Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlığın Yordayıcısı Olarak Duygu Düzenleme Güçlükleri ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük

Yıl 2024, Sayı: 16, 450 - 463, 28.06.2024

Derya Gözel , Nursel Topkaya , Ertuğrul Şahin

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1466646

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde cinsiyet, yaş, duygu düzenleme güçlükleri ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün psikolojik sağlamlığı yordayıcı rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, farklı fakültelerde öğrenim gören 419 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaşları 18 ila 28 arasında değişmekte olup ortalama yaşı 21.67’dir. Katılımcılar Demografik Bilgi Formu, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeğinden oluşan bir veri toplama aracını cevaplamıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, Pearson korelasyon analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yaş ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın anlamlı birer yordayıcısı olmadığı bulunmuştur. Cinsiyet ve duygu düzenleme güçlüğü ise üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın anlamlı birer yordayıcısıdır. Oluşturulan regresyon modeli üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık puanlarındaki değişimin yaklaşık olarak %38’ini açıklamaktadır. Ayrıca, yapılan göreceli önem analizleri üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın en önemli yordayıcısının duygu düzenleme güçlüğü olduğunu göstermiştir. Ruh sağlığı uzmanları üniversite öğrencilerin psikolojik sağlamlıklarını geliştirmeye yönelik ruh sağlığı müdahalelerinde danışanlarının duygu düzenleme güçlüğü düzeylerinin azaltılmasına odaklanarak verdikleri hizmetlerin etkililiğini artırabilir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, psikolojik sağlamlık, duygu düzenleme güçlüğü, belirsizliğe tahammülsüzlük.

Difficulties in Emotion Regulation and Intolerance of Uncertainty as Predictors of Psychological Resilience in University Students

Öz

The aim of this study is to examine the predictive role of gender, age, emotion regulation difficulties and intolerance of uncertainty on psychological resilience in university students. The study group consisted of 419 university students studying in different faculties. The ages of the students participating in the study ranged from 18 to 28, with an average age of 21.67. The participants answered a data collection tool consisting of Demographic Information Form, Difficulty in Emotion Regulation Scale, Intolerance of Uncertainty Scale and Brief Psychological Resilience Scale. Data were analyzed using descriptive statistics, correlation analysis, linear multiple regression analysis. Results of this study suggest that age and intolerance of uncertainty were not significant predictors of psychological resilience in university students. On the other hand, gender and difficulties in emotion regulation were found to be significant predictors of psychological resilience in university students. The regression model accounts for approximately 38% of the variance in psychological resilience scores among college students. Furthermore, relative importance analyses indicate that difficulties in emotion regulation emerged as the most important predictor of psychological resilience among university students. Mental health professionals can increase the effectiveness of their services by focusing on reducing the level of emotion dysregulation difficulties of their clients in mental health interventions aimed at improving the psychological resilience of university students.

Anahtar Kelimeler

University students, psychological resilience, difficulty in emotion regulation, intolerance of uncertainty.

