Temel Sorunları ve Açılımları ile Sınıf Teorisi, Sınıf Bilinci ve Orta Sınıflar

Yıl 2004, Sayı: 8, 126 - 143, 01.12.2004

D. Ali Arslan

Öz

Çalışmanın temel amacı sınıf teorisini, temel açılımları ile birlikte ele alıp incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, uzun yıllar sınıf teorisi açısından sorun oluşturan orta sınıf olgusu ile sınıf teorisinin sosyal-psikolojik boyutunu oluşturan sınıf bilinci üzerinde de duruldu. Çalışmada, toplumlarda var olan eşitsizlikler ile ilgili olarak bu güne değin ortaya konmuş düşüncelerin genel bir değerlendirilmesi yapıldı. Bu bağlamda, özellikle bu alandaki iki temel yaklaşımdan biri olan sınıf teorisi (öteki yaklaşım elit teorisidir) üzerinde yoğunlaşıldı. Marksist sınıf teorisi ve Weberci sınıf teorisi dikkatlice incelendiğinde, bunların birbirlerinden oldukça farklı ve sentezi olanaksız iki teori olduğun görülür. Bununla birlikte bazı düşünürler, Weberci düşünceyi Marks’a bir alternatif olarak değil de, Marksist sınıf teorisinin bir düzeltmesi ya da tamamlayıcısı olarak değerlendirirler. Her iki yaklaşım da sınıf olgusunu, ekonomi temeli üzerinde açıklamaya çalışır. Bununla birlikte Marksist yaklaşım sınıf teorisini üretim ilişkileri üzerine inşa ederken, Weberci yaklaşım pazar ilişkilerini temel alır

Anahtar Kelimeler

İktidar, Sınıf, Sınıf Teorisi, Marksist Sınıf Teorisi, Weberci Sınıf Teorisi, Orta Sınıflar, Sınıf Bilinci

The Theories on Inequality: Class Theory

Öz

This study aims to analyze class theory and its major expansions. In
addition, the problems and dilemmas of class theory are discussed. Social inequality,
either socially or economically, is one of the most common features of
capitalist societies. Some people or some social groups have more money, more
prestige, more privilege and more influence on the decision making process. Two
main strategies have been used for analyzing and explaining inequalities. The
first and most popular strategy is “class theory” which stresses ownership and
control to explain class differentiation. It concentrates on the inequalities based
mainly on the ownership or non-ownership of economic resources. Class theory
was fathered by Karl Marx and especially developed by Marxist writers. Class
analysts focus on identification of classes as the major social forces of society.
There are two main schools of thought in class theory with their variations
within each school: a) Marxist Class Theory, b) Weberian (Mainstream) Class
Theory If the Marxist class analysis and Weberian class analysis are examined
carefully it will be clearly seen that, as Abercombie and Urry have said, these
two approaches are incompatible and it is impossible to synthesize them. Nevertheless,
Hindess sees Weber’s view as the correction of and supplement to
Marx’s ideas rather than an alternative. When the ideas of Marx and Weber are
compared, it will be clearly seen that both Marx and Weber explain classes in relation
to the economy. Nevertheless, while Marx defines classes in terms of the
relations of production, Weber defines them in relation to the market.

Anahtar Kelimeler

Power, Class, Class Theory, Marxist Class Theory, Weberian Class Theory, Class Consciousness, Middle Classes Elite, Elite Theory