ERGENLERDE ANNE BABA TUTUMLARININ İÇSELLEŞTİRME VE DIŞSALLAŞTIRMA BOZUKLUKLARI İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 2, 63 - 70, 29.08.2019

Selma Çilem Kızılpınar Burçin Çolak Fatma Bahar Atak Bedriye Öncü

Öz

              Ruhsal hastalıklar
için birçok biyolojik ve psikosyal risk etmeni tanımlanmıştır. Anne baba tutumları da ergenlerin psiko-sosyal gelişimlerine ve
geliştirecekleri psikopatolojilere doğrudan etkilidir. Bu önemli ilişki sebebi
ile, alan yazında anne ve baba tutumları ile ilgili birçok kuramsal açıklama
yapılmış ve bu konuda çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmada ergenlerin
psikiyatrik tanıları ile aile tutum özellikleri arasındaki ilişkinin
araştırılması amaçlanmıştır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve
Hastalıkları Anabilim Dalı Ergen Ünitesi’ne başvuran 97 olgu ve hastaneye başvuru
sırasında eşlik eden anneleri çalışmaya alınmıştır. Anne baba
tutumlarını değerlendirmek amacı ile Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği
uygulanmıştır. Olgular boyutsal bir yaklaşım ile içselleştirme ve dışsallaştırma
sorunları olarak gruplara ayrılmıştır. İçselleştirme ve dışsallaştırma gruplarının
anne baba tutumları karşılaştırılmıştır. Dışsallaştırma grubunda aşırı koruyucu
annelik ve ev kadınlığı rolünü reddetme alt boyutlarının içselleştirme grubuna
göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar ışığında dışsallaştırma
bozukluklarında ebeveyn ve ergen ilişkisinin daha problemli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn tutumları, ergenlik, içselleştirme bozuklukları

Kaynakça

• Basu, S. ve Deb, A. (1996). Parent training in children with attention deficit-hyperactivity disorder: An integrated approach for greater effectiveness. Indian J Clin Psychol, 23, 184-191.
• Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 887-907.
• Baumrind, D.(1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4 (1), 1-103.
• Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56-95.
• Demir, E. K. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11(21), 15-25.
• Dornbusch, S.M., Ritter, P.L., Leiderman, P.H., Roberts, D.F., Fraileigh, M.J. (1987)The relation of parenting style to adolescent school performance. Child Development, 58, 1244-1257.
• Hart, C. H., Nelson, D. A., Robinson, C. C., Olsen, S. F. ve McNeilly-Choque, M. K. (1998). Overt and relational aggression in Russian nursery-school-age children: Parenting style and marital linkages. Developmental psychology, 34(4), 687.
• Hoza, B., Owens, J.S., Pelham, W.E., Swanson, J.M., Conners, C.K., Hinshaw, S.P., … Kraemer, H.C. (2000). Effect Of Parent Cognitions On Child Treatment Response In Attention Deficit Hyperactivity Disorder. J Abnorm Child Psychol, 28,569-583.
• Kendir, M.E. ve Demirli, C. (2016) Evlilik doyumu üzerinde anne baba tutumunun etkisinin incelenmesi. Education Sciences, 11(3), 96-113
• Keskin, G. ve Çam, O. (2008). Ergenlerin ruhsal durumlari ve anne baba tutumlari ile baglanma stilleri arasindaki iliskinin incelenmesi/Relationship between mental health, parental attitude and attachment style in adolescence. Anadolu psikiyatri dergisi, 9(3), 139.
• Kılıç, B.G. ve Şener, Ş. (2005). DEHB olan çocuklarda karşıt olma-karşı gelme bozukluğu/davranış bozukluğu eş hastalanımında aile işlevleri ve psikososyal değişkenlerin karşılaştırılması. Turk Psikiyatri Derg, 16, 21-28.
• Kulaksızoğlu, A. (1989). Ergen-aile çatışmaları ile annenin tutumları arasındaki ilişki ve ergenin problemleri.M.U. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 71 – 87.
• LeCompte, G., LeCompte, A., & Özer, S. (1978). Üç sosyoekonomik düzeyde Ankaralı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: Bir ölçek uyarlaması. Psikoloji dergisi, 1(1), 5-9.
• Loeber, R., Burke, J. D., Lahey, B. B., Winters, A. ve Zera, M. (2000). Oppositional defiant and conduct disorder: a review of the past 10 years, part I. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 39(12), 1468-1484.
• Maccoby, E. (1983). Social Development: Psychological Growth and the Parent Child Relationship. New York, Harcourt Brace Jovanovich.
• Mussen, P. H. ve Conger, J. J. (1956).Child development and personality. Oxford, England, Harper
• Odağ C.(2009). Nevrozlar 3. İzmir: Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Eğitim Hizmetleri, Org. Ltd. Şti. Yayınları:12
• Özbaran, B., Tamar, M., Yüncü, Z., Bildik, T., Demiral, N., & Erermis, S. (2009). Majör depresif bozuklugu olan gençlerden olusan bir klinik örneklemde anne-baba tutumlarinin degerlendirilmesi/Evaluation of parental attitudes in a clinical sample of adolescents with major depressive disorder. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(2), 109.
• Pavlidis, K. ve McCauley, E. (2001).Autonomy and related-ness in family interactions with depressed adoles-cents. J Abnorm Child Psychol, 29,11-21.
• Schaefer, E. S., & Bell, R. Q. (1958).Development of a Parental Attitude Research Instrument. Child development, 339-361.
• Steinberg, L., Lamborn, S.D., Dornbusch, M.S., Darling, N. (1992). Impact of parenting practices on adolescent achievement: Authoritative parenting, school involvement and encouragement to succeed.Child Development, 63, 1266-1281.