Kaynakça

• Adu, P. & Miles, D. A. (2024). Dissertation Research Methods: A Step-By-Step Guide to Writing Up Your Research in the Social Sciences. New York: Routledge.
• Akkaya, H. (2021). Şükran, Belirsizliğe Tahammülsüzlük ve Psikolojik Sağlamlığın Öğretmenlerin Yaşam Doyumu ile İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Aydın, M. & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin İncelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Bargh, J. A. & Chartrand, T. L. (1999). The Unbearable Automaticity of Being. American Psyhologist, 54(7), 462-479.
• Beauchaine, T. P. & Cicchetti, D. (2019). Emotion Dysregulation and Emerging Psychopathology: A Transdiagnostic, Transdisciplinary Perspective. Development and Psychopathology, 31(3), 799-804.
• Bjureberg, J., Ljótsson, B., Tull, M., Hedman, E., Sahlin, H., Lundh, L. & Gratz, K. (2016). Development and Validation of a Brief Version of the Difficulties in Emotion Regulation Scale: The DERS-16. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 38(2), 284-296.
• Bozacı, U. (2022). Yetişkinlerde Kişilerarası Sorunların Yordayıcıları Olarak Çocukluk Çağı Travmaları, Duygu Düzenleme Güçlüğü ve Psikolojik Sağlamlık. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Bradley, S. J. (2000). Affect Regulation and the Development of Psychopathology. New York: Guilford Press.
• Buhr, K. & Dugas, M. J. (2002). The Intolarence of Uncertainty Scale: Psychometric Properties of the English Version. Behaviour Research and Therapy, 40(8), 931-945.
• Carleton, R. N. (2016). Into the Unknown: A Review and Synthesis of Contemporary Models Involving Uncertainty. Journal of Anxiety Disorders, 39, 30-43.
• Carleton, R. N., Norton, A. P. & Asmundson, G. J. (2007). Fearing the Unknown: A Short Version of the Intolerance of Uncertainty Scale. Journal of Anxiety Disorders, 21(1), 105-117.
• Catalino, L. I. & Fredrickson, B. L. (2011). A Tuesday in the Life of a Flourisher: The Role of Positive Emotional Reactivity in Optimal Mental Health. Emotion, 11(4), 938-950.
• Chiang, I.-C. A., Jhangiani, R. S., Cutler, C. & Leighton, D. C. (2019). Research Methods in Psychology (4. bs). Britanya Kolumbiyası: Kwantlen Polytechnic University.
• Ciarrochi, J., Said, T. & Deane, F. P. (2005). When Simplifying Life is Not So Bad: The Link Between Rigidity, Stressful Life Events, and Mental Health in an Undergraduate Population. British Journal of Guidance & Counselling, 33(2), 185-197.
• Cohen, J. (1992). A Power Primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
• Collins, S. (2008). Statutory Social Workers: Stress, Job Satisfaction, Coping, Social Support and Individual Differences. British Journal of Social Work, 38(6), 1173-1193.
• D'Agostino, A., Covanti, S., Rossi Monti, M. & Starcevic, V. (2017). Reconsidering Emotion Dysregulation. Psychiatric Quarterly, 88(4), 807-825.
• Di Blasi, M., Gullo, S., Mancinelli, E., Freda, M., Esposito, G., Gelo, O. G., & Lo Coco, G. (2021). Psychological Distress Associated With the COVID-19 Lockdown: A Two-Wave Network Analysis. Journal of Affective Disorders, 284, 18-26.
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 93-102.
• Dugas, M. J., Gosselin, P. & Ladouceur, R. (2001). Intolerance of Uncertainty and Worry: Investigating Specifity in a Nonclinical Sample. Cognitive Therapy and Research, 25(5), 551-558.
• Eker, H., Taş, İ. & Anlı, G. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlık ile Yaşamın Anlamı ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(39), 1182-1199.
• Ekşi, H. & Erik, C. (2023). Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği-8: Türkçe Uyarlaması. 2st International Congress of Educational Sciences and Linguists. Warsaw.
• Erkoç, B. & Danış, M. Z. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Tespit Edilmesine Yönelik Bir Araştırma. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 34-42.
• Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A. & Lang, A.-G. (2009). Statistical Power Analyses Using G*Power 3.1: Tests for Correlation and Regression Analyses. Behavior Research Methods, 41(4), 1149-1160.
• Furnham, A. & Marks, J. (2013). Tolerance of Ambiguity: A Review of the Recent Literature. Psychology, 4(9), 717-728.
• Geçgin, F. M. & Sahranç, Ü. (2017). Belirsizliğe Tahammülsüzlük ile Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki. Sakarya University Journal of Education, 7(4), 739-755.
• George, D. & Mallery, P. (2022). IBM SPSS Statistics 27 Step by Step: A Simple Guide and Reference (17. bs.). New York: Routledge.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler Üzerine Bir Derleme Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
• Gratz, K. L. & Roemer, L. (2004). Multidimensional Assessment of Emotion Regulation and Dysregulation: Development, Factor Structure, and Initial Validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.
• Hancock, J. & Mattick, K. (2020). Tolerance of Ambiguity and Psychological Well‐Being in Medical Training: A Systematic Review. Medical Education, 54(2), 125-137.
• Hoşoğlu, R., Kodaz, A. F., Bingöl, T. Y. & Batık, M. V. (2018). Öğretmen Adaylarında Psikolojik Sağlamlık. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 217-239.
