture, on the other hand, agricultural education was important for the continuity of the agricultural process. The Ottoman State applied traditional agricultural methods like other ancient societies. However, the Industrial Revolution in Europe in the 18th century and the subsequent mechanized production process left the Ottoman State behind its contemporaries. Since agricultural education requires practical applications as well as theoretical knowledge, it has become an area that state administrations pay special attention to in terms of quality. The aim of this study is to reveal the stages of agricultural education in the Ottoman Empire, the structures of agricultural schools, their working order and what kind of agricultural schools were opened in which regions. In addition, the opening process of Kastamonu Agricultural School, which was opened in Kastamonu as a result of the structural arrangement of agricultural education, was studied with the help of newspaper news of the period. In the study, the document analysis method was used together with the historical research method. Opened on August 14, 1911, Kastamonu Agricultural School contributed to the region for many years in terms of modernizing the agricultural activities of the region where it was established and increasing product efficiency. In this respect, the opening process of the school and its functioning were evaluated in terms of the history of education and agricultural education.

Anahtar Kelimeler

History of education, Agricultural School, Ottoman, Kastamonu, agriculture.

Osmanlı Devleti'nde Ziraat Eğitimi ve Kastamonu Ziraat Mektebi

Öz

İnsan doğası gereği dünyada hava, su, ateş ve toprağa bağlı bir yaşam sürdürmektedir. Temel elementlerden olan toprak, ana özelliğiyle hayatı besleyen, çeşitlendiren, renklendiren huzur ve neşe kaynağıdır. İnsanlık medeniyetini toprağın üzerinde inşa etmekte, insanlığın ayıplarını yine toprak örtmektedir. Tarımsal faaliyetler insanlığın devamı için fıtri bir zarurettir. Gıda üretimi ve beslenme insanlığın temel yaşam dinamiklerinden olup bu vesileyle tarımsal üretim geçmişten geleceğe insanlık için önemli unsurlardan biri olmaya devam edecektir. Tarımın niteliğini geliştirmek adına bir taraftan bilimsel faaliyetlerde bulunulurken bir taraftan da tarımsal eğitim, tarımsal sürecin devamlılığı için önem arz etmiştir. Osmanlı Devleti diğer kadim toplumlar gibi geleneksel tarım yöntemlerini uygulamıştır. Ancak 18.yy.’da Avrupa coğrafyasında yaşanan Sanayi İnkılabı ve sonrasında yaşanan makineli üretim süreci Osmanlı Devleti’ni çağdaşlarının gerisine düşürmüştür. Devletsel rekabetin gereği olarak 19.yy.’da makineli tarım uygulamaları için adımlar atılmıştır. Aynı zamanda modern tarım uygulamalarının uzmanlarca bireylere aktarma girişimleri de ziraat eğitimini beraberinde getirmiştir. Ziraat eğitimi teorik bilgilerin yanı sıra pratik uygulamaları da zorunlu kıldığından nitelik itibarıyla devlet yönetimlerinin ayrıca dikkat ettiği bir alan olmuştur. Bu çalışmanın amacı Osmanlı Devleti’nde ziraat eğitiminin aşamalarını, ziraat mekteplerinin yapılarını, çalışma düzenleri ve hangi bölgelerde ne tür ziraat mekteplerinin açıldığını ortaya koymaktır. Ayrıca ziraat eğitiminin yapısal düzenlemesi neticesinde Kastamonu’da açılan Kastamonu Ziraat Mektebi’nin açılış süreci dönemin gazete haberlerinden istifade edilerek çalışılmıştır. Çalışmada yöntem olarak doküman analizi yöntemi tarihsel araştırma yöntemiyle birlikte kullanılmıştır. 14 Ağustos 1911’de açılan Kastamonu Ziraat Mektebi kurulduğu bölgenin ziraat faaliyetlerinin modernize edilmesi, ürün verimliliğinin artırılması gibi hususlarda bölgeye uzun yıllar katkı sağlamıştır. Bu yönüyle okulun açılma süreci, işleyişi eğitim tarihi ve ziraat eğitimi açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Tarihi, Ziraat Mektebi, Osmanlı, Kastamonu, tarım.

