Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: İmalat Sektörü Uygulaması

Yıl 2009, Sayı: 18, 80 - 100, 01.12.2009

H. Ali Ata Emre Yakut

Öz

Günümüz koşullarında artan rekabet ortamı, firmaların etkinliklerini dikkate alarak değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır. İmalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların gerek ulusal gerekse uluslar arası piyasalarda rekabet edebilmeleri ve başarılı olabilmeleri açısından etkinlik ölçümleri önemli olmaktadır. Veri zarflama analizi, çok sayıda girdi ve çıktı değişkenlerinin belirlenmesinden yola çıkılarak, firmaların etkinlik düzeylerinin hesaplanmasında kullanılan matematiksel programa dayalı, parametrik olmayan bir ölçüm tekniğidir. Bu çalışmada Türkiye’de imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların etkinlik ölçümleri 1996-2006 dönemi itibariyle Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve finansal açıdan değerlendirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda etkin ve etkin olmayan sektörler tespit edilmiş ve sektörlerin etkinliklerini artırabilmeleri için gerekli önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

İmalat Sektörü, Etkinlik Ölçümü, Finansal Performans, Veri Zarflama Analizi

Efficiency Measurement Based On Financial Performance: An Application In Manufacturing Industry

Öz

Today’s increasing competitive environment necessities the evaluation of
firms based on their efficiency. It is important to measure efficiency of firms in order
to compete and be successful in both national and international markets. Data envelopment
analysis (DEA) is a non-parametric technique based on mathematical programming
to calculate firm’s efficiency levels using multiple inputs and outputs. In this study, firms
in manufacturing industry in Turkey were analyzed using DEA during 1996-2006 and evaluated
in terms of financial performance. As a result of the analysis, efficient and inefficient
sectors were determined and suggestions for improving their efficiencies are
provided.

Anahtar Kelimeler

Manufacturing Industry, Efficiency Measurement, Financial Performance, Data Envelopment Analysis

Kaynakça

• Aras, G. (2006). Avrupa Birliği Açısından ve Dünya Pazarlarına Uyum Açısından Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sektörünün Rekabet Yeteneği (Finansal Yaklaşım), İstanbul: Mart Matbaası.
• Atan, M. ve Kıllı, M. (2005). Etkinlik / Verimlilik Çalışmalarında Kullanılan Veri Zarflama Ana- lizi Üzerine Karşılaştırmalı Yaklaşımlar. 4. İstatistik Kongresi, İstatistik Mezunları Derneği ve Türk İstatistik Derneği, Antalya.
• Charnes, A. Cooper, W.W., ve Rhodes, E. (1981). “Evaluating Programme and Managerial effciency: An application of Data Envelopment analaysis to program follow through, Management Science, 27: 668-696.
• Charnes, A., Cooper, W.W, ve Rhodes, E. (1978). “Measuring the efficiency of decisions making units”, European Journal of Operation Research, 2: 429:444.
• Destafanis, S. ve Sena, V. (2007). “Patterns of Corporate Governace and Techinical Efficiency in Italian Manufacturing”, Published online in Winley InterScience, 28: 27-40.
• Esenbel, M., Erkin, M.O., Aydın, F.K., “Veri Zarflama Analizi ile Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Etkinliğinin Karşılaştırılması”, (http://www.analiz.com/eğitim/gazi/001.html).
• Farrel, M.J. (1957). “The Measurement of Productivite Efficiency”, Journal of Royal Statistical Society, A, 120: 253-281.
• Karacabey, A. A. (2001). Veri Zarflama Analizi. Tartışma Metinleri, Ankara Üniversitesi Si- yasal Bilgiler Fakültesi, Ankara, No.33: 1-4.
• Kargın, S. ve Kayalıdere, K. (2004). Çimento ve Tekstil Sektörlerinde Etkinlik Çalışması ve Veri Zarflama Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1) : 199-201.
• Kula, V. ve Özdemir, L. (2007). Çimento Sektöründe Göreceli Etkinsizlik Alanlarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Tespiti. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fa- kültesi Dergisi, 19(1) : 55-70.
• Labrecque, H.J. (1996). Measurement of Efficiency in Urban Mass Transit via A Data Envelopment Analysis, Master of Arts, The University of New Brunswick, in the Department of Economics.
• Liu, S.T. ve Wang, R.T., (2009), “Efficiency measures of PCB manufacturing firms using relational two-stage data envelopment analysis”, Experts Systems with Applications, 36: 4935- 4939.
• Mahadevan, R. (2002), “A DEA Approach to Understanding the Productivity Growth of Malaysia’s Manufacturing Industries”, Asia Journal of Management, 19: 587-600.
• Saranga, H. (2009). “The Indian auto component industry – Estimation of operational efficiency and its determinants using DEA”, European Journal of Operational Reserach, 196: 707-718.
• Sayım, M. ve Yalama, A. (2008). “Veri Zarflama Analizi İle İmalat Sektörünün Performans Değerlendirmesi”: Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 1: 89-107.
• Şahin, İsmet. (1998). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin İllere Göre Karşılaştırmalı Verimlilik Analizi. Veri Zarflama Analizine Dayalı Bir Uygulama (yayınlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tarım, A. (2001). Veri Zarflama Analizi Matematiksel Programlama Tabanlı Göre Etkinlik Öl- çüm Yaklaşımı, Ankara: Sayıştay Yayınları.
• Ulucan, A. (2000). Şirket Performanslarının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı: Genel ve Sektörel Bazda Değerlendirmeler. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1) : 405-418.
• Weidong, C. (1999). The Productive Efficiency Analysis Of Chinese Steel Firms An Application Of Data Envelopment Analysis. Master Of Arts in Economics Thesis, At West Virginia University.
• Yolalan, R. (1993). İşletmelerarası Göreceli Etkinlik Ölçümü, Ankara: Milli Prodüktivite Mer- kezi Yayınları, No:483.
• Ekler: İmalat Sanayii ve Alt Sektör Etkinliklerinin Karşılaştırmalı Değerleri
• İMALAT SANAYİ GENELİ-GIDA,MEŞRUBAT ve TÜTÜN ÜRÜNLERİ
• SANAYİ ETKİNLİK DEĞERLERİ
• ETKİNLİK KRİTERİ İMALAT SANAYİ
• GIDA,MEŞRUBAT ve TÜTÜN ÜRÜNLERİ SANAYİ
• İMALAT SANAYİ GENELİ-TEKSTİL ve TEKSTİL İMALATI ETKİNLİK DEĞERLERİ 0,20 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00
• ,99 1,00 0,96 1,00 0,94 1,00 0,82 0,95 0,92 0,95 0,96 İMALAT SANAYİ
• TEKSTİL ve TEKSTİL0,93 0,95 0,96 0,96 0,71 0,38 0,85 0,96 0,93 0,90 1,00 İMALATI