• Joyce, S., Shand, F., Tighe, J., Laurent, S., Bryant, R. & Harvey, S. (2018). Road to Resilience: A Systematic Review and Meta-Analysis of Resilience Training Programmes and Interventions. BMJ Open, 8(6), e017858.
• Karal, E. & Biçer, B. G. (2021). Salgın Hastalık Dönemindeki Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4), 17-34.
• Karataş, Z. & Tagay, Ö. (2021). The Relationships Between Resilience of the Adults Affected by the Covid Pandemic in Turkey and Covid-19 Fear, Meaning in Life, Life Satisfaction, Intolerance of Uncertainty and Hope. Personality and Individual Differences, 172(3), 110592.
• Kılınç, M. & Uzun, K. (2022). Belirsizliğe Tahammülsüzlüğün Psikolojik Danışmanların Psikolojik Sağlamlıkları Üzerindeki Etkisinde Psikolojik Zihinliliğin Aracı Rolünün İncelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 2782-2835.
• Lee, J. H., Nam, S. K., Kim, A., Kim, B., Lee, M. Y. & Lee, S. M. (2013). Resilience: A Meta-Analytic Approach. Journal of Counseling & Development, 91(3), 269-279.
• Lee, J. S. (2019). Effect of Resilience on Intolerance of Uncertainty in Nursing University Students. Nursing Forum, 54(1), 53-59.
• Lefever, S., Dal, M. & Matthíasdóttir, Á. (2007). Online Data Collection in Academic Research: Advantages and Limitations. British Journal of Educational Technology, 38(4), 574-582.
• Masood, A., Masud, Y. & Mazahir, S. (2016). Gender Differences in Resilience and Psychological Distress of Patients With Burns. Burns, 42(2), 300-306.
• Masten, A. S. (1986). Humor and Competence in School-Aged Children. Child Development, 57, 461-473.
• McEvoy, P. M. & Mahoney, A. E. (2011). Achieving Certainty about the Structure of Intolerance of Uncertainty in a Treatment-Seeking Sample With Anxiety and Depression. Journal of Anxiety Disorders, 25(1), 112-122.
• Mouatsou, C. & Koutra, K. (2021). Emotion Regulation in Relation with Resilience in Emerging Adults: The Mediating Role of Self-Esteem. Current Psychology, 42(1), 734-747.
• Özalp, M. & Ümmet, D. (2022). Türk Gemi Adamlarında Psikolojik İyi Oluşun Kişilik Özellikleri ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4), 1395-1413.
• Özdemir, N. & Adıgüzel, V. (2021). Sağlık Çalışanlarında Sosyal Zekâ, Benlik Saygısı ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(1), 18-28.
• Paulhus, D. L. & Vazire, S. (2007). The Self-Report Method. R. C. R. W. Robins İçinde, Handbook of Research Methods in Personality Psychology (ss. 224-239). The Guilford Press.
• Poole, J. C., Dobson, K. S. & Pusch, D. (2017). Anxiety Among Adults with a History of Childhood Adversity: Psychological Resilience Moderates the Indirect Effect of Emotion Dysregulation. Journal of Affective Disorders, 217, 144-152.
• Rodríguez-Rey, R., Alonso-Tapia, J. & Hernansaiz-Garrido, H. (2016). Reliability and Validity of the Brief Resilience Scale (BRS) Spanish Version. Psychological Assessment, 28(5), 101-110.
• Sarı, S. & Dağ, D. (2009). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği, Endişe ile İlgili Olumlu İnançlar Ölçeği ve Endişenin Sonuçları Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 261-270.
• Sarıçam, H., Erguvan, F. M., Akın, A. & Akça, M. Ş. (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 148-157.
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. & Bernard, J. (2008). The Brief Resilience Scale: Assessing the Ability to Bounce Back. International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194-200.
• Steketee, G., Frost, R. O. & Cohen, I. (1998). Beliefs in Obsessive-Compulsive Disorder. Journal of Anxiety Disorders, 12(6), 525-537.
• Sternheim, L., Startup, H. & Schmidt, U. (2011). An Experimental Exploration of Behavioral and Cognitive-Emotional Aspects of Intolerance of Uncertainty in Eating Disorder Patients. Journal of Anxiety Disorders, 25, 806-812.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2019). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Taş, S. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Beykent Üniversitesi.
• Terzi, Ş. (2006). Kendini Toparlama Gücü Ölçeğinin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 26, 77-86.
• Topkaya, N., Şahin, E. & Taş, M. (2022). Yetişkin Bir Örneklem Grubunda Psikolojik Sağlamlıkla İlişkili Faktörler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(4), 1628-1640.
• Tönbül, O. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Salgını Sonrası 20-60 Yaş Arası Bireylerin Psikolojik Dayanıklılıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Humanistic Perspective, 2(2), 159-174.
• Troy, A. S. & Mauss, I. B. (2011). Resilience in the Face of Stress: Emotion Regulation as a Protective Factor. Resilience and Mental Health: Challenges Across the Lifespan, 1(2), 30-44.
• Tugade, M. M. & Fredrickson, B. L. (2007). Regulation of Positive Emotions: Emotion Regulation Strategies That Promote Resilience. Journal of Happiness Studies, 8(3), 311-333.
• Yiğit, İ. & Güzey Yiğit, M. (2017). Psychometric Properties of Turkish version of Difficulties in Emotion Regulation Scale-Brief Form (DERS- 16). Current Psychology, 38(6), 1503-1511.
• Yockey, R. D. (2023). SPSS Demystified: A Simple Guide and Reference. New York: Routledge. Yook, K., Kim, K., Suh, S. Y., & Lee, K. S. (2010). Intolerance of Uncertainty, Worry, and Rumination in Major Depressive Disorder and Generalised Anxiety Disorder. Journal of Anxiety Disorders, 24, 623-628.