Habertürk ve Yeni Akit Gazetelerinde Yüklemleme Stratejileri: Söylem-Tarihsel Yöntem Temelli Bir İnceleme

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 45 - 54, 26.10.2020

Esra Küçüksakarya

Öz

Kitle iletişim araçlarından olan gazeteler okuyucuya gündem hakkında bilgi sunmayı hedeflemektedir. Gazetelerin alttürlerini oluşturan metinlerden köşe yazıları ve haber metinleri, yazarların gündem hakkındaki görüşlerini ve iktidarın söylemini okuyucu kitlesine aktardıkları metinler olmalarının yanı sıra, okuyucuyu kendi dünya görüşleri çerçevesinde düşündürmeye yönelik metinlerdir. Gazete metinlerinin okuyucuyu inandırma hedefleri doğrultusunda kalıplaşmış dilsel anlatılara başvurduklarından ve toplumsal olayların çözümlenmesinde söz konusu anlatıların Eleştirel Söylem Çözümlemesi yöntemiyle incelenmesinin gerekliliğinden söz edilebilir. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada 31 Mart 2019 tarihinde gerçekleşen Türkiye yerel seçimlerine ilişkin haberlerin yer aldığı Habertürk ve Yeni Akit gazetelerinin bir hafta boyunca yayınladıkları haber metinleri ve köşe yazıları Eleştirel Söylem Çözümlemesi yöntemlerinden biri olan Söylem-Tarihsel Yaklaşımın (Reisigl ve Wodak, 2009) yüklemleme stratejileri çerçevesinde incelenmiştir; ayrıca, söz konusu gazetelerin iktidar ve muhalefete karşı tutumlarının yüklemleme kullanımlarına nasıl yansıdığı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

eleştirel söylem çözümlemesi, söylem-tarihsel yaklaşım, yüklemleme stratejileri, köşe yazıları, haber metinleri

Kaynakça

• Bloammaert, J. & Verschueren, J. (1999). The Diversity Debate. London: Routledge.
• Chomsky, N. (1957). Syntactic Structures. s-Gravenhage: Mouton. The Hague, The Netherlands.
• Ercan, G. S. (2003). Gazete Köşe Yazılarında Dil Kullanımı: Kaçınma ve Cinsiyet Değişkeni (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ercan, G. S. & Danış, P. (2019). Söylem, Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Tanımları ve Kapsamları. DEÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(2): 527-552. Fairclough, N. (1989). Language and Power. London: Longman.
• Fairclough, N. (2014). Critical language awareness. Routledge.
• Fairclough, N., & Wodak, R. (1997). Critical Discourse Analysis', in van Dijk, TA (ed.) Discourse as Social Interaction. Discourse studies: A multidisciplinary introduction. Volume, 2, 258-284.
• Fairclough, N., Wodak, R., & Mulderrig, J. (1997). Discourse studies: A multidisciplinary introduction. Teun. A. van Dijk (Ed.). Discourse as Social Interaction. London: Sage Publications.
• Gomez-Gonzalez, M. de los A. (2004). Functional grammar and the Dynamics of discourse. J. L. Mackenzie ve M. de los. A. Gomez-Gonzalez (ed.) A new architecture for Functional Grammar. Berlin: Mouton de Gruyter. pp,211-242.
• Fowler, R. (1991). “Critical linguists”, in K. Halmjaer (ed.), The Linguistic Encyclopedia. London, New York: Routledge, pp. 89-93. Fowler, R. (1996). Linguistic Criticism, (2nd ed.). Oxford: Oxford University Press.
• Halliday, M. A. K. (1978). Language as Social Semiotic. London: Arnold.
• Kress, K. (1989). Legal indeterminacy. Calif. L. Rev., 77, 283.
• Martin Rojo, L. & Whittaker, R. (eds). (1998). Poder-decir o el poder de los discursos. Madrid: Arrecife.
• Oktar, L. (2001). “Ideological Organization of Representational Processes in the Presentation of Us and Them”. Discourse and Society 12 (3): 313-346.
• van Dijk, T. A. (1977). Text and Context: Exploration in the Semantics and Pragmatics of Discourse. London: Longman.
• van Dijk, T. A. (1981). Studies in the Pragmatics of Discourse. The Hague/ Berlin: Mouton.
• van Dijk, T. A. (1984). Prejudice in discourse: An analysis of ethnic prejudice in cognition and conversation. John Benjamins Publishing.
• van Dijk, T. A. (1990). Social cognition and discourse. Handbook of language and social psychology, 163-183.
• van Dijk, T. A. (1984). Prejudice in discourse: An analysis of ethnic prejudice in cognition and conversation. John Benjamins Publishing.
• van Dijk, T. A. (Ed.). (1997). Discourse as social interaction (Vol. 2). Sage.
• van Dijk, T.A. (1998) Ideology: A Multidisciplinary Approach. London Sage Publications.
• van Dijk, T. A. (2001). Critical discourse analysis. The handbook of discourse analysis, 18, 352-371.
• van Leeuwen, T. (1993a). “Genre and field in critical discourse analysis”. Discourse and Society, 4(2): 193-223.
• Weiss, G., & Wodak, R. (Eds.). (2007). Critical discourse analysis. New York, NY: Palgrave Macmillan.
• Wodak, R. (1996a). Disorders of Discourse. London and New York: Longman.
• Wodak, R. (1996b). “Critical Linguistics and critical discourse analysis”, in J. Verschueren (ed.). Handbook of Pragmatics. Amsterdam: Benjamins, pp. 207-210.
• Wodak, R. (Ed.). (1989). Language, power and ideology: Studies in political discourse (Vol. 7). John Benjamins Publishing Company.
• Wodak, R. (2001). What CDA is about–a summary of its history, important concepts and its developments. Methods of critical discourse analysis, 1, 1-13.
• Wodak, R. (2009). Discursive construction of national identity. Edinburgh University Press.
• Wodak, R. (2011). The discourse of politics in action: Politics as usual (2nd ed.). Basingstoke, UK: Palgrave.
• Wodak, R. (2013). Critical Discourse Analysis. London, UK: Sage.
• Wodak, R., & Meyer, M. (2009). Critical discourse analysis: History, agenda, theory and methodology. Methods of critical discourse analysis, 2, 1-33.
• Wodak, R., De Cillia, R., & Reisigl, M. (1999). The discursive construction of national identities. Discourse and Society, 10(2), 149-173.
• Pedro, E. R. (ed.). (1997). Discourse Analysis. Lisbon: Colibri Editions.
• Reisigl, M. & Wodak, R. (2001). Discourse and discrimination: Rhetorics of racism and antisemitism. London, UK: Routledge.
• Reisigl, M. & Wodak, R. (2009). The discourse- historical approach. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of critical discourse analysis (2nd ed, pp.87-121). London, UK: Sage.
• Swales, J. (1985). A Genre Based Approach to Language Across the Curriculum. In Tickoo, M. L. (Ed.), Language Across the Curriculum. Dimhspotr: DRSMRO Regional Language Center, 10-22.
• Zhang, R. (2006). Symbolic flexibility and argument structure variation. Linguistics, 44(4), pp. 689-720.