Kuran-ı Kerim’de Geçen Temizlik Ayetlerinin Konaklama Hizmetleri Bağlamında Analizi

Yıl 2024, Sayı: 14, 1465 - 1488, 29.02.2024

Kadir Akgün Tülay Polat Üzümcü Ömür Alyakut

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1415598

Öz

Turizm ile İslam ve temizlik ilişkisini ele alan bu çalışmada, İslam’ın temizlik ve hijyene verdiği önemin ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Çalışma, Allah’ın kelamı olan Kuran-ı Kerim’in temizlik ve hijyene atfettiği değerin ve konaklama sektöründeki karşılığının ortaya çıkarılması bakımından önemlidir. Bu amaçla Kuran-ı Kerim’de geçen maddi temizlikle ilgili ayetler örneklem kapsamına alınmış ve Atlas. ti nitel analiz programıyla irdelenmiştir. Ayetlerde en sık tekrarlanan kelimeler, alt kodlar şeklinde sınıflandırılmış ve kategorize edilerek, başlıklar halinde gruplandırılmıştır. Bu başlıklar; kişisel temizlik, mekân ve çevre temizliği, yiyecek ve içecek temizliğinden oluşmaktadır. Elde edilen veriler tablolar halinde kelimelerin uzunluğu, frekansı ve yüzde değerleriyle verilmiş, ayrıca kelime bulutu oluşturularak görselleştirilmiştir. Betimsel analiz yöntemi ile yorumlanan veriler, konaklama sektörüne yansıtılarak değerlendirilmiş ve çalışmada disiplinlerarası bir yaklaşım sergilenmiştir.
Sonuç olarak, Kuran-ı Kerim’de geçen maddi temizlik ayetlerinin günlük yaşantıda ve hayatın her alanında uygulandığı gibi konaklama sektöründe de uygulandığı belirlenmiştir. Bu uygulamanın, sağlığı koruduğu, hastalıkları önlediği, maddi ve manevi kayıpları giderdiği ve müşteri memnuniyetini sağlayacağı ileri sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Konaklama Sektörü, İslam, temizlik, hijyen, Kuran-ı Kerim’deki maddi temizlik ayetleri.

Etik Beyan

Çalışmada etik izne gerek yoktur.

Analysis of Cleaning Verses in the Holy Quran in the Context of Accommodation Services

Öz

This study, which deals with the relationship between tourism, Islam, and cleanliness, aims to reveal the importance Islam gives to cleanliness and hygiene. The study is important in terms of revealing the value that the Holy Quran, the word of Allah, attributes to cleanliness and hygiene and its equivalent in the accommodation sector. For this purpose, the verses related to material cleanliness in the Holy Quran were included in the sample and examined with the Atlas. ti qualitative analysis program.
The most frequently repeated words in the verses are classified as sub-codes, categorized and grouped into headings. These titles; It consists of personal cleaning, space and environmental cleaning, and food and beverage cleaning. The data obtained was given in tables with the words’ length, frequency, and percentage values, and was also visualized by creating a word cloud. The data interpreted with the descriptive analysis method was evaluated by reflecting on the accommodation sector, and an interdisciplinary approach was exhibited in the study.
As a result, it has been determined that the verses of material cleanliness in the Holy Quran are applied in daily life and in all areas of life, as well as in the accommodation sector. It has been claimed that this practice protects health, prevents diseases, eliminates material and moral losses and ensures customer satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Accommodation Sector, Islam, cleanliness, hygiene, verses of material cleanliness in the Holy Quran.

