Mükelleflerin Vergi Bilinci ve Vergi Algısı: Kocaeli Örneği

Yıl 2017, Sayı: 33, 137 - 154, 30.06.2017

Furkan Beşel , Temel Gürdal

Öz

In this study, firstly the theoretical framework of tax perception and tax awareness is presented. Then, the relevant literature summary is discussed. After theoretical presentation of the subject, the results of the survey conducted with 419 taxpayers in the province of Kocaeli are analyzed to determine, measure and evaluate taxpayers' tax perception and tax awareness. The results of the study are interpreted and suggestions for increasing taxpayer's tax awareness are presented.

Anahtar Kelimeler

Tax Awareness, Tax Perception, Kocaeli

Taxpayers’ Tax Awareness and Tax Perception: A Case From Kocaeli

Öz

Bu çalışmada öncelikle vergi bilinci ve vergi algısına ilişkin teorik çerçeve sunulmuş daha sonra konuyla ilgili literatür özeti ele alınmıştır. Konunun teorik sunumundan sonra vergi mükelleflerinin vergi bilinci ve vergi algısının tespiti, ölçülmesi ve değerlendirilmesi amacıyla Kocaeli ilinde 419 vergi mükellefi ile yapılan anket sonuçları analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında elde edilen sonuçlar yorumlanarak mükelleflerin vergi bilincinin arttırılmasına yönelik öneriler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Vergi Bilinci, Vergi Algısı, Kocaeli

