Beliren Yetişkinlerin Kariyer Planları, Yaşadıkları Kariyer Kararsızlıkları ve Bununla Baş Etme Stratejileri

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 31, 28.06.2019

Tansu Mutlu , Fidan Korkut Owen Serap Özdemir Özlem Ulaş Kılıç

Öz

Bu araştırmanın amacı; beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin kariyer
planlarının neler olduğunu, hangi konularda kariyer kararsızlığı yaşadıklarını
ve bununla nasıl baş ettiklerini incelemektir. Araştırmaya toplam 85 öğrenci
katılmıştır. Katılımcıların 77’si dördüncü, yedisi ise üçüncü sınıf
öğrencisidir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseni kullanılarak
yapılan çalışmada açık uçlu sorularla veri toplanmıştır. Veriler içerik analizi
aracılığı ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların kariyer planlarının başında
atanmanın geldiği, bunu yüksek lisans yapma, özel kurumda çalışma ve kendi iş
yeri açmanın izlediği anlaşılmıştır. Kariyer kararsızlığı yaşanan konuların
başında seçenekler arasında ikilem yaşamak gelmekte onu atanamamaları halinde
ne yapacaklarını bilememeleri, öğretmenliğin kendilerine ve kariyer planlarına
uygunluğuna ilişkin kararsızlıkları izlemektedir. Katılımcıların kariyer
kararsızlığı ile baş etmede en fazla hazırlık yapma, bilgi araştırma ve kendini
yönetme gibi etkili yolları kullandıkları, ayrıca tanıdıklara ya da uzmanlara
danışma, bilgi ve duygu desteği aramayı denedikleri anlaşılmaktadır. Bulgular
alan yazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

kariyer kararsızlığı, kariyer kararsızlığıyla baş etme stratejileri, kariyer planlama, Beliren yetişkin

Career Plans, Career Indecision and Strategies for Coping with Career Indecision among Emerging Adults

Öz

The purpose of this study is to examine the career
plans, the level of career indecision and the strategies of career indecision
of the emerging adults. A total of 85 students enrolled in current study. 77 of
the participants were in their final year of university and seven of the
participants were third grade students. Data were collected with open-ended
questions in current study by using phenomenological method. The qualitative data
were evaluated through content analysis. When
the participants' statements about their career plans are examined, the
participants aim to be appointed as the first, secondly to have a master's
degree, and thirdly to work in a private institution and finally to hang out their
shingle. Emerging adults experience career indecision since they remain between
the dilemma of career alternatives, do not know what to do in case they cannot
be assigned and interrogate the suitability of the teaching profession for
themselves. Participants use productive coping strategies such as information
seeking, self-reliance/regulation and accommodation. In addition, they use the
strategies of instrumental help-seeking and emotional help-seeking, getting
support in consultation with others. The findings were discussed in light of
the literature and suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

career indecision, strategies for coping with career indecision, career plans, emerging adults

