İş Akışı Deneyimi (Work Flow Experience)

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 86 - 100, 29.12.2023

Yağmur Atalı , Diğdem Müge Siyez

https://doi.org/10.58501/kpdd.12905754

Öz

Pozitif psikoloji akımının önemli kavramlarından olan akış deneyiminin iş hayatına yansıması ile birlikte iş akışı deneyimi kavramı ortaya çıkmıştır. İş hayatının genel olarak hedefler ve geri bildirimlerden oluşan bir yapılanma olduğu görülmektedir. Böylece çalışma ortamında iş akışı deneyimi yaşamaya uygun koşullar sağlanabilmektedir. Bireyin iş akışı deneyimi yaşaması, hem işiyle hem de hayatının diğer alanlarıyla ilgili olumlu tutumlara sahip olmasını desteklemekte aynı zamanda çalışmaya dair motivasyonunu artırmaktadır. Yapılan alan yazın taraması sonucunda ülkemizde iş akışı deneyimini kavramsal olarak inceleyen çalışmaların neredeyse yok denecek kadar az olduğu göze çarpmaktadır. Bu bilgiler ışığında bu çalışmanın amacı, iş akışı deneyiminin kavramsal olarak incelenmesi ve alan yazına katkı sağlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada; iş akışı deneyimi bileşenleri, çalışma paradoksu, iş akışı deneyimi koşulları, kariyer akışı-umut odaklı kariyer gelişimi modeli üzerinde durulmuş ve son olarak değişen çalışma koşulları akış deneyimi çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

akış deneyimi, iş akışı deneyimi, kariye akışı, umut odaklı kariyer gelişimi modeli

