On an Article of Muallim Fayzi in Tercuman-ı Hakikat Newspaper

Yıl 2024, Sayı: 14, 72 - 81, 29.02.2024

Bülent Kaya

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1421334

Öz

Classical Turkish literature is a literary tradition that has lasted for about six centuries and contains many copyrighted and translated works. In the studies carried out until today, many important works of Turkish literature, especially in the context of classical Turkish literature, have been transferred to Turkey Turkish with Latin letters, and critical texts, reviews and analysis studies have been carried out on them. With these studies, contributions have been made to the field by revealing the richness and diversity of the classical literature tradition. In this context, translations and commentaries of some works and texts on Persian literature and Persian poetry, which have an important role in the formation and shaping of the tradition of classical literature, have also been put forward. The writings of Muallim Fayzi in some issues of Tercuman-ı Hakikat newspaper consist of interviews, anecdotes and stories. In these writings, the author includes the intellectuals and intellectuals of Persian literature and Persian poetry and occasionally quotes from their works. In this respect, Fayzi's writings and anecdotes about important and classical works of Persian literature are especially important. In this study, a short article of Muallim Fayzi published in Tercuman-ı Hakikat newspaper in the Ottoman Turkish alphabet is translated into Latin letters, then translated into contemporary Turkish and analyzed.

Anahtar Kelimeler

Tercuman-ı Hakikat, Muallim Fayzi, translation.

Muallim Feyzî’nin Tercümân-ı Hakîkat Gazetesi’ndeki Bir Yazısı Üzerine

Öz

Klasik Türk edebiyatı yaklaşık altı asır hüküm süren, bünyesinde birçok telif ve tercüme eser barındıran bir edebiyat geleneğidir. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda özellikle Türk edebiyatının Klasik edebiyat bağlamındaki birçok önemli eseri Latin harfleriyle Türkiye Türkçesine aktarılmış, bunlarla ilgili tenkitli metin, inceleme ve tahlil çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalarla Klasik edebiyat geleneğinin zenginliği ve çeşitliliği ortaya konularak alana katkılar yapılmıştır. Bu minvalde söz konusu edebiyat geleneğinin oluşmasında ve şekillenmesinde ilhamı bulunan Fars edebiyatıyla Fars şiirine yönelik bazı eserlerle metinlerin de tercüme ve şerhleri ortaya konulmuştur. Bu hususta Tercümân-ı Hakîkat Gazetesi’nin bazı sayılarında yer alan Muallim Feyzî’ye ait yazılar; mülâtefe, anekdot ve hikâyelerden oluşmaktadır. Müellif, buradaki yazılarında Fars edebiyatının, Fars şiirinin ediplerine ve münevverlerine yer vererek onların eserlerinden yer yer alıntılar da yapar. Bu bakımdan özellikle Feyzî’nin Fars edebiyatının önemli ve klasik eserlerine yönelik yazıları ve anekdotları önem taşır. Bu çalışmada, Muallim Feyzî’nin Tercümân-ı Hakîkat Gazetesi’nde yayımlanan kısa bir yazısının Latin harflerine çevrimi yapılmış, daha sonra günümüz Türkçesine aktarımı yapılarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tercümân-ı Hakîkat, Muallim Feyzî, çeviri.

Kaynakça

• Andı, F. (1999). Türkçede Rubâiyyât-ı Hayyâm Tercümeleri. İlmî Araştırmalar, (7), 9-29.
• Atalay, M. (2013). Zahîr-i Fâryâbî. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt 44, s. 87-88). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Cunbur, M. (Hzl.) (1999). Son Asır Türk Şairleri. C. I. Ankara: AKM Yay.
• Çelik, A. (2005). Tanzimat’tan Günümüze Türkiye’de Farsça Öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnal, M. K. (1969). Son Asır Türk Şairleri. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.,
• Muallim Feyzî (2012). Mâtem-Nâme ve Vâveylâ. (Çev: Cemil Çiftçi). İstanbul: Kevser Yayınları.
• Uçman, A. (2012). Tevfik Fikret. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 41, s. 9-13). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Tercümân-ı Hakîkat, nr. 1706 (11 Rebiü’l-âhir 1301).
• Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yekbaş, H. (2023). Feyzî, Ahmed Feyzî, Tebrizli. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/feyzi-ahmed-feyzi-tebrizli [Erişim tarihi: 16.11.2023].
• Yerdemir, Ş. (2023a). Muallim Feyzî’nin Aktarımıyla Sa’dî-i Şîrâzî ve Hümâm-ı Tebrîzî Arasında Geçen Mülâtafe. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 7(1), 675-692.
• Yerdemir, Ş. (2023b). Muallim Feyzî’nin Hâfız-ı Şîrâzî-Ahmet Paşa karşılaştırması. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (35), 765-775.
• Yerdemir, Ş. (2023c). Bir Fal-nâme Örneği. Söylem 2. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Bildiri Tam Metinleri. Muğla: Günce Yayınları.
• Yerdemir, F. (2023). Muallim Feyzî’nin Hayyam’ın İki Rubaisini Tercümesi. Turkish Studies-Language and Literature, 18 (özel sayı 1), 709-719.