ELEŞTİREL ÇALIŞMALARDA NİTEL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ OLARAK GÖMÜLÜ TEORİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 14, 18.03.2019

Yasin Bulduklu

Öz

Bilinen şey ya da bilgi anlamına gelen bilim, doğayı, doğadaki olayları anlamaya yönelik akıl yürütme, gözlem ve deneylerle bilgi toplamak olarak tanımlanabilir. İlk çağlarda akıl yürütme ile erişilen düşünsel sisteme dayanan bilim, yaklaşık son üç yüz yılda yaşanan gelişmelerle sistematik bir yol ile verileri toplar, olguları ve olayları açıklar hale gelmiştir. Bilimsel yolarla veriler, genellikle nitel ve nicel olmak üzere iki yaklaşımla toplanmaktadır.  Bunlardan ilki, pozitivist paradigmaya dayanan nicel araştırma yaklaşımıdır ve olayları sayılarla ifade ederek; olguları inceler ve olaylar ile arasındaki ilişkileri gözlemlenebilir ve ölçülebilir biçimde ortaya koymak temel amaçtır. Araştırma desenlerinden ikinci nitel yöntemlerdir ve bu yöntemde veri, nasıl sorusuna yönelik olarak toplanır. Fenomenlerin neden olduğu, nasıl ortaya çıktığı, hangi durumlarda geliştiği gibi sorular araştırılacağında daha esnek bir çerçeve sunan nitel yöntemlere yönelmek gerekliliktir. Farklı nitel yöntemler belirli konuları araştırmak için değişik olanakları sunmaktadır. Bu yöntemlerden biri, esnek araştırma tasarımı olanağı sunan Gömülü Teori adı da verilen kurama erişme yoludur. Bu çalışma, bir nitel araştırma yöntemi olarak Gömülü Teori, literatür bağlamında ele alınmakta eleştirel araştırmalar için kullanılabilirliğini ele almaktadır. Çalışmada teorinin çıkışı, metodolojisi, verilerin toplanması ve kodlanması açıklanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Gömülü Teori, Straussian Teori

Kaynakça

• Charmaz, K. (2006). Constructing Grounded Theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis, London, UK: Sage Publications.
• Evans, G. (2013). A Novice Researcher’s First Walk through the Maze of Grounded Theory: Rationalization for Classical Grounded Theory, The Grounded Theory Review, 12(1), 37-55.
• Gençoğlu, A.Y. (2014). Bir Kavram ve Kuram Üretme Stratejisi Olarak Temellendirilmiş Kuram, Tarih Okulu Dergisi (TOD) , XVII, 681-700.
• Glaser, B.G. & Strauss, A.L. (2006). The Discovery of Grounded Theory Strategies for Qualitative Research, London: Aldine Transaction.
• Jones, M. & Alony, I. (2011). Guiding the Use of Grounded Theory in Doctoral Studies: An Example from the Australian Film Industry”, International Journal of Doctoral Studies, 6, 95-114.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, Ankara: Yayın Odası Yayıncılık.
• Tanyaş, B. (2014). Nitel Araştırma Yöntemlerine Giriş: Genel İlkeler ve Psikolojideki Uygulamaları, Eleştirel Psikoloji Bülteni, 5, 25-38.