Kaynakça

• Asakawa, K. (2004). Flow experience and autotelic personality in japanese college students: How do they experience challenges in daily life? Journal of Happiness Studies, 5,123-154. https://doi.org/10.1023/B:JOHS.0000035915.97836.89
• Atasever, A. N. ve Yeşilyaprak, B. (2022). Umut odaklı kariyer gelişimi psikoeğitim programının etkililiği. Journal of Management & Labor/Yönetim ve Çalışma Dergisi, 6(1), 28-41.
• Bakker, A. B. (2008). The work-related flow inventory: Construction and initial validation of the WOLF. Journal of vocational behavior, 72(3), 400-414. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2007.11.007
• Burke, R. J. (2010). Flow, work satisfaction and psychological well-being at the
• Chalofsky, N. (2003). An emerging construct for meaningful work. Human Resource Development International, 6(1), 69-83. https://doi.org/10.1080/1367886022000016785
• Clarke, S. G. ve Haworth, J. T. (1994). ‘Flow’experience in the daily lives of sixth‐form
• Csikszentmihalyi M. (1988). Optimal Experience: Psychological Studies of Flow Consciousness. Cambridge University Press.
• Csikszentmihalyi, M. (1975). Beyond Boredom and Anxiety: Experiencing Flow in Wok and Play. Jossey-Bass
• Csikszentmihalyi, M. (1977). Beyond Boredom and Anxiety, second printing. Jossey-Bass
• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. Journal of Leisure Research, 24(1), 93-94.
• Csikszentmihalyi, M. (1991). Design and order in everyday life. Design issues, 8(1), 26-34.
• Csikszentmihalyi, M. (2013). Flow: The psychology of happiness. Random House.
• Csikszentmihalyi, M. (2021). Liderlik akış ve anlam yaratma. Good business (dördüncü baskı). Okuyan Us.
• Csikszentmihalyi, M. ve LeFevre, J. (1989). Optimal experience in work and leisure. Journal of Personality and Social Psychology, 56(5), 815-822.
• Csikszentmihalyi, M. (2003). Good business. Leadership, flow, and the making of meaning. Viking.
• Csikzentmihalyi, M. (1997). Finding flow: The psychology of engagement with everyday life. New York: Basic.
• Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self- determination in human behaviour. Plenum Press.
• Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11, 227–268. https://www.jstor.org/stable/1449618
• Drake Brassfield, C. (2012). The relationship of flow experience and social influence on employees' job satisfaction and positive mood. [Doctoral Dissertation, Walden University].
• Evans- Pritchard, E. E. (1974). Nuer religion. Oxford University Press.
• Fullagar, C. Ve Delle Fave, A. (2017). Flow At Work: Measurement And İmplications. Routledge
• Ghani, J. A. ve Deshpande, S. P. (1994). Task characteristics and the experience of optimal flow in human—computer interaction. The Journal of psychology, 128(4), 381-391.
• Harackiewicz, J. M. ve Elliot, A. J. (1998). The joint effects of target and purpose goals on intrinsic motivation: A mediational analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, 657– 689. https://doi.org/10.1177/0146167298247001
• Haworth, J. T., & Hill, S. (1992). Work, leisure, and psychological well-being in a sample of young adults. Journal of Community & Applied Social Psychology, 2(2), 147–160. https://doi.org/10.1002/casp.2450020210
• Hektner, J., Schmidt J. ve Csikszentmihalyi, M. (2007). Experience Sampling Method. Measuring the quality of everyday life. Thousand Oaks.
• Herr, E. L., Cramer, S. H. ve Niles, S. G. (2004). Career guidance and counseling through the lifespan: Systematic approaches. Allyn & Bacon.
• Hirschi, A., Abessolo, M. ve Froidevaux, A. (2015). Hope as a resource for career exploration: Examining incremental and cross-lagged effects. Journal of Vocational Behavior, 86, 38-47. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2014.10.006
• Hyland, T. 2017. Craft working and the “hard problem” of vocational education and training. Open Journal of Social Sciences, 5, 304–325. https://doi.org/10.4236/jss.2017.59021.
• Kahn, W. A. (1992). To be fully there: Psychological presence at work. Human relations, 45(4), 321-349.
• Kara, H. ve Akın, S. (2023). Spor yöneticilerinin işyerlerinde akış deneyimleri üzerine bir araştırma. International Sport Science Student Studies Journal, 5(1), 1-11.
• Karasakal, S. (2020). Akış deneyiminin memnuniyet üzerine etkisi: tatil deneyimi üzerine inceleme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 31(1), 63-73. https://doi.org/10.17123/atad.713575
• Köse Yürük, S., Akçakanat, T. ve Bayrakçı, E. (2022). Akış deneyimi: İşyeri bağlamında bir inceleme. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 51-59. https://doi.org/10.46236/jovosst.1133385
• Lebuda, I. ve Csikszentmihalyi, M. (2017). Me, myself, I, and creativity: Self-of
• Lutz, R. J. ve Guiry, M. (1994). Intense consumption experiences: Peaks, performances and flow İçinde Winter Marketing Educators’ Conference, St. Petersburg.
• McDonald, K. (2017). How to Work with and Lead People Not Like You: Practical Solutions for Today's Diverse Workplace. John Wiley & Sons.
• Metin, M. ve Düşmezkalender, E. (2022). Dağ tırmanışı etkinliğinin akış deneyimi bağlamında değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 1-22. https://doi.org/10.18037/ausbd.1095090
• Moneta, G. B. ve Csikszentmihalyi, M. (1996). The effect of perceived challenges and skills on the quality of subjective experience. Journal of Personality, 64, 275– 310. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1996.tb00512.x
• Niles, S. G. ve Harris-Bowlsbey, J. (2013). Career development interventions in the 21st century. Pearson.
• Niles, S. G., Amundson, N. E. ve Neault, R. (2011). Career flow: A hope-centered approach to career development. Pearson.
• Niles, S. G., Yoon, H. J., Balin, E. ve Amundson, N. A. (2010). Using a hope-centered model of career development in challenging times. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(34), 101-108.
• Niles, S., Amundson, N., Neault, R. ve Yoon, H. J. (2020). Career flow and development: Hope in action. Cognella Academic Publishing.
• Özkara, B. Y. ve Özmen, M. (2016). Akış deneyimine ilişkin kavramsal bir model önerisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(3), 71-100. https://doi.org/10.17153/oguiibf.272248
• Pekrun, R., Goetz, T., Daniels, L. M., Stupnisky, R. H., & Perry, R. P. (2010). Boredom in achievement settings: Exploring control–value antecedents and performance outcomes of a neglected emotion. Journal of Educational Psychology, 102(3), 531–549. https://doi.org/10.1037/a0019243
• Rheinberg, F. ve Engeser, S. (2018). Intrinsic motivation and flow. In Motivation an action (ss. 579-622). Springer, Cham.
• Rheinberg, F., Manig, Y., Kliegl, R., Engeser, S. ve Vollmeyer, R. (2007). Flow bei der Arbeit, doch Glu¨ck in der Freizeit. Zielausrichtung, Flow und Glu¨cksgefu¨hle [Flow during work but happiness during leisure time: Goals, flow experience, and happiness]. Zeitschrift fu¨r Arbeits- und Organisationspsychologie, 51, 105–115.
• Rogatko, T. P. (2009). The influence of flow on positive affect in college students. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 10(2), 133–148. https://doi.org/10.1007/s10902-007-9069-y
• Sahlins, M. D. (1972). Stone- Age economics. Aldine Press.
• Salanova, M., Bakker, A. B. ve Llorens, S. (2006). Flow at work: Evidence for an upward spiral of personal and organizational resources. Journal of Happiness studies, 7(1), 1-22. https://doi.org/10.1007/s10902-005-8854-8
• Sutton, A. (2020). Work psychology in action. Bloomsbury Publishing.
• Şen, E. (2021). Algılanan liderlik tarzları ve kişilik yapılarının iş akış deneyimine etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Tarling, J. A. (2019). When i work in flow, i become the music: What is the student experience of a process-based curriculum guided by real-world projects and flow psychology?, Research in Post-Compulsory Education, 24(2-3), 290-310. https://doi.org/10.1080/13596748.2019.1596432
• Tatalović Vorkapić, S. ve Gović, A. (2016). Relationship between flow and personality traits among preschool teachers. Metodički obzori: časopis za odgojno-obrazovnu teoriju i praksu, 11(23), 24-40.
• Trevino, L. K. ve Webster, J. (1992). Flow in computer- mediated communication. Communication Research, 19, 539– 573. https://doi.org/10.1177/009365092019005001
• Turan, N. (2019). Akış deneyimi üzerine genel bir alan yazın taraması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 181-199. https://doi.org/10.30794/pausbed.562564
• Turnbull, C. M. (1961). The forest people. Doubleday
• Vansteenkiste, M., Lens, W. ve Deci, E. L. (2006). Intrinsic versus extrinsic goal contents in self-determination theory: another look at the quality of academic motivation. Educational Psychologist, 41, 9–31. https://doi.org/10.1207/s15326985ep4101_4
• Veenhoven, R. (1984). Conditions of happiness. Kluwer.
• Yaşin, T. (2016). Kişilik özellikleri ve psikolojik sermayenin psikolojik iyi oluş, akış deneyimi, iş tatmini ve çalışan performansına etkileri. [Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.