Değer Zinciri Analizinde Değer Yaratan Faaliyetlerin Ölçülmesinde Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin (Ftm) Rolünün Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Sayı: 34, 261 - 284, 31.12.2017

Mustafa Savcı Vasfi Haftacı

Öz

Değer zinciri analizi; işletme faaliyetlerinin tanımlanarak, girdilerin çıktılara dönüştürülmesi sürecidir. Bu süreç de işletmeler; bir yandan değer yaratmayı diğer yandan da sektördeki rakiplerle rekabet edebilmeyi hedefler. Bu hedeflere ulaşmak, tamamen işletme tarafından yürütülen faaliyetlerle ilgilidir. Faaliyet tabanlı maliyetleme, değer yaratan faaliyetlere odaklanan, onları iyileştirmeyi ve geliştirmeyi amaçlayan ve stratejik kararların etkin olarak alınmasını sağlayan bir yöntemdir. Bu çalışmada değer yaratan faaliyetlerin ölçülmesinde faaliyet tabanlı maliyetlemenin rolü literatür taraması yapılarak açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer Zincir Analizi, Değer Yaratan Faaliyetler, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme

Evaluating The Role of Activity Based Costing in Measuring Value-Creating Activities in Value Chain Analysis

Öz

Value chain analysis is the transformation process of inputs into outputs by introducing operational activities.In this process; companies target to create value on one hand, and to compete with other companies in relevant sector on the other hand. Achieving these goals is entirely releted to the activities carried out by company. Activity-based costing is a method that focuses on value-creating activities, aims to enhance and improve such activities, and to effectively undertake strategic decision. In this study, the role of activity based costing in measuring the value-creating activities is explained by literatüre review.

Anahtar Kelimeler

Value Chain Analysis, Value Creating Activities, Activity Based Costing

Kaynakça

• Bilgin, Lale (2008). Olumlu İmaj Yaratmak Halkla İlişkiler. İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Ceylan, Ali (2008). Finansal Yönetim, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Cooper, Robin ve Robert S. Kaplan (1992). “Activity-Based Systems:Measuring The Cost Of Resource Usage”, Accounting Horizons, September 6 (3):1-12.
• Çancı, Metin, Murat Erdal (2003). Lojistik Yönetimi. İstanbul: 2003.
• Davıes, Alan ve Tony Hınes (1994). “Activity Based Costing”. Company Accountant.
• Doğru, Ercüment (2010). “Değer Yaratan Faaliyetler Açısından İşletme Başarısı ve Çimento Sanayi İşletmelerinde Bir Araştırma”. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Elmacı, Orhan ve Niyazi Kurnaz (2004). “Sürdürülebilir Rekabet Gücüne Yönelik Vizyon Arayışlarında Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (FTM) Yaklaşımı”. Sabancı Üniversitesi-TÜSİAD Rekabet Formu. (http://www.muhasebetr.com/makaleler/014-31.7.2017).
• Erden, S. Aziz (2003). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bağımsız Denetim Firmalar Örneği”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 64: 98-114.
• Erden, S. Aziz (2004). Üretim Ortamları, Maliyet Yönetim Sistemleri İlişkisi ve Stratejik Maliyet Yönetimi. İstanbul:Türkmen Kitabevi.
• Eren, Erol (2008). Stratejik Yönetim, Eskişehir: TC. Anadolu Üniversitesi Yayını No:1491.
• Fettahoğlu, Abdurrahman (2008). İşletme Finansmanı: İzmit: Umuttepe Yayınları.
• Fisher, Marshall L. (1997). “What is The Right Supply Chain For Your Product”. Harvard Business Review, Vol. 75(2):105-116.
• Garrison, Ray H., Eric W. Noreen (1997). Managerial Accounting, USA.
• Hacırüstemoğlu, Rüstem, Münir Şakrak (2002). Maliyet Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar, İstanbul: Türkmen Kitabevi. Hacırüstemoğlu, Rüstem, Münir Şakrak ve Volkan Demir (2002). ”Etkin Performans Ölçüm Aracı(Eva)” Mali Çözüm Dergisi, (Nisan-Mayıs-Haziran), Sayı 59:1-9.
• Haftacı, Vasfi (2010). İşletme Bütçeleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Haftacı, Vasfi (2013). İşletmecilik Bilgisi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Haftacı, Vasfi (2009). Maliyet Muhasebesi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Kağnıcıoğlu, C. H. (2007). Tedarik Zinciri Yönetiminde Tedarik Seçimi, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No:1723.
• Karacan, Sami, Mehmet Kaya (2011). Lojistik Faaliyetlerde Maliyetleme. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Karacan, Sami ve Suphi Aslanoğlu (2005). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Temel Mali Tablolar Üzerindeki Etkileri”. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Sayı:16: 17-38.
• Karacan, Sami (2000). “Genel Üretim Maliyetlerinin Dağıtımında Yeni Bir Yaklaşım: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 1.
• Karacan, Sami (2003). Otel İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Trabzon: Derya Kitabevi. Ketz, J.Edward, Terry L. Cammpbell ve Sıdney J. Baxendale (1991). Management Accounting, San Diego: Harcourt Brace Jovanovich İnc.
• Oluç, Mehmet (1991). ”Satın Alıcıların Davranışlarının Dinamikleri II”, Pazarlama Dünyası, Yıl 5, Sayı 28, (Temmuz-Ağustos).
• Porter, M.E (1998). Competitive Advantage: Creating And Sustaining Superior Performance, New York.
• Sabuncuoğlu, Zeyyat (2008). İşletmelerde Halkla İlişkiler. Bursa: Alfa Aktüel.
• Savcı, Mustafa (2012). “Çay İşletmelerinde Üretim Maliyetlerinin Değer Zinciri Analizi” (Basılmamış Doktora Tezi) Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şakrak, Münir (1997). Maliyet Yönetimi, Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Yasa Yayınları. Tanış, Veyis Naci ve A. Kadir Tuan (1993). “Yönetim Muhasebesinde Yeni Bir Yaklaşım, Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme”. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt 4 (1):45-64.
• Taşkın, Harun, Mehmet Rıza Adalı (2003). Teknolojik Zeka ve Rekabet Stratejileri, İstanbul, Değişim Yayınları.
• Unutkan, Özcan (2010). ”Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:97:87-106.
• Ülgen, Hayri, S. Kadri Mirze (2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim. İstanbul: Beta Yayınları.
• Üner, M. Mithat (2008). Genel İşletmecilik, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Walters, David ve Mark Rainbord (2004). “The Demand Chain As An Integral Compenent Of The Value Chain” Journal Of Consumer Marketing, Volume 21(7): 465-475. Yalçın, Selçuk (2009). “Ürün Tasarım ve Ürün Hayat Seyrinde Maliyetlerin Stratejik Yönetimi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı 23.
• Yükçü, Süleyman (2007). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi. İzmir.
• Zerenler, Muammer, Necdet Türker ve Esen Şahin (2007). “Küresel Teknoloji, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) ve Yenilik İlkesi” Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17.