Kaynakça

• Akoğlan Kozak, M. (2016). Otel İşletmelerinde Kat Hizmetleri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akoğlan Kozak, M. ve Yıldız Kale, E. (2004). Temizlik Hizmetleri İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akoğlan Kozak, M. ve Çiçek, D. (2005). Kat Hizmetlerinde HACCP Uygulaması Üzerine Bir Model Önerisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16 (1), 31-45.
• Aksaray, T.Ü. (2022) Başörtüsü Kullanmayı Bırakan Kadınlar Üzerine Psiko–Sosyolojik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Aktaş, H. (2014). İslamda Çevre Bilinci ve Eğitim. Turkish Studies, 9(8), 153-170.
• Akyurt, H. ve Yolasığmazoğlu, N. (2022). Covid-19 Süreci Sonrasında Otellerde Gıda Güvenliği ve Uygulama Öneriler. Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi, 5(2), 107-121.
• Ahmed, B. H. (1992). El-Müsned. 6 cilt, 3 mücellet, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Atay, H. (1981). Temizlik ve Çeşitleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Areksan Cleanse (2023). Gıda Hijyeni Nedir? https://www.areksan.com/blog/gida-hijyeni-nedir (Erişim Tarihi: 28.11.2023).
• Atay, H. (1981). Temizlik ve Çeşitleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Avcı, S.(2015). El Cami’us Sağir. Konya: Serhat Kitapevi.
• Ayaz, N. ve Aydın, A. (2017). Turizmde Gıda Güvenliği Sürecinde Hijyen Davranışı Üzerine Bir Araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 136-150.
• Aydoğan, S.M. ve Erol, G. (2023). Otel Mutfağı Çalışanlarının Gıda Güvenliği ve Hijyene Yönelik Bilgi ve Uygulama Düzeylerinin Belirlenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(2), 1333 – 1356.
• Baş, M. ve Sağlam, F. (1997). Otel Beslenme Servis Personelinin Kişisel ve Çevre Hijyen Bilgisinin Ölçülmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 26 (1), 28-32.
• Baş, M. ve Kutluay Merdol, T. (1999). Üç, Dört ve Beş Yıldızlı Otellerin Sanitasyon Durumunun HACCP Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 28 (2), 32-40.
• Bulut, A. (2011). Kur’an’da Tuhr Kavramı. Yüksek Lisans Tezi. Elâzığ: Fırat Üniversitesi.
• Can, H. (2022). Tıbbü’n Nebevi. İstanbul: Ehil Yayınları.
• Canan, İ. (2021). Kütüb-İ Sitte Hadis Ansiklopedisi. Ankara: Akçağ Yayınevi.
• Çakır, S. (2016). Helal Gıda, Helal Kesim. Bildiri. Uluslararası İslam ve Tıp (Tıbb-ı Nebevi) Kongresi, 7 Ekim 2015, Adana.
• Çiftçi, M. D. ve Açıkel, Y. (2021). Kur’ân’da ve Hadislerde Sağlıklı Beslenme ve Obezite. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 98-128.
• Dal, N. M. (2022). Kitab-ı Mukaddes ve Kur’an-ı Kerim’de Temizlik Olgusu. Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• Davudoğlu, A. (1977). Sahih-i Müslim Tercemesi ve Şerhi. I-XI, İstanbul: Sönmez Neşriyat.
• Değirmencioğlu, N. ve Çiçek, D. (2004). Otel işletmelerinin Mutfağında Personel Hijyeni ve HACPP Uygulamaları. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 15 (1), 21-35.
• Dölek, A. (2004). Hadisler Işığında Temizlik ve İbadet Konularındaki Vesveseler ve Tedavi Yolları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IV (4), 47-71.
• Duranoğlu, S.; Yıldırım, İ. ve Koyuncu, İ. (2008). Antalya’daki Çeşitli Turistik İşletmelerinin Mutfaklarının Hijyen Yönünden Değerlendirilmesi. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs 2008, Erzurum. https://www.gidadernegi.org/TR/Genel/2409349509a37.pdf?DIL=1&BELGEANAH=1612&DOSYAISIM=240934950.pdf (Erişim Tarihi: 30.11.2023).
• Ekinci, E. (2018). İslam Dini’nin Çevreye ve Çevre Sorunlarına Bakış Açısı. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, XI-I, 129-140.
• Gök, M. (2017). Su ve Temizlik. Z Dergisi, 2, 112.
• Göker, F. B. (2020). İbni Arabi’nin Fütuhatı Mekkiyyesi’nde Temizlik ve Namazla İlgili Hükümlerdeki Hikmetler. Yüksek Lisans Tezi. Bartın: Bartın Üniversitesi.
• Gül, K.; Gül, M. ve Saatçi, G. (2018). Konaklama Sektöründe Hijyen Kaynaklı Müşteri Sağlık Riski Algısı: Bursa ve Diyarbakır’daki Tesislere Yönelik Kıyaslama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15(1), 23-37.
• Güneş, E. ve Koçyiğit, T. (2018). Turizm İşletmelerinde Hijyen ve Sanitasyona Dair İşbaşı Eğitimin Önemi; Konya Örneği. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(2), 73-86.
