Ortaokul Müdürlerinin Öğretmen Teftişlerindeki Denetim Görevlerini Yerine Getirme Düzeylerine İlişkin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Algılarının İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 16, 489 - 514, 28.06.2024

Serkan Gökalp , Sait Akbaşlı

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1466869

Öz

Bu çalışma ortaokul müdürlerinin öğretmen teftişlerindeki denetim görevlerini yerine getirme düzeylerine ilişkin din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin algılarını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmada yöntem olarak genel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın evreni Mersin İlinde ortaokullarda çalışan 645 din kültürü öğretmenini kapsamaktadır. Bu çalışmada, örneklem evrendeki bütün öğretmenleri içermektedir. Verileri toplamak için Gökalp tarafından geliştirilen Öğretmen Teftişine İlişkin Öğretmen Algıları Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada veriler çalışmaya katılan 420 öğretmenin ölçekte yer alan soruları yanıtlaması ile toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS kullanılarak ve ortalama, standart sapma, t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Öğretmen algıları kıdem, öğrenim durumu, kariyer basamakları ve mezun olunan yüksek öğretim kurumu değişkenleri açısından kıyaslanmıştır. Bu çalışmada, öğretmen algılarına göre ortaokul müdürlerinin öğretmen teftişiyle ilgili denetim görevlerini yerine getirme düzeyi az seviyede bulunmuştur. Öğretmen algıları arasında kıdem, öğrenim durumu, kariyer basamakları ve mezun olunan yüksek öğretim kurumu değişkenleri açısından anlamlı farklılık olup olmadığı incelenmiştir ve bu değişkenler açısından öğretmen algıları arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenleri, öğretmen, teftiş, okul müdürleri.

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. *(Mersin Üniversitesi Rektörlüğü, Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu Başkanlığının 13.12.2021 Tarih ve 228 Nolu kararı ile Etik Kurul Kararı alınmıştır.)

Analysis of Religious Culture and Ethics Teachers’ Perceptions About the Degree at Which Middle School Principals Perform Their Duties Related to Supervising Teachers

Öz

This study aims to determine the perceptions of religious culture and ethics teachers regarding the level of middle school principals’ fulfillment of their supervisory duties in teacher inspections. In this study, general screening model was used as a method. The population of the study includes 645 religious culture and ethics teachers working in middle schools in Mersin Province. In this study, the sample includes all teachers in the population. In order to collect the data, The Scale of Teachers’ Perceptions About Teachers Supervision, which was developed by Gökalp, was used. In the study, data was collected by 420 teachers participating in the study by answering the questions in the scale. Data analysis was carried out using SPSS and using mean, standard deviation, t-test and one-way analysis of variance. Teacher perceptions were compared in terms of variables such as seniority, education level, career stages and the higher education institution from which they graduated. In this study, according to teachers’ perceptions, the level of middle school principals’ ability to fulfill their supervisory duties regarding teacher inspection was found to be low. It was analyzed whether there was a significant difference between teachers’ perceptions in terms of the variables of seniority, education level, career stages and the higher education institution graduated from, and a significant difference was detected between teacher perceptions in terms of these variables.

Anahtar Kelimeler

Religious education, religious culture and ethics teachers, teacher, supervision, school principals.

