HASTANE ÇALIŞANLARI ÖRNEKLEMİNDE TOPLULUKÇU YETERLİLİK ÖLÇEĞİ GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 1, 21 - 32, 25.04.2020

Nihan Çakaloğulları , Yıldırım Beyatlı Doğan

Öz

Albert Bandura’nın öz-yeterlilik kavramı, Sosyal Bilişsel Kuram’ın merkezinde yer alan bir kavram olup, insan davranışının önemli bir belirleyicisidir. Öz-yeterlilik, kişinin çevresinde olup bitenler üzerinde etkili olabilecek biçimde bir edimi başlatıp sonuç alıncaya kadar sürdürebileceğine olan inancı olarak tanımlanmıştır ve ilgili yazındaki boşluğu gidermek için pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. Alan yazını incelendiğinde, çalışmalarda derlenene kimi verilerin topluluk odağında yer alan kimi değişkenleri belirlemede yetersiz kaldığı saptanmıştır. Kişilerin bireysel öz-yeterliliklerinin grup dinamiklerine ve grup davranışlarına nasıl yansıyacağına ilişkin bilgi alanyazında mevcuttur ancak kolektif bir yapı içerisindeki insanların toplulukçu yeterlilik düzeyleri ise bilinmemektedir. Bir grubun belirli bir amaca yönelmesi ve amacını gerçekleştirmek üzere örgütlü bir eylemlilik oluşturmak üzere kendi kaynaklarına duyduğu inanç “toplulukçu yeterlilik” adını alır. Dolayısı ile toplulukların karşılaştıkları sorunları çözmesi ve toplumsal değişimlerin oluşumunda toplulukçu yeterliliğin önemli bir etkisi vardır. İlhan ve ark. tarafından geliştirilen “Toplulukçu Yeterlilik Ölçeği’nin” hastanede çalışan sağlık personellerinin oluşturduğu gruba uygulanması ve araştırmada seçilen hedef kitle üzerinden geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılması planlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geçerlilik, Grup Dinamikleri, Güvenilirlik, Öz-yeterlilik, Toplulukçu Yeterlilik

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Prof. Dr. İnci Özgür İlhan'a, bu çalışma için bana ilham verdiği ve desteğini hiçbir zaman esirgemediği için teşekkürlerimi sunuyorum.

Kaynakça

• Alabey, E. (2006). İlköğretim Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Fen ile İlgili Öz Yeterlilik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi. Yedi Tepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1): 30-40.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review, 84(2): 191-215.
• Bandura, A. (1982). Self-Efficacy Mechanism in Human Agency. American Psychologist, 37(2): 122-147.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. ve Wood, R. E. (1989). Effect of Perceived Controllability and Performance Standards on Self-Regulation of Complex Decision Making. Journal of Personality and Social Psychology, 56: 805-814.
• Bandura, A. (1998). Health Promotion From The Perspective of Social Cognitive Theory. Psychology and Health, 13(4): 623-649.
• Cervone, D., Peake, E. K. (1986). Anchoring, Efficacy, and Action: The Influence of Judgmental Heuristics on Self-Efficacy Judgments and Behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 50: 492- 501.
• Dereli, B., Cengiz, D. (2011). İnsan Kaynakları Yönetiminde Grup, Grup Dinamiği Kavramları ve Grup Dinamiğinin Ölçülmesi Üzerine Uygulama Örneği. Öneri Dergisi, 9(35): 35-43.
• İlhan, İ. Ö., Yıldırım, F., Gündoğar, D., Çolak, M., Yüce, S., Dertli, N., Doğan, Y. B. (2012). Sosyal İyi Olma Hali Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. 48. Ulusal Psikiyatri Kongresi Özet Kitabı, Bursa, 09-13 Ekim 2012.
• Judge, T. A., Jackson, C. L., Shaw, J. C., Scott, B. A., Rich B. L. (2007). Self-Efficacy and Work-Related Performance: The Integral Role of Individual Differences. Journal of Applied Psychology, 91(1): 107-127.
• Öcal, H., Aydın, O. (2009). Spor Takımlarında Kolektif Yeterlik, Öz-Yeterlik ve Sargınlık Algıları ile Başarı Algı ve Beklentileri Arasındaki İlişkiler. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26(2): 155-174.
• Pinder C. C. (1998). Work Motivation in Organizational Behavior. New Jersey: Hall, Inc.
• Kreitner, R., Kinicki A. (2001). Organizational Behavior. 5. Bsk, Irwin McGraw-Hill, 143
• Tutar, H. (2015). Davranış Bilimleri Kavramlar ve Kuramlar. 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• Weinberg, R. (1985). Relationship Between Self-Efficacy and Cognitive Strategies in Enhancing Endurance Performance. International Journal of Sport Psychology, 17: 280-292.
• Zijderveld A. C. (2003). Kültür Sosyolojisi Kültür Sosyolojisine ve Metodolojisine Giriş. Çev. Kadir Canatan, Açılım Kitap, İstanbul.