The Relationship Between Health Expenditures And Economic Growth: An Evaluation For BRIC and MIST Countries

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 48, 67 - 81

Ferhat Pehlivanoğlu , Merve Acar

https://doi.org/10.35343/kosbed.1526366

Öz

The concept of human capital, which focuses on the individual, draws attention to its relationship with concepts such as education and health, which play an important role in social development. Sustainable economic growth is only possible if the individuals in a country are physically and mentally healthy. Therefore, investment in health by countries will contribute to increased productivity of individuals and economic growth. This study examines the causal relationship between health expenditure and economic growth in the BRIC and MIST countries. Data covering the period 2000-2019 are analysed using the panel data method and the model is constructed using the Driscoll-Kraay (1998) estimator. Using the Dumitreschu-Hurlin (2012) causality test, it is found that there is a reverse causality relationship between health expenditure and economic growth. The study highlights the important link between individual health expenditure and investment and economic growth, and shows that this relationship is critical for sustainable economic growth. The results of the study also highlight the importance of the contribution of health policies to economic growth in developing countries.

Anahtar Kelimeler

Health Spending, Economic Growth, Panel Data Analysis, Causality

Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRIC ve MIST Ülkeleri İçin Bir Değerlendirme

Öz

Bireyin merkezde yer aldığı beşerî sermaye kavramı, toplumsal gelişimde büyük rol üstlenen; eğitim ve sağlık gibi kavramlarla da olan ilişkisiyle dikkat çekmektedir. Sürdürülebilir ekonomik büyümenin sağlanabilmesi ülkedeki bireylerin fiziksel ve ruhsal açıdan sağlıklı bireyler olması ile mümkün olmaktadır. Dolayısıyla ülkelerin gerçekleştirecekleri sağlık yatırımları bireylerin verimliliklerinin artmasına ve ekonomik büyümeye katkı sağlayacaktır. Bu çalışma, BRIC ve MIST ülkelerinde sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisini incelemektedir. 2000-2019 dönemini kapsayan veriler panel veri yöntemi ile analiz edilmiş ve Driscoll-Kraay (1998) tahmincisi ile model oluşturulmuştur. Dumitreschu-Hurlin (2012) nedensellik testi kullanılarak sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasında karşılıklı bir nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışma, bireylerin sağlık harcamaları ve yatırımlarıyla ekonomik büyüme arasındaki önemli bağı vurgulamakta ve bu ilişkinin sürdürülebilir ekonomik büyüme için kritik olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmanın sonuçları, gelişmekte olan ülkelerin sağlık politikalarının ekonomik büyümeye olan katkısını önemini de ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Panel Veri Analizi, Nedensellik