Kaynakça

• Aküzüm, C. (2012). Türkiye’de İlköğretim Okullarında Eğitim Denetimi. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Alazam, N. M., Imam. A.M. (2022). Challenges Facing the Educational Supervision Methods of the Ministry of Education in light of Saudi Vision 2030. Journal for Educators, 13(4), 390-401.
• Alfonda, M. (2013). Education and Supervision. New York: Sage Publications.
• Altaş, N. (2022). Din Eğitimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Arslantaş, M. K. (2019). Din Kültürü Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretmen Teftişine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi (Konya İli Örneği). Lisans Tamamlama Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Ateş, F. (2017). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Denetim Sürecinden Beklentileri ve Bunların Gerçekleşme Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Avcı, Y. E. (2015). Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliliklerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Aydın, M. Ş. (2016). Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı. İstanbul: Dem Yayınları.
• Aydın, M. Ş. (2000). Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı. Kayseri: İbav Yayınları.
• Ayhan, H. (1999). Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Bayar, K. (2018). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretmen Denetimine İlişkin Görüşleri (Adana İli Örneği). Lisans Tamamlama Tezi. Mersin Üniversitesi.
• Bayraktutan, İ. (2021). İlköğretim Okul Müdürlerinin Denetim Rolleri (Sivas İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
• Beach, D. ve Reinhartz, J.M. (2022). Supervision: Focus on Instruction. New York: Harper & Row.
• Becker, S. G. (1993). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference To Education. Chicago: University of Chicago Press.
• Blumberg, A. (2020). Supervisors & Teachers: A Private Cold War. California: McCutchan Publishing Corporation.
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social Critique of the Judgement of Taste. Cambridge: Harvard University Press.
• Bursalıoğlu, Z. (2022). Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, S. (2003). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Coşgun, A. (1999). İlköğretim Teftiş Sisteminin Yapısı ve Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersinin Teftişi. Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
• Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çintaş Yıldız, D. & Yavuz, M. (2015). Türkçe Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Denetimin Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 191-206.
• Deniz, Ü. & Saylık, N. (2018). Okul Müdürleri ve Öğretmenlerin Perspektifinden Öğretimde Denetim Problemi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 1(1), 67-80.
• Duman, T. (1991). Türkiye’de Ortaöğretimde Öğretmen Yetiştirme. Ankara: MEB Yayınları.
• Dündar, A. A. (2021). İlköğretim Okullarında Yapılan Teftişin Okul Başarısı ve Gelişimi Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Erdem, A. E. & Eroğul, M. G. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Ders Denetiminde Eğitim Müfettişlerinin Öğretmene İlişkin Tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 13-26.
• Ergün, M.- vd. (2018). Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Erkuş, A. (2005). Bilimsel Araştırma Sarmalı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Gibbon, C. F. – vd. (2019). Is Ofsted Helpful?. An Inspector Calls. (haz. Christopher Cullingford). London: Kogan.
• Glatthorn, A. A. – vd. (2022). Differentiated Supervision. Washington: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Glickman, C. D. (2018). Supervision of Instruction. Boston: Allyn & Bacon.
• Gökalp, S. (2010). İlköğretim Müfettişlerinin Öğretmen Teftişlerindeki Denetim Görevlerini Yerine Getirme Derecelerine İlişkin İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Algılarının İncelenmesi (Mersin Merkez Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi.
• Gökalp, S. (2021). Etkin Öğretmen Teftişi. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Gün, N. (2019). Öğretmenlerin Ders Denetim Sorunları. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Güngör, A. (2020). Din kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Okul Müdürlerince Denetimine İlişkin Tarafların Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Kilis-Gaziantep Örneği). Doktora Tezi. Erciyes Üniversitesi.
• Hanson, M. (2013). Educational Administration and Organizational Behaviour. New York: Pearson Education Inc.
• Jones, R. (2022). A Comparison of Perceived Effectiveness of Clinical Supervision with Traditional Methods of Supervising. Doktora Tezi. Oklahoma: Oklahoma State University.
• Kalaycı, S. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dagıtım Ltd. Sti.
• Kapıcı, H. K. & Akçay, H. (2016). Fen Bilgisi Öğretmenleri, Fen Bilgisi Öğretmen Adayları ve Maarif Müfettişlerinin Fen Öğretimi ve Öğrenimine Yönelik İnanışlarının Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 153-168.
• Karaaslan, B. (2018). İlköğretim Okulu İngilizce Öğretmenlerinin Ders Denetimine İlişkin Görüşleri (Muğla İli Örneği). Muğla: Muğla Üniversitesi.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Ankara: Sim Matbaası.
• Karakuş, M. vd. (2015). Öğretmenlerin Eğitim Geçmişleri İle Kazanç Düzeyleri Arasındaki İlişkiye Yönelik Algıları. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 233-258.
• Kaya, T. (2014). Anaysis of Religious Culture and Ethics’ Teachers’ Perceptions About Teacher Supervision. International Journal of Moral and Values Education, 2(1), 1-15.
• Kilimci, S. A. (2011). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Koç, B. (2021). Din Eğitimi Tarihi. Kayseri: Laçin Yayınları.
• Koç, L. (2016). Din Eğitiminde Akademik Çalışmalar. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Korkmaz, M. (2003). İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Programının Eğitimde Program Geliştirme Açısından Incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Koştaş, M. (1999). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cumhuriyetin 75. Yılı Özel Sayısı, 39(2), 149-164.
• Köybaşı Şemin, F. (2017). İlkokullarda Ders Denetimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(4), 327-344.
• Marion, R. (2013). Leadership in Education: Organizational Theory for Practitioner. New Jersey: Prentice Hall. Marshall, S. (2013). Educational Supervision. New York: Oak Publications.
• Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2024). Branşlara Göre Öğretmen Sayıları. https://mersin.meb.gov.tr, [Erişim tarihi: 11.03.2024].
• Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2024a). İstatistiksel Bilgiler. https://mersin.meb.gov.tr, [Erişim tarihi: 11.03.2024].
• Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2023). Branşlara Göre Atanan Öğretmen Sayıları: 2021-2023. https://mersin.meb.gov.tr, [Erişim tarihi: 16.12.2023].
• Milli Eğitim Bakanlığı (2023). Milli Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2022-2023. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliği (2022). Resmi Gazete, (31765, 1 Mart 2022).
• Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği (2014). Resmi Gazete, (29072, 26 Temmuz 2014).
• Morgan, G. (2007). Images of Organization. Toronto: Sage Publications.
• Nolan, J. F. & Hoover, L.A. (2023). Teacher Supervision & Evaluation: Theory into Practice. Hoboken: John Wiley & Sons.
• Okçabol, R. (2017). Öğretmen Yetiştirme Sistemimiz. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Olivia, P. F. & Pawlas, G. E. (2021). Supervision for Today’s School. New York: John Wiley&Sons.
• Ouston, J. & Fidler, B. (2018). What do Schools do After Ofsted School Inspection or Before?. School Leadership and Management, 7(1), 90-98.
• Öcal, M. (1999). Cumhuriyet Döneminde İlk, Orta ve Yüksek Öğretimde Din Öğretimi (Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Tarihçesi), Cumhuriyetin 75. Yılında Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: Türk Yurdu Yayınları.
• Öncel, Y. (2016). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Denetimdeki Rol ve Yeterlikleri. Yüksek Lisans Tezi. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi.
• Saihu, S. (2020). The Urgency of Total Quality Management In Academic Supervision To Improve The Competency Of Teachers. Jurnal Pendidikan Islam, 9(2), 297-323.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2014). Using Multivariate Statistics. Pearson Education Limited.
• Taymaz, H. (2015). Eğitim Sisteminde Teftiş: Kavramlar, İlkeler ve Yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Taymaz, H. (2022). Eğitim Sisteminde Teftiş: Kavramlar, İlkeler ve Yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Turan, H. (2022). Din Eğitimi. İstanbul Çamlıca Yayınları.
• Yükseköğretim Kurulu (1998). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi. Ankara: YÖK Yayınları.
• Yüksek Öğretim Kurulu (1997). Resmi Gazete, (97.23.1600, 11 Temmuz 1997).