Türkiye'deki Factoring Şirketlerinin İç Kontrol Sistemlerinde Etkinlik Araştırması

Yıl 2013, Sayı: 26, 61 - 76, 01.12.2013

Bekir Elmas Ersin Kurnaz

Öz

İşletmelerin başarısı ve istikrarı için iç kontrol sistemi taraflarca doğru anlaşılmalı, sağlam temeller
üzerine kurulmalı ve etkin bir şekilde uygulanmalıdır. Günümüzde organizasyonların en büyük
sorunlarından bir tanesi bilgi teknolojisinin hızla gelişmesi, rekabetin artması ve küreselleşme gibi
nedenlerden dolayı bazı değişimlere uyum sağlayamamalarıdır. İç kontrol bu değişimlere uyum
sağlanmasında ve organizasyonların amaçlarını gerçekleştirmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu
yüzden iç kontrolün hem işletme yönetimi hem de diğer paydaşlar tarafından doğru bir şekilde
algılanması ve uygulanması gerekir.
Bu çalışmada ülkemizde faaliyet gösteren factoring şirketlerinin iç kontrol sistemlerinde etkinlik
araştırması yapılmıştır. Bu amaçla üç bölümden oluşan anket formu bu şirketlerin iç kontrol birim
yöneticilerine uygulanmıştır. Anket birim yöneticilerinin iç kontrole yönelik algı düzeylerini ve mevcut
uygulamaların durumunu tespit etmeye yöneliktir. Araştırma sonucunda, birim yöneticilerinin algı
düzeylerinin yüksek seviyede olduğu, mevcut uygulamaların istenilen seviyede olmadığı tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kontrol, İç Kontrol, İç Kontrol Sistemi

An Efficiency Reseach of Internal Control Systems in Factoring Companies In Turkey

Öz

Internal control system should be understood by the all parties, established on a solid foundation and
effectively implemented for the success and stability of businesses. Because of the rapid development of
information technology, increased competition, and globalization adaption to the changes has become
one of the biggest problems in today's organizations. Maintaining internal control and adapt to these
changes play an important role in achieving the objectives of the organizations. Therefore, internal
control system should be understood and implemented by business management as well as other
stakeholders.
In this study, an efficiency research of internal control systems in factoring companies was conducted in
Turkey. For this purpose, a questionnaire consisting of three parts was applied to internal control
units’ managers of these companies. The survey identifies the current status of the applications and
unit managers' perception level of internal control. As a result of this study, the perception level of the
managers was found very high but the existing applications were not at the desired level has been
found.
Keywords:

Anahtar Kelimeler

Control, Internal Control, Internal Control System

Kaynakça

• Özellikle iç denetçiler tespit ettikleri hata ve yanlışlıkları raporlarında belirterek, nihai
• sonucunda takipçisi olmalıdırlar. Çalışmada kullanılan analiz yöntemlerinin sonuçlarına göre elde edilen bulgular genel
• olarak değerlendirildiğinde yukarıda değinilen bazı konular dışında factoring şirketlerinde
• etkin bir iç kontrol sistemi olduğunu söyleyebiliriz. Etkin bir iç kontrol sisteminin şirketlerin
• amaç ve hedeflerini gerçekleştirmek için sadece bir araç olduğu gerçeği de asla göz ardı edilmemelidir.
• Özbek, Çetin (2012). İç Denetim-Kurumsal Yönetim-Risk Yönetimi- İç Kontrol. İstanbul: Türkiye İç Denetin Enstitüsü Yayınları.
• COSO (2011). İnternal Control İntegrated Framework.
• Uzay, Şaban (1999). İşletmelerde İç Kontrol Sistemini İncelemenin Bağımsız Dış Denetim Karar Sürecindeki Yeri ve Türkiye’deki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma. Ankara: Sermaye Piyasası Yayın Kurulu. Yayın No: 132.
• İbiş, Cemal, Özgür Çatıkkaş (2012). “İşletmelerde İç Kontrol Sistemine Genel Bakış”. Sayıştay Dergisi, (85), Nisan-Haziran: 95-121.
• Higtower, Rose (2009). Internal Controls Policies And Procedures. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Türedi, Hasan (2011). “Türk Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: İç Kontrol”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (16), Temmuz: 99-127.
• Ataman, Ümit, Rüstem Hacırüstemoğlu, Nejat Bozkurt (2001). Muhasebe Denetimi Uygulamaları. İstanbul:Alfa Yayınları.
• Akçakanat, Özen (2011). Devlet Muhasebe Sistemi İçinde Özel Bütçeli İdarelerde İç Kontrol Sisteminin Etkinliği: Üniversitelere Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Büyüköztürk, Şener (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Duman, Songül (2006). İç Kontrol Sisteminin Oluşturulmasında Etkili Olan Faktörler ve Tekstil Sektöründe Örnek Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Delice, Volkan (2008). 5018 sayılı kamu mali yönetimi ve kontrol kanununda öngörülen iç kontrol sistemi ve örnek bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisana Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Erdoğan, Simay (2009). İç Kontrol Sistemi: Kamu İktisadi Teşebbüsleri İçin İç Kontrol Modeli Önerisi. DPT-Uzmanlık Tezleri. Yayın No: 2799. Ankara.
• Altay, S. Özge (2010). Turizm İşletmelerinde İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin İncelenmesi ve Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.