Kaynakça

• Akıncı, Adil and Oğuz Başol (2015). “A Field Study On Tax Perception: The Tax Perception Of The People Living in Kırklareli City (Vergi Algısı Üzerine Bir Alan Araştırması: Kırklareli İlinde Yaşayan İnsanların Vergi Algısı)”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 43: 170-179.
• Aktan, Coşkun Can (2006). Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı, Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Aktan, Coşkun Can and Hilmi Çoban (2006). Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi Perspektifinden Vergiye Karşı Tutum ve Davranışları Belirleyen Faktörler, Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Alkan, Arzu (2009). Tax awareness and determination of taxpayer behaviors against tax applications: The case of Zonguldak (Vergi Bilinci ve Vergi Uygulamaları Karşısında Mükellef Davranışlarının Tespiti: Zonguldak İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Alm, James, Betty Jackson and Michael McKee (1992). “Institutional Uncertainty and Taxpayer Compliance”. American Economic Review, 82: 1018-1026.
• Altun, Nurullah, Temel Gürdal and Furkan Beşel (2017). “Taxpayers’ Attitudes and Behaviors About Taxation: A Case Study in Sakarya (Mükelleflerin Vergiye Karşı Tutum ve Davranışları: Sakarya İli Alan Araştırması)”. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(1): 39-48.
• Beron, K.J., Tauchen, H.V. and Witte, A.D. (1992). The Effect of Audits and Socioeconomic Variables on Compliance, In: Why People Pay Taxes: Tax Compliance and Enforcement (pp. 67-89), Ann Arbor: University of Michigan Pres.
• Cansız, Harun (2015). “Tax Perceptions By Employees In State Tax Revenue Departments A Case Study In Afyonkarahisar (Defterdarlık Çalışanlarının Vergi Algıları: Afyonkarahisar Örneği)”. Yönetim Ve Ekonomi, 22(2): 433-450.
• Çelikkaya, Ali and Hüseyin Gürbüz (2008). “Analyzing the Relationship among Variables That Affect the Behavior of Taxpayer against Tax (Mükelleflerin Vergiye Karşı Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkinin Analizi)”. Sosyoekonomi, 2008(2): 23-54.
• Çiçek, Halit, Mehmet Karakaş and Abdunnur Yıldız (2008). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama Tutum ve Analizi: Bir Alan Araştırması, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara: 2008/381.
• Çiçek, Serdar and Jale Sabbağ (2016). “A Survey on Tax Avoidance Perception of Taxpayers and its Demographic Determinants: A Case of Isparta (Mükelleflerin Vergiden Kaçınma Algısı ve Demografik Belirleyicileri Üzerine Bir Araştırma: Isparta Örneği)”. Sosyoekonomi, 24(28): 43-64.
• Demir, İhsan Cemil (2013). Türkiye’de Vergi Yükü (Objektif ve Subjektif Yönleriyle), Bursa: Dora.
• Dubin, Jeffrey A., Michael J. Graetz and Louis L. Wilde (1990). “The Effect of Audit Rates on the Federal Individual Income Tax: 1977-1986”. National Tax Journal, 43(4): 395-409. Dumlupınar, Serdar and Fatih Yardımcıoğlu (2015). “Tax Audit Effects Of Informal Economy: Trabzon Province Case (Vergi Denetimlerinin Kayıtdışı Ekonomi Üzerine Etkisi: Trabzon İli Örneği)”. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(1): 1-16.
• Edizdoğan, Nihat, Özhan Çetinkaya and Erhan Gümüş (2011). Kamu Maliyesi (3. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gülten, Yıldıray (2014). The effect of encouregement on tax perception about tax compliance: An experimental survey (Vergiye Uyum Sağlama Konusunda Yapılan Teşviklerin Vergi Algısı Üzerindeki Etkisi: Deneysel Bir Araştırma), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Afyon Kocatepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Gürler Hazman, Gülsüm (2009). “Vergi Bilincini Etkileyen Muhtemel Dışsal Etkenlerin Lojistik Regresyon Analizi ile Tespiti”. Akademik İncelemeler, 4(1): 53-71.
• İpek, Selçuk and İpek Kaynar (2009). “An Empirical Study in Çanakkale Towards Voluntary Tax Compliance (Vergiye Gönüllü Uyum Konusunda Çanakkale İline Yönelik Amprik Bir Çalışma)”. Yönetim ve Ekonomi, 16(1): 173–190.
• İzgi, Kadriye and Naci Tolga Saruç (2011). “The Effects Of Socio-Cultural Factors On Tax Morale: A Survey With University Students (Sosyo-Kültürel Faktörlerin Vergi Ahlakı Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri İle Yapılan Anket Çalışması)”. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2): 137-140.
• Korlu, R. Kutlu, Adnan Gerçek and Özhan Çetinkaya (2016a). “An Analysis of Local Tax Perceptions of Tax Payers: A Case Study in Bursa (Mükelleflerin Yerel Vergi Algıları Üzerine Bir Analiz: Bursa Örneği)”. Yönetim Ve Ekonomi, 23(3): 711-732.
• Korlu, Rükan Kutlu, Özhan Çetinkaya and Adnan Gerçek (2016b). “Evaluation Of Local Tax Awareness By Factor Analysis: A Case From Bursa (Yerel Vergi Bilincinin Faktör Analizi ile Değerlendirilmesi: Bursa Örneği)”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28): 443-465.
• Marandu, Edward E., Christian J. Mbekomize and Alexander N. Ifezue (2014). “Determinants of TaxCompliance: A Review of Factorsand Conceptualizations”, Proceedings of the First Middle East Conference on Global Business, Economics, Finance and Banking (ME14 DUBAI Conference) Dubai, pp.1-18.
• Ömürbek, Nuri, Hüseyin Güçlü Çiçek and Serdar Çiçek (2007). “An Analysis on Tax Conciousness: The Findings of the Survey on University Students (Vergi Bilinci Üzerine Bir İnceleme: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Yapılan Anketin Bulguları)”. Maliye Dergisi, 153: 102-122.
• Sağlam, Metin (2013). “A Study on Tax Perception and Tax Conciousness: Tax Perception and Conciousness of Students in the Faculty of Economics and Administrative Sciences (Vergi Algısı ve Vergi Bilinci Üzerine Bir Araştırma: İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinde Vergi Algısı ve Bilinci)”. Sosyoekonomi, 2013(1): 315-334.
• Saraçoğlu, Fatih (2008). “Yaş, Cinsiyet, Medeni Durum ve Eğitim Durumunun Vergiye Karşı Tutum Üzerine Etkilerinin Anket Sonuçları Çerçevesinde Değerlendirilmesi”. KMU İİBF Dergisi, 15: 16-17.
• Şahpaz, Kadriye, Ömer Akgül and Fatih Yardımcıoğlu (2014). “Tax Awareness and Tax Perception of Bakers: The Sample of Sakarya Province (Fırıncı Esnafının Vergi Bilinci ve Vergi Algısı: Sakarya İli Örneği)”. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(3): 59-81.
• Tabiloğlu, Derya and Fatih Yardımcıoğlu (2016). “Mükelleflerin Hakları Konusundaki Farkındalığı: Sakarya İli Örneği”. Proceedings of International Congress on Political, Economic and Social Studies. 24-26 August, 2016. Istanbul, TURKEY, 393-420.
• Taytak, Mustafa (2010). “Detection of Tax Consciousness in Secondary School Students: An Empirical Investigation (İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde Vergi Bilincinin Tespiti: Ampirik Bir Araştırma)”. Maliye Dergisi, 158: 496-512.
• Taytak, Mustafa (2016). “Determining Factors for Tax Culture and Demographic Characteristics of Taxpayers Impact on the Tax Culture (Vergi Kültürünü Belirleyen Faktörler ve Mükelleflerin Demografik Özelliklerinin Vergi Kültürü Üzerindeki Etkisi)”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7): 1933-1957.
• Teyyare, Erdoğan and Ensar Kumbaşlı (2016). “The Role Of Department Of Public Finance Training In The Development Tax Awareness And Morale (Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakının Gelişmesinde Maliye Bölümü Eğitiminin Rolü)”. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4): 1-29.
• Torgler, Benno (2007). Tax Compliance and Tax Morale: A Theoretical and Empirical Analysis, Cheltenham and Northampton: Edward Elgar Publishing.
• Torgler, Benno, İhsan Cemil Demir, Alison Macintyre and Markus Schaffner (2008). “Causes and Consequences of Tax Morale: An Empirical Investigation”. Economic Analysis and Policy, 38(2): 313-339.
• Yeşilyurt, Şahin (2015). “The Impact Of Tax Conscious On The Tax Ethics: Department Of Public Finance And Theology Students Sample (Vergi Bilincinin Vergi Ahlakı Üzerindeki Etkisi: Maliye ve İlahiyat Bölümü Öğrencileri Örneği)”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32): 36-56.
• Zorlu, Ömür (2012). Taxation Consciousness of Students in Primary Education Age and Model Application Related To Taxation Consciousness: Case of Ankara (İlköğretim Çağındaki Öğrencilerin Vergi Bilinci Düzeyi Ve Vergi Bilinci Düzeyi İle İlgili Örnek Uygulama: Ankara İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.