• Hepoğlu, E. (2010). Otellerde Hijyen Uygulamaları. https://www.turizmguncel.com/makale/-otellerde-hijyen-uygulamalari-m392.html (Erişim Tarihi: 24.11.2023).
• İpek, M. (2014). İslam Kültürü Açısından Çevre- İnsan İlişkisi Üzerine. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 14 (3), 227-240.
• İslam’daki Ayet Sayısı. https://islamansiklopedisi.org.tr/arama/?q=islamdaki%20ayet%20say%C4%B1lar%C4%B1,%20namaz,%20oru%C3%A7,%20zekat%20ayetleri&p=m (Erişim Tarihi: 01.12.2023).
• Kaya, A. (2000). Misafirperverlik Endüstrisinde Temel Mutfak Bilgisi. İzmir: GüneOfset Matbaacılık.
• Kemer, E. ve Etyemez, S. (2020). Otel İşletmeleri Mutfaklarında Kişisel Hijyen Uygulamaları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 1787 – 1801.
• Kozak, M. A. (2017). Otel İşletmelerinde Kat Hizmetleri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kutluay Merdol, T.- vd. (2003). Toplu Beslenme Yapılan Kurumlarda Çalışan Personel İçin: Sanitasyon ve Hijyen Eğitimi Rehberi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Macit, Y. (2005). Beden Temizliği İçin Yapılmış Mekânlar ile İlgili Hadislerin Tenkid ve Tahlili. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 5 (1), 167-207.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Kat Hizmetleri Organizasyonu. https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Kat%20Hizmetleri%20Organizasyonu.pdf (Erişim Tarihi: 27.11.2023).
• Moğol, M. (2015). Otel İşletmeleri Temizlik Sürecinde Malzeme İhtiyaç Planlamasına Yönelik Bir Bilgi Sistemi Önerisi. Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Nazik, M. H. ve Demirci, A. (1981). Genel Alan Temizliği. Kat Hizmetleri 1, (haz. M. Hamil Nazik,- vd. (1981). İstanbul: Yapa Yayıncılık.
• Özmen Arısoy, N.- vd. (2021). Mutfak Departmanı Personelinin Kişisel Hijyen Bilgi ve Uygulamaları: Şanlıurfa İli Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3), 2086–2106.
• Öztürk, Ş. ve Sohtaoğlu, M. (2023). Fıkh-ı Zahir ve Fıkh-ı Batın Bağlamında Temizlik (Fütühat-ı Mekkiyye Örneği. Şırnak Üniv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 32, 132-157.
• Sargın, Y. (2005). Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Otellerde Çalışan Yiyecek- İçecek Personelinin Hijyen Bilgileri ve Uygulamalarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Sönmez, Ö. B.- vd. (2015). Bursa İlinde Faaliyet Gösteren 3, 4 ve 5 Yıldızlı Otellerin Mutfaklarında Çalışan Personelin Hijyen Kurallarını Uygulama Bilinçleri Üzerine Bir Araştırma. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 72-86.
• Şanlıer, N. ve Tunç Hussein, A. (2008). Yiyecek- İçecek Hizmeti Veren Otel Mutfakları ve Personelinin Hijyen Yönünden Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2), 461-468.
• Şentürk, F. (2003). Tatil Köyleri ve Otellerde Sanitasyon. Akademik Gıda Dergisi, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1190216 (Erişim Tarihi: 30.11.2023).
• Tayar, M. ve Alyakut, Ö. (2023). Ağırlama Sektöründe Gıda Hijyeni. Ankara: PEGEM Akademi.
• Tayar, M. (2021). Gıda Endüstrisinde Hijyen ve Sanitasyon. Bursa: Dora Basım- Yayıncılık.
• Tayar, M.- vd. (2023). Konaklama Endüstrisinde Hijyen Eğitim. 1st International Congress of Hygiene Research in Hospitality Industry, 5-7 Mayıs 2023, Anatolia Academy of Sciences, Kocaeli: Anatolia Academy of Sciences Yayınları, 34.
• Turgay, N. (2016). Kur’ân ve Beslenme. Uluslararası İslam ve Tıp (Tıbb-ı Nebevi) Kongresi, 7 Ekim 2015, Adana.
• Uğur, H. (2013). Vakıa Sûresi 79. Ayet Bağlamında Mushaf’a Abdestsiz El Sürme Meselesi. 22.12.2013 tarihli Geçmişten Günümüze Mushaf-ı Şerif Programı. İlim Yayma Vakfı Kur’an ve Tefsir Akademisi, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/298808 (Erişim Tarihi: 30.11.2023).
• Uysal, V. (1985). İslam’da Temizlik ve Eğitimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Ünlüönen, K. ve Cömert, M. (2013). Otel İşletmeleri Mutfak Çalışanlarının Personel Hijyeni Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(1), 3-12.
• Yıldız, E. (2001). Otel İşletmelerinde Kat Hizmetleri Personelinin Hijyen Kurallarına İlişkin Davranışları. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.