Kaynakça

• Akoğlan Kozak, M. ve Dalkıranoğlu, T. (2013). Mezun öğrencilerin kariyer algılamaları: Anadolu Üniversitesi örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 41-52.
• Akyol, E. Y., & Bacanlı, F. (2019). Building a solution-focused career counselling strategy for career indecision. Australian Journal of Career Development, 28(1), 73-79.
• Albion, M. J., & Fogarty, G. J. (2002). Factors influencing career decision making in adolescents and adults. Journal of Career Assessment, 10(1), 91-126. https://doi.org/10.1177%2F1069072702010001006.
• Argyropoulou, E. P., Sidiropoulou-Dimakakou, D., & Besevegis, E. G. (2007). Generalized self-efficacy, coping, career indecision, and vocational choices of senior high school students in Greece: Implications for career guidance practitioners. Journal of Career Development, 33(4), 316-337.
• Arnett, J.J. (2014). Sometimes goodbye is a second chance: Resilience in emerging adulthood. (First edition). Oxford University Press, New York.
• Arnett, J.J., &Eisenberg, N. (2007) Introduction to the special section: Emerging adulthood around the world. Child Development Perspective 1(2):66-67. doi:10.1111/j.1750-8606.2007.00015.x.
• Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 1-11.
• Aydın, A., Sarıer, Y., Uysal, Ş., Aydoğdu-Özoğlu, E. veÖzer, F. (2014). Türkiye’de öğretmen istihdamı politikalarının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(4), 397-420. doi: 10.14527/kuey.2014.016
• Bauman, Z. (2005). Education in liquid modernity. The Review of Education, pPdagogy, and Cultural Studies, 27(4), 303-317.
• Betz, N. E., & Serling, D. A. (1993). Construct validity of fear of commitment as an indicator of career indecisiveness. Journal of Career Assessment, 1(1), 21-34.
• Betz, N. E., & Voyten, K. K. (1997). Efficacy and outcome expectations influence career exploration and decidedness. The Career Development Quarterly, 46(2), 179-189. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1997.tb01004.x.
• Brown, S. D., Hacker, J., Abrams, M., Carr, A., Rector, C., Lamp, K., ... & Siena, A. (2012). Validation of a four-factor model of career indecision. Journal of Career Assessment, 20(1), 3-21.
• Büyükgöze Kavas A. & Yerin Güneri, O. (2011, Ekim). Üniversite öğrencilerinde kariyer kararsızlığının yordayıcıları: Sosyal bilişsel kariyer kuramına dayalı bir model önerisi [Öz]. Ulusal Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Kongresinde sunulan bildiri, İzmir.
• Büyükgöze -Kavas, A., ve Topkaya, N. (2014). Üniversite öğversilerinin kariyer kararsızlığında depresyon, kaygı ve stresin rolü. Youth and Our Cultural Heritage International Congress., 5 / 2014, Samsun, Turkey
• Creed, P. A., Hood, M., Praskova, A., & Makransky, G. (2016). The career distress scale: Using Rasch measurement theory to evaluate a brief measure of career distress. Journal of Career Assessment, 24(4), 732-746.
• Çam, S. (1995). Öğretmen adaylarının ego durumları ile problem çözme becerisi algısı ilişkisinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(6), 37-42.
• Di Fabio A., Palazzeschi L., Asulin-Peretz L., Gati I. (2013). Career indecision versus indecisiveness: associations with personality traits and emotional intelligence. Journal Career Assessment. 21 42–56 10.1177/106907271245469
• Doğanay, A. (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 332-348.
• Dursun, S. ve Aytaç, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin işgücü piyasasına yönelik beklentileri ve iş deneyimleri ile umutsuzluk ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma [A study on the relationship between university students' hopes and anxiety levels and expectations of labor market]. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 374-388
• Erdemir, N. (2010). Fizik öğretmen adaylarının bölümü tercih nedenleri ve mekanik konularda akademik başarı düzeylerine etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-14.
• Ertem, H. Y., Engin-Demir, C. ve Gökalp, G. (2017). Ögretmen adaylarının kariyer planlaması: bir ihtiyaç analizi çalısması. Paper presented at 12th International Congress on Educational Administration, Ankara.
• Erus, S. M. ve Zeren, Ş. G. (2017). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik kariyer uyumları. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 7(3), 657-668.
• Fouad, N. A., Guillen, A., Harris-Hodge, E., Henry, C., Novakovic, A., Terry, S., & Kantamneni, N. (2006). Need, awareness, and use of career services for college students. Journal of career assessment, 14(4), 407-420.
• Frydenberg, E., & Lewis, R. (2000). Teaching coping to adolescents: when and to whom?. American Educational Research Journal, 37(3), 727-745.
