Meslek Yüksek Okullarında Görevli Akademik Yöneticilerin Üst Bilişsel Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi: Kocaeli Üniversitesi Örneği

Yıl 2012, Sayı: 24, 51 - 74, 01.12.2012

C. Gazi Uçkun Barış Demir Asiye Yüksel

Öz

Değişimin hızla yaşandığı günümüz dünyasında küresel çağa ayak uydurmak bilgiyi erişilebilir kılmaktan geçmektedir. Buna paralel olarak bilgi de çok hızlı bir şekilde çoğalmakta, mevcut bilgi ise zaman aşımına uğramaktadır. Son zamanlarda dünyada meydana gelen hızlı değişmeler ve gelişmeler eğitimli insan kavramını yeniden gündeme getirmiştir. Geçmişte bilgili insan her şeyi bilen ya da başkalarının ürettiği bilgileri beyninde depolayan kişi durumundaydı. Bu sebeple var olan bilgi daha çok yetişen yeni kuşaklara aktarılması olarak görülüyordu. Bugün ise bilgili insan; bilginin farkında olan, bu bilgiye ulaşmanın yollarını, ulaştığı bilgiyi anlamlandırarak öğrenen, öğrenmiş olduğu bilgilerden yeni bilgiler üretebilen ve ürettiği bilgileri sorun çözmede kullanabilen kişi olarak kabul edilmektedir. Küresel çağa ayak uydurmada bilgiyi yönetenlerden ise bilişsel farkındalık düzeylerini stratejik bir şekilde kullanma yeteneğine (strateji düzenleme) sahip olmaları beklenmektedir. Bilgi ve düşünmelerini bilişsel olarak kontrol eden bireyler (kendi zihinsel durumunu okuma yeteneğine sahip olan) bilişsel farkındalık becerilerine sahip olan kişilerdir. Bilgi ya da biliş süreci içeren bilgi edinimi ve yönetimi kavramı, içinde; tahmin etmeyi, analiz etmeyi, tanımlamayı ve organize etmeyi barındırır. Bu araştırmada, MYO’larda görevli yöneticilerin üst bilişsel farkındalık durumlarını incelenmesi ve farkındalık düzeylerinin cinsiyet, unvan, eğitim durumu, uzmanlık ve görev tanımı bakımından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Kocaeli Üniversitesine bağlı 7 MYO’da görevli olan toplam 76 yöneticiye, MAI (Metacognitive Awareness Inventory – üst bilişsel farkındalık envanteri) uygulanmıştır. Uygulama sonunda toplanan veriler analiz edildiğinde, yöneticilerin yüksek düzeyde bir üst bilişsel farkındalığa sahip oldukları görülmüştür. Diğer yandan yöneticilerin üst bilişsel farkındalığı bilgi edinimi ve yönetimi puanlarının; unvan, görev tanımı, cinsiyet, uzmanlık alanı ve eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Biliş, üst biliş, üst bilişsel farkındalık, yöneticiler, MYO

Examining Meta Cognitive Awareness of Academic Directors Working in Vocational High Schools: The Case of Kocaeli University

Öz

Today, the world is changing rapidly and people should acces knowledge
for reaching global age. In parallel with this, knowledge is increasing rapidly
and existing knowledge becomes old. In recent times, rapid changes and
developments in the world, the concept of educated person becomes
popular again. In the past, knowledgeable person was the person who
knows everything or the person who stores the knowledge produced by
others in his brain. For this reason, the existing knowledge was seen as the
knowledge which is conveyed to future generations. Today, knowledgeable
person is accepted as the person who is aware of the knowledge, learns the
ways to reach this knowledge, learns to give meaning to this knowledge and
produce new knowledge from the things he learned and use them for
solving problems.
In global age, it is expected from the directors of the knowledge to have the
ability to use their cognitive awareness strategically (strategic arrangement).
The individuals who control their knowledge and thoughts cognitively (the
person who has the ability to read his own mental state) are the people who
have cognitive awareness abilities. The concept of gaining and managing
knowledge covers assumption, analysis, definition and organization.
In this research, it is aimed to examine the cognitive awareness state of the
administrators in the Vocational High School and compare their awareness
levels according to gender, title, educational background, expertise and job
definition. For this aim, MAI (Metacognitive Awareness Inventory) is
implemented to 76 directors who work in 7 Vocational High Schools in Kocaeli University. When the data collected at the end of implementation
are analyzed, it was observed that they have high level of meta cognitive
awareness. On the other hand, it was seen that the scores of meta cognitive
awareness, gaining and managing knowledge was not changed according to
job definition, gender, expertise area and educational background.

