Tanzimat Romanının Epistemolojik mi Yoksa Etik Temelleri mi?

Yıl 2024, Sayı: 14, 1530 - 1533, 29.02.2024

Hasan Cuşa

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1433956

Öz

Jale Parla’nın Babalar ve Oğullar/ Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri adlı kitabı Babasız Ev, Mutlak Metin, Babalar, Oğullar ve Süfli Lezzetler, Güneşe Uzanan Oğul, Metinler Labirentinde Bir Sevda: Araba Sevdası başlıklı altı bölümden oluşmaktadır. “Babasız Ev” adlı ilk bölümde Jale Parla romanın Batı’da ortaya çıkmasının burjuva sınıfıyla ilişkili olduğundan söz eder. Romanın liberal düşünce sistemi etrafında şekillendiğini ve pozitivist anlayışa dayalı temel ilkeleri yansıttığını ifade eder. Romanın Osmanlı kültüründe 19. Yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıktığını, 1870 -1890 yılları arasında kaleme alınan Türk romanlarının liberalizm ve pozitivizm akımlarından uzak olduğunu, sözü edilen dönemlerde ortaya çıkan romanların Osmanlı’nın geleneksel düşünce sistemine dayalı bir epistemolojiyi yansıttığını dile getirir. Parla, Tanzimat fikrinin aslında Batı’nın kültürel ve değer yargılarını içermediğini, Osmanlı imparatorluğunun sahip olduğu siyasal, sosyal ve kültürel değerleri daha da sağlamlaştırmayı amaçladığını belirtir.

Anahtar Kelimeler

Jale Parla, Tanzimat, Roman, Epistemoloji, Etik

Kaynakça

• Parlar, J. (2010). Babalar ve Oğullar/Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları.