Kosova’nın Bağımsızlığının Self Determinasyon Çerçevesinde Analizi

Yıl 2016, Sayı: 31, 39 - 64, 01.06.2016

İrfan Kaya Ülger

Öz

Bu çalışmanın amacı, eski Yugoslavya’yı oluşturan Federe Devletlerden Sırbistan içerisinde özerk bölge konumunda bulunan Kosova’nın tek yanlı bir kararla 17 Şubat 2008’de bağımsızlık ilan etmesinin self determinasyon hakkı ile çelişip çelişmediğini incelemektir. Nüfusun büyük çoğunluğunun Arnavutların oluşturduğu Kosova, Tito iktidarı döneminde ve sonrasında baskı altında tutulmuş, temel hak ve özgürlükleri sınırlandırılmıştır. 1989 yılında özerk bölge statüsü Sırbistan yönetimi tarafından ortadan kaldırıldıktan sonra Kosova’da polis devleti uygulamaları ve şiddet hareketleri artmıştır. Bir soykırım yaşanmaması için NATO tarafından Kosova’ya hava operasyonu düzenlenmiş, ardından BM Güvenlik Konseyi’nin 1244 sayılı kararıyla bölgede uluslararası yönetim kurulmuştur. Sekiz yıl süren BM ve NATO yönetiminin ardından Kosova, Martti Ahtisaari Planı çerçevesinde bağımsızlık ilan etmiştir. Bu karar, her ne kadar uluslararası hukuk bakımından sorunlu ise de, meşruiyetini 1244 sayılı karardan almaktadır. Kosova halkına karşı Sırbistan yönetiminin soykırım boyutlarına ulaşan şiddet hareketleri bağımsızlık kararının geniş biçimde desteklenmesine neden olmuştur. Devletlerin sınırlarının değişmezliği ve toprak bütünlüğü ilkesi ile uyumlu olmamasına rağmen Priştina Parlamentosunun bağımsızlık kararı, self determinasyon uygulaması olarak kabul edilebilir. Nitekim 2015 yılı sonu itibariyle 111 devlet Kosova’nın bağımsızlığını tanımıştır

Anahtar Kelimeler

Self determinasyon, Kosova Sorunu, Sırbistan, Eski Yugoslavya, Batı Balkanlar

The Analysis of Kosovo's Independence within the Framework of Self-Determination

Öz

This study aims to display whether or not the declaration of independence with a unilateral
decision on February 17th 2008 by Kosova which was in a position of the autonomous region in
Serbia among Federated States in the former Yugoslavia conflicts with the right of self
determination. The population of Kosova, majority of the people are Albanian were kept under
pressure and fundamental rights and freedoms were restricted during and after Tito’s ruling
period. Upon the elimination of Kosovo's autonomous status by Serbia's leadership in 1989,
practices of police state and acts of violence, reaching the size of genocide has increased in the
region. In order to prevent a possible genocide, air operations in Kosovo were organized by NATO,
then with the decision of the UN Security Council Resolution No. 1244 an international
administration in the region were established. After the eight year UN and NATO administration,
Kosovo has declared independence within the framework of Martti Ahtisaari Plan. Although this
decision is problematic in terms of international law, its legitimacy is based on the UN Security
Council decision No. 1244.The use of violence against the population of Kosovo by the Serbian
government and its genocidal dimension has led to the fact that the independence decision has
been widely supported. Although it is not compatible with the principles of immutability of
borders and territorial integrity of states, the independence decision of the Pristina Parliament can
be considered as the application of the self-determination. Indeed, as the end of 2015, 111 states
have recognized Kosovo's independence.