Anahtar Kelimeler

Meta cognitive, meta cognitive awareness, managers, vocational high school, cognition

Kaynakça

• Brown, A. L. (1987). Metacognition, executive control, self-regulation, and other more mysterious mechanisms.F. E. Weinert, R. H. Kluwe (Eds.), Metacognition, Motivation, and Understanding (65–116). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cautinho, S. A. (2007). The relationship between goals, metacognition and academic success. Educate, 7(1), 39–47.
• Coutinho, S. (2008). Self-efficacy, metacognition, and performance. North American Journal of Psychology, 10 (1), 165-172
• Çakıroğlu, A. (2007). Üstbiliş. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 21–27.
• Çakıroğlu, 2007; Yavuz & Memiş, 2009). Üstbilişsel strateji kullanımının okuduğunu anlama düzeyi düşük öğrencilerde erişi artırımına etkisi. [The effect of metacognitive strategy training on improving the achievement level of studentshaving low achievement levels of reading comprehension] Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Desoete, A. (2002). EPA2000: Assessing off-line metacognition in mathematical problem solving. Focus on Learning Problems in Mathematics, 6(2), 18-30.
• Desoete, A. & Ozsoy, G. (2009). Metacognition, more than the lognes monster?. International Electronic Journal of Elementary Education, 2(1), 1–6. Desoete, A., & Roeyers, H. (2002). Off-line Metacognition – A Domain-specific Retardation in Young Children with Learning Disabilities. Learning Disability Quarterly. 25, 123–139.
• Desoete, A., Roeyers, H., Buysee, A. (2001). Metacognition and Mathematical Problem Solving in Grade 3. Journal of Learning Disabilities, 34, 435–449.
• Flavell, J. H. (1987). Speculation about the nature and development of metacognition. In F. Weinert & R. Kluwe (Eds.), Metacognition, motivation, and understanding, 21–29. Hillsdale,
• Flavell, J. H. (1979). Metacognitive and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologyst, 34, 906– 911.Gage,N. L.
• Hacker, D.J. & Dunlosky, J. (2003). Not all metacognition is created equal. New Directions For Teaching And Learning, 95, 73–79.
• Kramarski, B., Mavarech, Z. R., & Arami, M. (2002). The Effects of Metacognitive Instruction on Solving Mathematical Authentic Tasks. Educational Studies in Mathematics, 49, 225–250.
• Lucangeli, D. & Cornoldi, C. (1997). Mathematics and metacognition: What is the nature of relationship?Mathematical Cognition, 3, 121–139.
• Mahwah, NJ: Erlbaum. Brown, A. L. (1987). “Metacognition, executive control, self-regulation, and other more mysterious mechanisms”. In F. Weinert & R. Kluwe (Eds.), Handbook of Child Psychology: Vol. 3. Cognitive Development (s.263-340). New York:
• Marge, J. J. (2001). The Effect of Metacognitive Strategy Scaffolding on Student Achievement in Solving Complex Math Word Problems. (Doctoral Thesis). Riverside, CA: University of California.
• Mevarech, Z. R. (1999). Effects of Metacognitive Training Embedded in Cooperative Settings on Mathematical Problem Solving. The Journal of Educational Research, 92, 195–205.
• Metcalfe, J. (1996). Metacognitive processes. In E.L.Bjork and R.A. Bjork (Eds.). Memory: Handbook of perception and cognition (pp. 383-411). New York: Academic Press
• Nelson, T. O. & Narens, L. (1996). Why Investigate Metacognition? In J. Metcalfe & A. P. Shimamura (Eds.). Metacognition. (pp. 1-25). Cambrige, MA: MIT Press.
• Özsoy, G. (2006). Problem çözme ve üstbiliş. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildirileri, Cilt-II (Ankara- Gazi Üniversitesi- Mayıs, 2006). Ankara: Kök Yayıncılık
• Özsoy, G. (2008). Ustbilis. Turk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713–740.
• Özsoy, G. (2010) An investigation of relationship between metacognition and mathematics achievement. Asia Pacific Education Review . DOI: 10.1007/s12564-010-9129-6.
• Özsoy, G., & Ataman, A. (2009). The effect of metacognitive strategy training on problem solving achievement. International Electronic Journal of Elementary Education, 1(2), 67–82.
• Özsoy, G., Memiş, A. & Temur, T. (2009). Metacognition, study habits and attitudes. International Electronic Journal of Elementary Education, 2(1), 154–166.
• Özsoy, G., Çakıroğlu, A., Kuruyer, H. G., & Özsoy, S. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının üstbilişsel farkındalık düzeylerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, Elazığ, Mayıs 2010.
• Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994) Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology 19, 460–475.
• Schraw, G. & Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. EducationalPsychology Review 7(4), 351–371.
• Schurter, W.A. (2001). Comprehension Monitoring and Polya’s Heuristics as Tools for Problem Solving by Developmental Mathematics Students. (Doctoral Thesis). San Antonio, TX: The University of the Incarnate Word.
• Shimamura, A.P., & Squire, L.R. (1986b). Memory and metamemory: A study of the feeling-of-knowing phenomenon is amnesic patients, Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 12, 452-460.
• Tanner, H. & Jones, S. (2000). Becoming a Successful Teacher of Mathematics. London, UK: RoutledgeFalmer.
• Yavuz, D. & Memis, A. (2009). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ve Üstbilişsel farkındalıklarının öğretmenlik Mesleğini tercih etme sebebi açısından İncelenmesi. I. Uluslar arası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.