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2015). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Akademi.
• Albayrak, M., Şeker, K. (2014). Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı Eğitiminde Modernleşme. İstanbul: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları.
• Bektaş, Y. (2015). Kastamonu İli Cumhuriyet Dönemi Ortaöğretim Kurumları (1923-1950). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi.
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (BOA). Dahiliye Umur-ı Mahalliye-i Vilayat Müdüriyeti, DH.UMVM: 77/31/27.
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (BOA). Hariciye Sefareti, HR.SFR.04: 858/44/2.
• Çeşme, V. (2014). Halkalı Ziraat Mektebi: Eğitimi, Eğitimci Kadrosu, Örnek Çiftliği ve Yayınları. Osmanlı Bilimi Araştırmaları (16), 73-99
• Direk, M. (2010). Tarım Tarihi ve Deontoloji. Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Ergin, G. (2017). Çağlar Boyunca Tarım İnsan Toplum. Manisa: Menteşe Belediyesi.
• Ergin, O. (1977). Türkiye Maarif Tarihi. İstanbul: Eser Matbaası.
• Eski, M. (2000). Kastamonu Valileri (1838-2000). Kastamonu Valiliği İl Özel İdare Yayınları.
• Gökmen B. (2006). Osmanlı’da Ziraat. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Gölcü, B. M., Erer, S. (2014). Mülkiye Baytar Mektebi Âlisi Ders Programı (1896). Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, IV. National Symposium of the History of Veterinary Medicine and Professional Ethics 21-23 May 2014, 16-17.
• Kadıoğlu, S. (2005). Osmanlı Döneminde Türkiye'de Ziraat Okulları Üzerine Notlar ve “Tedrisat-ı Ziraiye Nizamnamesi”. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları 0(8), 239 - 257.
• Kansu, N. A. (2016). Türkiye Eğitim Tarihi. Ankara: Nobel Akademi.
• Kastamonu, 25 Kanunusani 1325/7 Şubat 1910, nr.1826.
• Kastamonu, 29 Mart 1326/11 Nisan 1910, nr. 1835.
• Kastamonu, 26 Temmuz 1326/8 Ağustos 1910, nr. 1852.
• Kastamonu, 16 Ağustos 1326/30 Ağustos 1910, nr. 1855.
• Kastamonu, 14 Mart 1327/17 Mart 1911, nr. 1884.
• Kastamonu, 27 Kanunuevvel 1326/9 Kanunusani 1910, nr. 1873
• Kastamonu, 17 Temmuz 1327/1 Ağustos 1911, nr. 1902.
• Kastamonu, 22 Nisan 1336/22 Nisan 1920, nr. 2349.
• Kastamonu, 11 Ramazan 1338/29 Mayıs 1336, nr. 2354.
• Kastamonu, 26 Ağustos 1339/15 Muharrem 1342, nr. 2512.
• Kastamonu İl Yıllığı. (1973). Yarı Açık Cezaevi Matbaası.
• Keskin, Ö. (2010). Osmanlı İmparatorluğu’nda Modern Ziraat Eğitiminin Yaygınlaşması: Ankara Numune Tarlası ve Çoban Mektebi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 28(28), 87-106.
• Özçelik, A. (2015). Tarım Tarihi ve Deontolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Özlü, Z. (2012). 19. Yüzyıl Sonlarında Osmanlı Devletinde Veteriner¬lik Mesleği ile İlgili Bir Değerlendirme. Belleten 76, 239-260.
• Sakaoğlu, N. (2018). Türkiye Eğitim Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• URL. https://katalog.ibb.gov.tr/yordam/?p=1&q=kastamonu+ziraat+mektebi&alan= tum_txt_016675_016675&demirbas=Krt_016675_016675 adresinden erişilmiştir.
• Yıldırım, M. A. (2008). Osmanlı’da İlk Çağdaş Zirai Eğitim Kurumu: Ziraat Mektebi (1847-1851). OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 24 (24), 223-240.
• Vurgun, A. (2021). II. Abdülhamit Döneminde Zirai Eğitim Hamlesi: Hüdavendigar Hamidiye Ziraat Ameliyat Mektebi ve Numune Çiftliği. Selçuk Türkiyat (51), 83-114.
• Vurgun, A. (2022). II. Abdülhamid Döneminde Bursa’da Eğitim. İstanbul: Paradigma Akademi