• Gati, I., Krausz, M., & Osipow, S. H. (1996). A taxonomy of difficulties in career decision making. Journal of counseling psychology, 43(4), 510-526.
• Germeijs, V., & De Boeck, P. (2003). Career indecision: Three factors from decision theory. Journal of Vocational Behavior, 62, 11–25.
• Giorgi, A. (1997). The theory, practice, and evaluation of the phenomenological method as a qualitative research procedure. Journal of Phenomenological Psychology, 28(2), 235-261.
• Gökçe, A. T. (2013). Teachers’ value orientations as determinants of preference for external and anonymous whistleblowing. International Journal of Humanities and Social Science, 3(4), 163-173.
• Groenewald, T. (2004). A phenomenological research design illustrated. International Journal of Qualitative Methods, 3(1), 42-55.
• Güldü, Ö, ve Ersoy-Kart, M. (2017). Kariyer planlama sürecinde kariyer engelleri ve kariyer geleceği algılarının rolü Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72 (2), 377-400.
• Gündoğdu, K., Çimen, N. ve Turam, S. (2008). Öğretmen adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri.Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(2), 35-43.
• Hirschi, A. (2011). Vocational identity as a mediator of the relationship between core self‐evaluations and life and job satisfaction. Applied Psychology, 60(4), 622-644.
• Hürriyet (2018). Bakandan 5 önemli mesaj. http://www.hurriyet.com.tr/egitim/bakandan-5-onemli-mesaj-41002920 adresinden alınmıştır.
• Işık, E. & Bedel, A. (2013, September). The relationship of career indecision to anxiety and life satisfaction in a sample of high school students. İstanbul 2013 World Congress of Psychological Counselling and Guidance, Boğaziçi University, İstanbul, Turkey.
• Jung, H., Park, I. J., & Rie, J. (2015). Future time perspective and career decisions: the moderating effects of affect spin. J. Vocat. Behav. 89, 46–55. doi: 10.1016/j.jvb.2015.04.010
• Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve öğretmenlik mesleğini tercih nedenleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 44-66.
• Kelly, K. R., & Pulver, C. A. (2003). Refining measurement of career indecision types: A validity study. Journal of Counseling & Development, 81(4), 445-453.
• Kelly, K. R., & Lee, W. C. (2002). Mapping the domain of career decision problems. Journal of Vocational Behavior, 61(2), 302-326.
• Korkut Owen, F. (2018). Psikolojik danışman adaylarının kariyer gelişim öyküleri, Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 1(1), 22-47.
• Lease, S. H. (2004). Effect of locus of control, work knowledge, and mentoring on career decision-making difficulties: Testing the role of race and academic institution. Journal of Career Assessment, 12(3), 239-254. https://doi.org/10.1177%2F1069072703261537.
• Lee, K. H. (2005). Coping with career indecision: Differences between four career choice types. Journal of Career Development, 31(4), 279-289.
• Leong, F. T., & Chervinko, S. (1996). Construct validity of career indecision: Negative personality traits as predictors of career indecision. Journal of Career Assessment, 4(3), 315-329.
• Lipshits-Braziler, Y., Gati, I., & Tatar, M. (2015). Strategies for coping with career indecision: Concurrent and predictive validity. Journal of Vocational Behavior, 91, 170-179.
• Lipshits-Braziler, Y., Gati, I., & Tatar, M. (2016). Strategies for coping with career indecision. Journal of Career Assessment, 24(1), 42-66.
• Lipshits-Braziler, Y., Gati, I., & Tatar, M. (2017). Strategies for coping with career indecision: Convergent, divergent, and incremental validity. Journal of Career Assessment, 25(2), 183 – 202.
• Lucas, M. S., & Berkel, L. A. (2005). Counseling needs of students who seek help at a university counseling center: A closer look at gender and multicultural issues. Journal of College Student Development, 46(3), 251-266.
• Miller, A.D., & Rottinghaus, P.J. (2014). Career indecision, meaning in life, and anxiety: an existential framework Journal of Career Assessment, 22 (2), 233–247 https://doi.org/10.1177/1069072713493763.
• Mutlu, T. (2018). The relationships among career influences, career exploration and career indecision: A test of Systems Theory Framework (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mutlu, T., Ozdemir, S., Ulas, O., & Korkut-Owen, F. (2017). Adaptation of the Strategies for Coping with Career Indecision: Preliminary findings, II. INES Uluslararası Akademik Araştırmalar Kongresi. 18 -21 October, Antalya, Turkey