Anahtar Kelimeler

Self determination, Kosovo Question, Serbia, Former Yugoslavia, Western Balkan

Kaynakça

• Akermark, Sia Spiliopoulou , “The Aaland Island Question in the League of Nations: The Ideal Minority Case? “ http://www.jyu.fi/yhtfil/redescriptions/ Yearbook%202009/Spiliopoulou_2009.pdf (Erişim Tarihi. 25 Kasım 2015)
• Aral, Berdal Aral, Üçüncü Kuşak İnsan Hakları Olarak Kollektif Haklar, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2010.
• Arsava, Füsun , “Kosova, Abhazya ve Güney Osetya: Uluslararası Ayrılma Hakkı”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 8, Sayı 29, 1-22.
• BBC, Crimea Referandum: Voters “Back Russia Union”, March 16. 2014
• Christopher J. Borgen, “Is Kosovo a Precedent? Secession, Self-Determination and Conflict Resolution”, Meeting Report 350, 2011, https://www.wilsoncenter.org /publication/350-kosovo-precedent-secession-self-determination-and-conflict- resolution/ (Erişim: 15 Aralık 2015)
• Brunborg, Helge, “Report on the Size and Ethnic Composition of the Population of Kosovo”, Oslo, 2012 http://www.icty.org/x/file/About/OTP/War_Demo graphics/en/milosevic_kosovo_020814.pdf/ (Erişim. 12 Kasım 2015).
• Crisis Group, “Kosovo: No Good Alternatives to the Ahtisaari Plan”, Europe Report 187, 2007. http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/182_kosovo_no_good_ alternatives_to_the_ahtisaari_plan.pdf (Erişim. 22 Kasım 2015).
• Dayton Peace Treaty, http://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/ BA_951121_DaytonAgreement.pdf (Erişim: 15 Kasım 2015)
• Ekinci, Mehmet Uğur, “Karadağ Siyasetini Anlama Kılavuzu”, SETA Raporu, No: 37, 2014, Ankara,
• http://file.setav.org/Files/Pdf/20140912171432_karadag-siyasetini-anlama
• kilavuzu-pdf.pdf (Erişim: 15 Kasım 2015)
• Judah, Tim, Kosovo-What Everyone Needs to Know, Oxford University Press, Oxford, 2008.
• Impact International, April 10- May 7 1992.
• International Crisis Group, “Self-Determination and Conflict Resolution: From Kosovo to Sudan”, 22 September 2010, http://www.crisisgroup.org/en/publication- type/speeches/2010/Louise-Arbour-self-determination-and-conflict-resolution- from-kosovo-to-sudan.aspx (Erişim: 12 Aralık 2015)
• Ker-Lindsay, James, Kosovo-Path the Contested Statehood in Balkan, I.b.Tauris Co, London and New York, 2009.
• Kılınç, Doğan, “Self Determinasyon İlkesinin Azınlıklar Açısından Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XII, 2008 (1-2), s, 949-982.
• Martty Ahtisaari Plan http://www.kuvendikosoves.org/common/docs/Comprehensive %20Proposal%20.pdf (Erişim: 24 Kasım 2015)
• Moltchanova, Anna, National Self-Determination and Justice in Multinational States, Charlaton College, Northfield, 2009.
• Loger, Carole, The Break Up Yugoslavia and Its Aftermath, Greenwoods Press, London, 2004,
• Lugar, Peter B, The History and Effects of the Kosovo Polje Mythology, Master in Military Art and Science, Pennsylavania, 2005.
• Magas, Branka, The Destruction of Yugoslavia, Verso Publication, London, 1993
• Malcolm, Noel, Kosova- A Short History, New York University Press, New York, 1998.
• Ohrid Framawork Treaty http://www.ucd.ie/ibis/filestore/Ohrid%20Framework %20Agreement.pdf/(Erişim. 16 Kasım 2015).
• Perrit, Henry H, The Road to Independence for Kosovo: A Chronicle of the Ahtisaari Plan, Cambridge University Press, London, 2009.
• Rrcaj Besfort T., Kosovo’s Right to Self Determination and Statehood, University College Vitory, Prishtina, 2006.
• Sasich, Angelina M “The Right to Self Determination and Its Implication on the Soverign Right of States: The Inconsistent Application of International Standards for Independence with Respect Kosovo”, Michigan State International Law Review, Vol: 20 (2), 2012. http://digitalcommons.law.msu.edu/cgi/viewcontent.cgi? article=1089&context=ilr/(Erişim: 15 Aralık 2015)
• The European Council, Presidency Conclusion, Thessaloniki European Council, 19 and 20 June 2003.
• Uz, Abdullah Uz, “Teori ve Uygulamada Self Determinasyon Hakkı”, Uluslararası Hukuk ve Politika, 2007. Cilt:3, No: 9, s. 60-81.
• Woodward, Susan L. Woodward, Balkan Tragedy: Chaos and Dissolution after the Cold War, Brooking Institution Press, New York, 1995.
• Yiğit, Yücel, “Milliyetçilik Çağında Prizren İttihat Cemiyeti”, Turkish Studies, Vol. 4, Fall 2009, s. 2462-2491. Yugoslavia Constutition,
• http://www.worldstatesmen.org/Yugoslavia_1946.txt/
• (Erişim: 12 Kasım 2015).
• https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mk.html (Erişim: 15 Kasım 2015).
• http://www.assembly-kosova.org/common/docs/Dek_Pav_e.pdf (Erişim: 25 Kasım 2015)
• http://www.kosovothanksyou.com (Erişim: 25 Aralık 2015)
• www.worldstatesmen.org/Yugoslavia_1963.doc/ (Erişim: 15 Kasım 2015)
• http://www.un.org/en/sections/un-charter/chapter-i/index.html(Erişim: 20 Kasım 2015)
• http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CESCR.aspx(Erişim: 25 Kasım 2015)
• http://daccess-ddsny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/348/90/IMG/NR034890. pdf? OpenElement/(Erişim: 22 Kasım 2015)
• http://www.un.org/en/decolonization/declaration.shtml(Erişim. 22 Kasım 2015)
• http://legal.un.org/avl/ha/ga_1803/ga_1803.html(Erişim: 22 Kasım 2015)
• KOSBED, 2016, 31: 39 - 64
• THE ANALYSIS OF KOSOVO'S INDEPENDENCE WITHIN THE FRAMEWORK OF SELF-DETERMINATION İrfan Kaya ÜLGER •