Türkiye'de Uygulanan Performans Esaslı Bütçeleme Süreci: Kocaeli Üniversitesi Örneği

Yıl 2013, Sayı: 26, 77 - 104, 01.12.2013

A. Cemkut Badem Yavuz Kılınç Türkan Kavas

Öz

Kamu harcamalarını azaltarak harcamaların verimliliğini attırmak, kamu hizmetlerinin kalitesini arttırmak, hesap verilebilirlik ve mali saydamlığı sağlamak, dünyadaki uygulama birliğine uyum sağlamak, uzun ve orta vadeli planlar yaparak bunları bütçe ile ilişkilendirmek gibi amaçlar için getirilen, çok yıllı bütçelemenin bir çeşidi olan Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi (PEB)’nin Türkiye’deki oluşumu oldukça yenidir. Kamu maliyesinde reform yenilikler getiren bu sistem 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile mevzuata girmiş ve ikincil mevzuatla desteklenmiştir. Çalışmada, öncelikli olarak yasal çerçeve dahilinde PEB sistemi açıklanıp, konuyla ilgili olarak seçilen uygulama örneği kapsamında değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca yine çalışmada sistemin bütünü ortaya konmaya çalışılmış, olması gereken bütçe yapısı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Performans Esaslı Bütçe, Performans Programı, Faaliyet Raporu, Stratejik Plan

Performance-Based Budgeting Process In Turkey: Kocaeli University Case

Öz

Performance-based budgeting system as a type of multi-year budgeting is quite novel in Turkey and
aims to increase the efficiency of public expenditures and the quality of public services, to maintain
accountability and financial transparency, to harmonize Turkish practice with the world, to make long
and short term plans and to associate these plans with the budget. This reformative system came into
practice with 5018 Number act entitled Public Financial Management and Control Law and supported
by a secondary legislation. In this study, PEB system is explained in its legal framework and applied to
a case study. The whole structure of the system is also analyzed and appropriate budget structure is
identified.

Anahtar Kelimeler

Performance-based Budget, Performance Program, Annual Report, Strategic Plan

Kaynakça

• Kocaeli Üniversitesi 2012 yılı Faaliyet Raporu, hedeflenen amaçlara ne kadar ulaşıldığını göstermesi açısından önem taşımaktadır. Faaliyet Raporunda yer alması gereken önemli veriler, örnek olarak seçilen üniversite açısından aşağıda gösterildiği gibi düzenlenmiştir. 4.1. Performans Hedefi Tablosu İdare Adı Stratejik Amaç
• Etkinliğinin Belirleyicileri: Türkiye’deki Kamu Kurumlarının Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 12 (3), 313-326. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü(BUMKO) (2009), Performans Programı Hazırlama
• Rehberi, www.bumko.gov.tr/PEB (01.10.2013).
• ÇELEBİ, A. Kemal ve Birol KOVANCILAR (2012), “Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin
• Teorik ve Pratik Sorunları”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19 (1),1-18. DEMİRCAN, Esra S. (2006), “Yeni Ekonomik Düzende Bütçe Sistemlerindeki Değişim Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin Uyumu”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13 (2), 47
• Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı(DPT) (2006), Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama
• Kılavuzu, İkinci Sürüm, www.sp.gov.tr (05.10.2013).
• EGELİ, Haluk, H.Ahmet AKDENİZ, Mehmet AKSARAYLI, Kamil TÜĞEN, Ahmet ÖZEN (2007), “Stratejik Planlamaya Dayalı Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Kritik
• Kontrol Noktaları Analizi: Türkiye’deki Kamu Kurumları Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22 (1), 27-47. ERÜZ, Ertan (2005), “Yeni Mali Yönetim Yapısında Performans Esaslı Bütçeleme”, Selami
• Sezgin(Ed.), 20. Maliye Sempozyumu: Türkiye’de Yeniden Mali Yapılanma, Pamukkale: Pamukkale Üniversitesi İ.İ.B.F. Maliye Bölümü (Yayın No:1), 61-73. GÜNBEGİ, Fehime (2010), Performans Bütçe; AB Ülke Örnekleri ve Türkiye, Yüksek Lisans
• Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa. Kamu İdarelerince Hazırlanacak Performans Programları Hakkında Yönetmelik (2008), T. C.
• Resmi Gazete, 26927, 25 Temmuz 2008.
• Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik (2006), T. C. Resmi Gazete, 26111, 17 Mart 2006.
• Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003), T.C. Resmi Gazete, 25326, 24 Aralık 2003.
• KARACAN, Erhan (2010), Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye Uygulaması,
• Ankara: Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Yayını, 2816.
• Kocaeli Üniversitesi Stratejik Planı (2009-2013). www.kocaeli.edu.tr
• Kocaeli Üniversitesi 2012 Performans Programı. www.kocaeli.edu.tr
• Kocaeli Üniversitesi 2012 Yılı İdare Faaliyet Raporu, 2013. www.kocaeli.edu.tr
• ORAL, Esin (2005), Bazı OECD Ülkelerinde Performans Esaslı Bütçeleme Uygulamaları,
• Gelişimi ve Türk Mali Sistemi Açısından Bir Değerlendirme, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, T. C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara. ÖZEN, Ahmet (2008), Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’ de Uygulanabilirliği,
• Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No:2008/382.
• ÖZŞEN, Umut (2006), Cumhuriyet Dönemi Bütçe Yönetimi Üzerine Bir İnceleme, Yüksek
• Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. ŞAHİN, Özcan (2007), Türkiye’de Performans Esaslı Bütçeleme Sisteminin Değerlendirilmesi ve Uygulama Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• TANER, Ahmet (2011), Kamuda Hesap Verme Sorumluluğunun Aracı Olarak Performans
• Esaslı Bütçeleme, Sayıştay Dergisi, 83, Ekim-Aralık 2011, 1-28.
• TÜLEYKAN, Hayrettin (2009), Çok Yıllı Bütçeleme ve Türkiye Uygulaması, Doktora Tezi,
• Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ULUDÜZ, Batuhan (2008), Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye Uygulaması,
• Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. YENİCE, Ebru (2007), “Performans Ölçümünde Karşılaşılan Sorunlar ve Kurumsal Karne(
• Balanced Scorecard) Yaklaşımı”, Bütçe Dünyası Dergisi, 2 (25), 95-100. YENİCE, Ebru (2006), “Kamu Kesiminde Performans Ölçümü ve Bütçe İlişkisi”, Sayıştay
• Dergisi, 61, Nisan-Haziran 2006, 57-68.
• YÖRÜKER, Sacit, Levent KARABEYLİ, Safiye KAYA, Baran ÖZEREN (2003), Sayıştayın
• Performans Ölçümüne İlişkin Ön Araştırma Raporu, Ankara: Sayıştay, Dizi: 28.   Kocaeli University Journal of Social Sciences, 2013, 26 : 77 - 104
• PERFORMANCE-BASED BUDGETING PROCESS IN TURKEY: KOCAELİ UNIVERSITY CASE A. Cemkut BADEM • Yavuz KILINÇ •• Türkan KAVAS•••