The Last Stage of Life: Elderty The Revievv of Psychosocial Dimension

Yıl 2002, Cilt: 10 Sayı: 2, 17 - 28, 01.06.2002

Fatma Öz

https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000185

Öz

İn this article, the last stage of life and the
psychosocial dimension of elderly, were
revievved. The psychosocial dimension of
elderly ineluding the meaning of elderly, the
attitudes and values regarding elderly, the
important of family, the risks and problems in
elderly, sexual life, loss of role, retirement, the
meaning of life and healthy aging were
discussed. İn addition, current attitudes, values
and approaches exposed the elder persons
were discussed.

Anahtar Kelimeler

Elderly, the meaning of life, the problems of aging, retirement, healthy aging, and elder person and his family.

YAŞAMIN SON EVRESİ: YAŞLILIK PSİKOSOSYAL AÇIDAN GÖZDEN GEÇİRME

Öz

Bu yazıda, yaşam döngüsünün son evresi
elan yaşlılığın psikososyal boyutu gözden geçirilmiştir.
Yaşlılığın psikososyal boyutunu içeren
yaşlanmanın anlamı, yaşlılığa ilişkin değerler ve
tutumlar, yaşlı birey açısından ailenin önemi
yaşlılıkta yaşanabilecek risk durumları ve sorunları,
yaşlının cinsel yaşamı, rol kaybı ve emekliliği,
yaşamın anlamı ve sağlıklı yaşlanma tartışılmıştır.
Ayrıca, yaşlı bireylerin maruz kaldıkları
tutumlar, değerler ve günümüzdeki uygulamalar
tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, yaşamın anlamı, yaşlılık sorunları, emeklilik, sağlıklı yaşlanma, yaşlı ve ailesi.