Kaynakça

• Aboubacar, B., & Xu D. (2017). The Impact of Health Expenditure on the Economic Growth in Sub-Saharan Africa. Theoretical Economics Letters, 7(3), 615-622.
• Ağır, H. & Tıraş H. H. (2018). Sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel nedensellik analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(4), 1558-1573.
• Akin, J., Birdsall N., & Ferranti D. (1987). Financing health services in developing countries. Washington DC: The Word Bank.
• Altay, A. (2007). Sağlık hizmetlerinin sunumunda yeni açılımlar ve Türkiye açısından değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi, (64), 33-58.
• Arora S. (2001). Health, human productivity and long-term economic growth. Journal of Economic History, 61(3), 699–749.
• Arslan, İ., Eren M. V. & Kaynak S. (2016). Sağlık ile kalkınma arasındaki ilişkinin asimetrik nedensellik ananlizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), 298-330.
• Atilgan E., Kılıç D., & Ertugrul H. M. (2017). The dynamic relationship between health expenditure and economic growth: ıs the health-led growth hypothesis valid for turkey?. Eur J Health Econ, 18(5), 567-574.
• Atkinson, A. B. (1995). The scope for a european growth ınitiative: ıs the welfare state necessarily an obstacle to economic growth?. European Economic Review, (39), 723–730.
• Baltagi, B. (2005). Econometric analysis of panel data. West Sussex: Chicester: John Wiley & Sons. https://library.wbi.ac.id/repository.
• Barros, P. P. (1998). The black box of health care expenditure growth determinants. Health Economics, 7(6), 533–544.
• Bayraktutan, Y. & Pehlivanoğlu F. (2012). Sağlık işletmelerinde etkinlik analizi: Kocaeli örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 127-162.
• Bhargava, A., Jamison D. T., Lawrence J L. & Murray C. (2001). Modeling the effects of health on economic growth. Journal of Health Economics, 20(3), 423–440.
• Bilgili, E. & Ecevit E. (2009). Sağlık Hizmetleri Piyasasında Asimetrik Bilgiye Bağlı Problemler ve Çözüm Önerileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 11(2), 201-228.
• Blomqvist, A. G. & Carter, R. A. L. (1997). Is health care really a luxury?, Journal of Health Economics, 16, 207–229.
• Bloom, D. E., Canning D. & Sevilla J. (2001). The effect of health on economic growth: theory and evidence, NBER Working Paper 8587, Cambridge: National Bureau of Economic Research.
• Bol, Z. Ö. (2024). The impact of economic factors on public health expenditure in Türkiye: Principal component analysis evaluation for the period 2002-2022. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 346-366.
• Breitung, J., & Das S. (2005). Panel unit root tests under cross-sectional dependence. Statistica Neerlandica, 59(4), 414-433.
• Chen, G. John, & Feldman S. R. (2000). Economic aspect of health care systems: Advantage and disadvantage ıncentives in different systems. Dermatologic Clinics, 18(2), 211-214.
• Çalışkan, Z. (2008). Sağlık ekonomisi: Kavramsal bir yaklaşım. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 29-50.
• Çelik, Y. (2011). Sağlık ekonomisi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çıraklı, Ü. (2020). 18 OECD ülkesinde 2002-2018 yılları arası kişi başı ortalama hasta muayene sürelerinin karşılaştırmaları. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 3(1), 43-54.
• Demir, M. A. (2020). Gelir dağılımı eşitsizliği ve lüks mal ithalatı arasında panel nedensellik analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(23), 419-430.
• Dinçer, H. & Yüksel S. (2019). Identifying the Causality Relationship Between Health Expenditure and Economic Growth: An application on E7 countries. Journal of Health Systems and Policies, 1(1), 5-23.
• Driscoll, J., & Kraay A. (1998). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. The Review of Economics and Statics, 80(4), 549-560.
• Dumitrescu, E. I., & Hurlin H. (2012). Testing for granger non-causality in heterogeneous panels. Economic Modelling, 29(4), 1450-1460.
• Durmaz, T. & Erdem R. (2017). Hastanelerde arz kaynaklı gereksiz sağlık hizmeti kullanımının hasta algısı üzerinden değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 579-604.
• Eggleston, K. N. (2004). Competition, Altruism, and Provider Payment. Discussion Papers Series, Department of Economics, Tufts University.
• Emirkadı, Ö. (2022). D8 ülkelerinde sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel nedensellik analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 241-252.
• Fielding, D. & Shields K. K. (2001). Dynamic ınteraction between ıncome and health: time-series evidence from Scandinavia, Discussion Papers in Economics 01/5, Department of Economics, University of Leicester.
• Fogel, R. W. (1994). Economic growth, population theory, and physiology: the bearing of long-term process on the making of economic policy, NBER Working Paper Series, Working Paper No. 4638, Cambridge. Goldman Sachs (2001). Building Better Global Economic BRICs. Global Economics Paper No. 66: Written by Jim O’Neill.
• Goldman Sachs (2003). Dreaming With BRICs: The Path to 2050. Global Economics Paper No. 99: Written by Dominic Wilson. and Roopa Purushothaman.