• Notter, J., & Burnard, P. (2006). Preparing for loop ileostomy surgery: women's accounts from a qualitative study. International Journal of Nursing Studies, 43(2), 147-159.
• Pelit, E. ve Öztürk, Y. (2010). Otel işletmeleri işgörenlerinin iş doyum düzeyleri: Sayfiye ve şehir otel işletmeleri işgörenleri üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(1), 43-72.
• Penn, L. T., & Lent, R. W. (2018). The joint roles of career decision self-efficacy and personality traits in the prediction of career decidedness and decisional difficulty. Journal of Career Assessment, 1-14.
• Ryff C. D. (2014). Psychological well-being revisited: Advances in the science and practice of eudaimonia. Psychotherapy and Psychosomatics, 83, 10–28. doi:.10.1159/000353263
• Saka, N., Gati, I., & Kelly, K. R. (2008). Emotional and personality-related aspects of career-decision-making difficulties. Journal of Career Assessment, 16(4), 403-424.
• Saka, N., & Gati, I. (2007). Emotional and personality-related aspects of persistent career decision-making difficulties. Journal of Vocational Behavior, 71(3), 340-358. http://dx.doi.org/10.1016/j.jvb.2007.08.003
• Sampson, J. P. Jr., Peterson, G. W., Lenz, J. G., Reardon, R. C., & Saunders, D. E. (1996) Career Thoughts Inventory: Professional manual. Lutz, FL: Psychological Assessment Resources.
• Sampson, J. P., Reardon, R. C., Peterson, G. W., & Lenz, J. G. (2004). Career counseling and services: A cognitive information processing approach. Belmont, CA: Thomson/Brooks/Cole.
• Skinner, E. A., Edge, K., Altman, J., & Sherwood, H. (2003). Searching for the structure of coping: a review and critique of category systems for classifying ways of coping. Psychological Bulletin, 129(2), 216-269.
• Şahin, İ., Şahin-Fırat, N., Zoraloğlu, Y.R., Açıkgöz, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin sorunları. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(4):1435-1449.
• Şahin, İ., Zoraloğlu, Y. R., & Fırat, N. Ş. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçları, eğitsel hedefleri, üniversite öğreniminden beklentileri ve memnuniyet durumları. Educational Administration: Theory and Practice, 17(3), 429-452.
• Taylor, K. M., & Betz, N. E. (1983). Applications of self-efficacy theory to the understanding and treatment of career indecision. Journal of Vocational Behavior, 22(1), 63-81. https://doi.org/10.1016/0001-8791(83)90006-4.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2017). İşgücü istatistikleri. [Çevrim-içi: www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24633, Erişim Tarihi: 15.04.2018]
• Türkiye İstatistik Kurumu (2018). İşgücü istatistikleri. [Çevrim-içi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27696, Erişim Tarihi: 15.04.2019]
• Ünal, Ç. ve İlter, İ. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi sınıf öğretmenliği ABD örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 147-164.
• Viola, M. M., Musso, P., Inguglia, C.,& Lo Coco, A. (2016). Psychological well-being and career indecision in emerging adulthood: The moderating role of hardiness. The Career Development Quarterly, 64, 387–396. doi:.10.1002/cdq.12073
• Vignoli, E. (2105) Career indecision and career exploration among older French adolescents:The specific role of general trait anxiety and future school and career anxiety Journal of Vocational Behavior, 89, 182-191
• Walker, T. L., & Tracey, T. J. (2012). The role of future time perspective in career decision making. Journal of Vocational Behavior, 81(2), 150-158.
• Walker, J. V. III, & Peterson, G. W. (2012). Career thoughts, indecision, and depression: Implications for mental health assessment in career counseling. Journal of Career Assessment, 20(4), 497-506. http://dx.doi.org/10.1177/1069072712450010
• Wilkins, K. G., Santilli, S., Ferrari, L., Nota, L., Tracey, T. J., & Soresi, S. (2014). The relationship among positive emotional dispositions, career adaptability, and satisfaction in Italian high school students. Journal of Vocational Behavior, 85(3), 329-338.
• Xu, H., Hou, Z. J., & Tracey, T. J. (2014). Relation of environmental and self-career exploration with career decision making difficulties in Chinese students. Journal of Career Assessment, 22(4), 654-665.
• Yerin-Güneri, O., Owen, D.W., Tanrıkulu, İ., Dolunay-Cuğ, F. ve Büyükgöze-Kavas, A. (2016). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin kariyer gelişimi ihtiyaçlarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 178-193.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zhou, M., & Xu, Y. (2013). University students’ career choice and emotional well-being. Journal of Educational and Social Research, 3, 243–248. (doi:10.5901/jesr.2013.v3n7p243)