Kaynakça

• Akdemir N (2002). Yaşlılarda evde bakım ve yaşam kalitesine etkisi. Geriatri (Gökçe-Kutsal, Y. (Ed): Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi- 235-240.
• Akın G (2002). Başlangıçtan Günümüze Yaşlının Aile ve Toplumdaki Statüsü. Geriatri, 5 (1): 75
• Aydın E (2000). Yaşlı Hastalar ve Tıp Etiği, Geriatri. 3(1): 29
• Bayık A, Özgür G, Özsoy SA ve ark. (2002). Huzurevinde yaşayan yaşlıların fiziksel sağlık sorunlan ve hastalıklarına yönelik ilaç kullanma davranışları, Geriatri, 5 (2): 68-74.
• Bekaroğlu M (1991). Yaşlılık döneminin ruhsal sorunları. Aile ve Toplum. Mart; 103-105.
• Bilgili N (1999). Yaşlı istismarı ve ihmali, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6 (1-2): 67-77.
• Bilgici A, Kuru Ö, Gündüz Ö ve ark. (2000). Osteoartritli yaşlı hastalarda ağrı ile fiziksel ve psikososyal disabilite arasındaki ilişki. Geriatri, 3 (1): 22- 25.
• Copeland JRM, Devvey ME ve Saunders PA (1992). Yaşlılarda depresyon (Çev: İ. Kaplan), Türk Psikiyatri Dergisi, 3 (1):3-7.
• Erikson E (1982). The Life Cycle Completed, New York, Norton.
• Ershler WB, Balducci L (1994). Treatment considerations for older patients with cancer. In-Vivo, 8 (5): 737-744.
• Esengen Ş, Seçkin Ü, Borman P ve ark. (2000). Huzurevinde Yaşayan bir Grup Yaşlıda FonksiyonelKognitif Değerlendirme. Geriatri,3 (1):6-10.
• Feldman SR (1985). Social Psychology: Theories, Research, and Applications. Mc. Graw-Hill Book, Company.
• Fortinash KM ve Holoday-VVorret PA (1999). Psychiatric Mental Health Nursing. St.Louis, Mosby Inc.
• Geçtan E (1984). Çağdaş Yaşam ve Normal Dışı Davranışlar. 3. baskı Ankara, Maya Yayınları.
• İdrişim E, Öcal A, Yavuz T ve ark. (2000). Akut Ekstremite İskemilerinde Geriatrik Olguların Cerrahi Tedavi Sonuçlarının Genç Olgularla Karşılaştırılması. Geriatri, 3 (1): 26-28.
• İçli T (2002). Yalnız Yaşamak. Geriatri, GökçeKutsal, Y. (editör): Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi, 260-265.
• Kağıtçıbaşı Ç (2000). Kültürel Psikoloji, 2. baskı, Evrim Yayınevi, İstanbul.
• Karataş S (2000). Sosyal değişme ve yaşlılık, Antropoloji ve Yaşlılık, G. Erkan, V. Işıkhan (Ed), H.Ü. Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayın No: 006, Ankara, 152-162.
• Keltner NL, Schvvecke LH ve Bostrom CE (1991). Psychiatric Nursing, St.Louis, Mosby Year Book.
• Kömürcü N ve Aksayan S (1992). Sağlıklı yaşlanmanın bir boyutu: "Yaşlılıkta cinsellik". "Sağlıklı Yaşlanma" Uluslararası Hemşireler Birliği TemasıSempozyum Kitabı, Ankara,208-213.
• Köşkeroğlu N, Aksoy F ve Ozkaya G (1992). Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlıların karşılaştığı güçlükler ve başetme yollarının değerlendirilmesi. "Sağlıklı Yaşlanma" Uluslararası Hemşireler Birliği 1992 Teması-Sempozyum Kitabı, Ankara, 338-349.
• Kurtoğlu DT ve Rezaki M (1999). Huzurevindeki yaşlılarda depresyon, bilişsel bozukluk ve yeti yitimi, Türk Psikiyatri Dergisi, 10 (3):173-179.
• Onat Ü (2002). Sosyal politikalar açısından yaşlılık. Geriatri, Gökçe-Kutsal.Y. (Ed), Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi- 266-276.
• Onat Ü (2000). "Yaşlılık ve Sağlıklı Yaşlanma", Antropoloji ve Yaşlılık, G. Erkan, V. Işıkhan (Ed), H.Ü. Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayın No: 006, Ankara, 101-106.
• Onur B (1991). Gelişim Psikolojisi. Verso Yayıncılık. İkinci Baskı, Ankara.
• Öz F ve Üstün B (1993). Hiçbir şey için geç kalmadınız. Türk Hemşireler Dergisi.43 (1): 4-5.
• Özcan A, Karataş N ve Nural N (1992). Geniş ailede yaşlı kişinin ailedeki yeri ve algılanışı. "Sağlıklı Yaşlanma" Uluslararası Hemşireler Birliği TemasıSempozyum Kitabı, Ankara, 184-188.
• Özcan A, Yazıcı S ve Beşer A (1992). Huzurevi ve aileyle birlikte kalan yaşlıların psikolojik durumlarının değerlendirilmesi. "Sağlıklı Yaşlanma" Uluslararası Hemşireler Birliği Teması-Sempozyum Kitabı, Ankara; 264-267.
• Özen H (2002). Yaşlılık ve cinsel hayat. Geriatri, YG. Kutsal (Ed), Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi, 101-102.
• Ryan JW (1999). Communicating with older adults, Interpersonal Relationships Professional Communication Skills for Nurses, third edition, E. Arnold ve KU.Boggs (Ed), Philadelphia, W.B. Saunders Company, 430-444.
• Stuart GV and Sundeen S (1987). Principles and Practice of Psychiatric Nursing. St, Louis, The OV. Company.
• Şahin F(2000). "Rol Teorisi Açısından Yaşlılık", Antropoloji ve Yaşlılık, G. Erkan, V. Işıkhan (Ed), H.Ü. Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayın No: 006, Ankara, 136-142.
• Tatar M (2002). Geriartri Merkezlerinin Örgütlenmesi, Geriatri, YG. Kutsal (Ed), Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi-281-287.
• Terakye G (1992). Sağlıklı Yaşlanma; Duygusal Yaşam. "Sağlıklı Yaşlanma"- Uluslararası Hemşireler Birliği 1992 Teması-Sempozyum Kitabı, Ankara; 41- 50.
• Terakye G, Öz F, Üstün B (1992). Yaşlılara hizmet veren kurumlarda çalışan görevlilerin yaşlılığa bakış açısı. "Sağlıklı Yaşlanma" Uluslar arası Hemşireler Birliği 1992 Teması-Sempozyum Kitabı, Ankara, 296-304.
• Torres HA, Hilleras PK ve VVİnblad B (2001). Yaşlılarda gündelik yaşamla ilgili işlevlerde görülen yeti yitimleri ve engellilik hali, Current Opinion in Psychiatry-Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14:30- 35.
• Whal AL ve Colling KB (2001). Suicide in the elderly, Reflections on Nursing Leadership, 9, 46.
• VVilson, HS, and Kneisl CR (1988). Psychiatric Nursing. Addison-VVesley Publishing Company Health Scrences, Division.
• Yalom I (2001). Varoluşçu Psikoterapi. (Çev: i. Babayiğit) İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 145.
• VVorld Health Organization (1998). Health 21: An Introduction to the health for ali policy framevvork for the who European Region. Ed: Theakston, F. European health for ail series, No: 5
• Zanden JWV(1998). Later Adulthood: Physical and cognitive development, Human Development. Sixth edition. New York, The McGraw-Hill Companies Ins, 519-547.
• WHO (1989). Health of the Elderly. Technical Report Series No: 779, Geneva.
• DSÖ (1998). T.C. S.B. Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü 1998 Dünya Sağlık Raporu. (Çev. Ed. Metin B, Akın A, Güngör İ) Cenevre.
• Hünee (1998). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara. Measure DHS+, Macro International Inc.
• WHO (1986). Herkes İçin Sağlık Hedefleri- Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi Ofisi, Kopenhag.