• Greene, W. H. (2003). Econometrıc analysıs. New Jersey: Prentice Hall.
• Grossman, M. (1972). On the concept of health capital and the demand for health. Journal of Political Economy, 80(2), 223–255.
• Haibin, N. (2012). BRICS in global governance. Friedriech-Ebert - Stiftung, Dialogue on Globalization.
• Hatam, N., Tourani S., Rad E., & Bastani P. (2016). Estimating the relationship between economic growth and health expenditures in eco countries using panel cointegration approach. Acta Medica Iranica, 54(2), 102-106.
• Hausman, J. (1978). Specification Tests in Econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271.
• Heshmati, A. (2001). On the causality between gdp and health care expenditure in augmented solow growth model. SSE/EFI Working Paper Series in Economics and Finance, 423, 1–19.
• Hitiris, T. (1997). Health care expenditure and ıntegration in the countries of the european union. Applied Economics, 29(1), 1–6.
• Kar, M. &Taban S. (2003). The impacts of the disaggregated public expenditure on economic growth. Ankara University Faculty of Political Science Journal, 53(3), 145–169.
• Konat, G. (2021). Sağlık harcaması ve ekonomik büyüme ilişkisi: oecd ülkeleri için panel veri analizi. Journal of Yasar University, 16(61), 348-360.
• Kouassi E, Akinkugbe O, Kutlo NO & Brou JMB. (2018). Health expenditure and growth dynamics in the sadc region: evidence from non-stationary panel data with cross section dependence and unobserved heterogeneity. Int J Health Econ Manag. 2018 Mar, 18(1), 47-66.
• Köse, Z., Gültekin H. & Meral G. (2021). G20 ülkelerinde sağlık harcamaları, yaşam beklentisi ve ekonomik büyüme ilişki üzerine bir inceleme. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(4), 1600-1601.
• Kutlu, G. & Ağırbaş İ. (2017). Türkiye ve oecd ülkelerinde sağlık hizmetleri arzı ve talebinin ve arzının incelenmesi. International Journal of Academic Value Studies, 3(16), 454-464.
• McCoskey S. K. & Selden T. M. (1998). Health care expenditure and gdp: panel data unit root test results. Journal of Health Economics, 17(3), 369–376.
• Mutlu, A. & Işık A. (2002). Sağlık Ekonomileri ve Politikaları (Yayın No: 14b). İstanbul: Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Narin, M. & Kutluay D. (2013). Değişen küresel ekonomik düzen: BRIC, 3g ve n-11 ülkeleri. Ankara: Ankara Ticaret Odası Yayın Organı. https://docplayer.biz.tr/2386581-Degisen-kuresel-ekonomik-duzen-bric-3g-ve-n-11-ulkeleri.html. /28.04.2023.
• Newhouse, J. P. (1977). Medical care expenditure: a cross-national survey. Journal of Human Resources, 12, 115–125.
• Özyılmaz, A., Bayraktar Y., Işık E., Toprak M., Bilal M., Beşel E., & Collins S. (2022). The relationship between health expenditures and economic growth in EU countries: Empirical evidence using panel fourier toda-yamamoto causality test and regression models. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(22), 1-17.
• Peseran, M. H., Ullah A., & Yamagata T. (2008). A bias-Adjusted LM test of error cross-section independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Piabuo, S. M., & Tieguhong J. C. (2017). Health expenditure and economic growth - a review of the literature and an analysis between the economic community for central african states (CEMAC) and selected african countries. Health Economics Review, 7(23), 2-13.
• Rivera B. & Currais L. (1999). Economic growth and health: Direct impact or reverse causation?. Applied Economics Letters, 6, 761–764.
• Rodriguez, A. F. & Valdes M. N. (2018). Health care expenditures and gdp in latin american and oecd countries: A comparison using a panel cointegration approach. International Journal of Health Economics and Management, 19(2), 115-153.
• Saraçoğlu, S. & Songur M. (2017). Sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Avrasya ülkeleri. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16 ), 353-372.
• Sargutan, A. E. (2005). Sağlık sektörü ve sağlık sisteminin yapısı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 400-428.
• Schieber G. & Maeda A. (1999). Health care financing and delivery in developing countries. Health Affairs, 18(3), 193–205.
• Şenatalar, B. (2003). Sağlık ekonomisine genel bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 25-30.
• Şerbetçi, A. & Yardımcıoğlu M. (2017). yükselen piyasa ekonomileri ve brıcs, mıst, kırılgan beşli ülke gruplarının değerlendirilmesi. Journal of Socıal and Humanıtıes Scıences Research, 4(9), 105-122.
• Tıraş, H. H. (2013). Sağlık ekonomisi: Teorik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 125-152.
• Tunçsiper, Ç. & Bakar, A. (2023). Sağlık ekonomisi çerçevesinde sağlık harcamaları: türkiye örneği. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 20-28.
• Yang, X. (2020). Health expenditure, human capital, and economic growth: an empirical study of developing countries. International Journal of Health Economics and Management, (20), 163-176.
• Yeldan, E. (2012). türkiye ekonomisi için beşerî sermaye ve bilgi sermayesi birikimine dayalı bir içsel büyüme modeli. Ekonomi-tek, 1(2), 21-60.