Opinions on the Legal Standardization of Commercial Signboards: The Case of Konya Alaaddin Street

Yıl 2024, , 62 - 81, 28.12.2024

Güllü Yakar

https://doi.org/10.51118/konsan.2024.43

Öz

With the Alaaddin Street Facade Improvement Project completed by Konya Metropolitan Municipality in 2022, text and color on the institutions/firm’s signboards were made uniform, and brandmarks such as emblems/logos were not included. The aim of the research is to compile opinions on the visual standardization of signboards. For this purpose, a 25-question survey was conducted in 2022 with a group of 100 participants consisting of institution/company employees. The Signboard Perception Scale developed by researcher was used as a data collection process. The data were examined in the dimensions of signboard aesthetics, harmony with the environment, size-legibility, the effect of lack of brandmark, color-lettering-brand harmony, and attractiveness. Participants' perceptions of color-lettering-brand compatibility of signs vary depending on their fields. The perceptions of signboards in the Law/Finance/Insurance/Notary is more positive than in the Restaurant-Café sector. The total service time of the institutions/firm shows a significant difference on the perception of signboard aesthetics. The perceptions towards the signboards of institutions/firms that have been in service for 1-5 years are more positive than the perceptions towards the signboards of those that have been in operation for more than 10 years. 74% of participants stated that they have brandmark, font or color specific to their institution/firm but cannot use it on the signboard. For institutions/firms without a brandmark, the scores for the impact of lack of brandmark are higher than for those with a brandmark.

Anahtar Kelimeler

Signboard, Standardisation, Brandmark, Corporate Identity.

Ticari Tabelaların Yasal Standardizasyonuna İlişkin Görüşler: Konya Alaaddin Caddesi Örneği

Öz

Konya Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılında tamamladığı Alaaddin Caddesi Cephe İyileştirme Projesi’yle; kurum/firmaların tabelaları yazı ve renk bakımından tek tip hale getirilmiş, amblem/logo gibi marka işaretlerine yer verilmemiştir. Araştırmanın amacı; tabelaların görsel standardizasyonuna ilişkin görüşlerin derlenmesidir. Bu amaçla 2022 yılında; kurum/firma çalışanlarından oluşan 100 kişilik katılımcı grubuyla 25 soruluk tarama çalışması yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında, araştırmacı tarafından geliştirilen Tabelalara İlişkin Algı Ölçeği kullanılmıştır. Veriler; tabela estetiği, çevreyle uyum, boyut-okunurluk, marka işareti eksikliğinin etkisi, renk-yazı-marka uyumu, dikkat çekicilik boyutlarında incelenmiştir. Araştırma sonucunda, katılımcıların tabelalara ilişkin renk-yazı-marka uyumu algılarının alanlarına bağlı olarak değişmekte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hukuk/Finans/Sigorta/Noter alanındakilerin tabelalarına yönelik algı, Restoran-Kafe alanındakilere kıyasla daha olumludur. Kurum/firmanın toplam faaliyet süresi, tabela estetiği algısı üzerinde anlamlı bir farklılık göstermektedir. 1-5 yıl süreyle faaliyette olan kurum/firmaların tabelalarına yönelik algıları, 10 yıldan fazla süredir faaliyette olanların tabelalarına yönelik algılarına kıyasla daha olumludur. Katılımcıların %74’ü kurum/firmalarına özel marka işareti, yazı tipi ya da rengine sahip olup tabelada kullanamadıklarını belirtmiştir. Marka işareti olmayan kurum/firmalar için marka işareti eksikliği etkisinin puanları, marka işareti olanlara kıyasla daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Tabela, Standardizasyon, Marka İşareti, Kurum Kimliği.

Etik Beyan

Araştırmada veri toplamak amacıyla Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu Başkanlığı’nın 08/07/2022 tarihli 08 sayılı toplantısında 2022/263 Karar No ile Etik Kurul izni alınmıştır.

Kaynakça

• Ak, M. (1998). Firma/ Markalarda Kurumsal Kimlik ve İmaj. İstanbul: Işıl Ofset.
• Akın, E. (2006). Görsel İletişimde Mağaradan Markaya. İstanbul: Alternatif Yayıncılık.
• Ali, B., Nazam, M., Akash, R. S. I., Hamid, K., Hashim, M. ve Baig, S. A. (2019). Investigating the Impact of Corporate Rebranding on Customer Satisfaction: Empirical Evidence from the Beverage Industry, International Journal of Advanced and Applied Sciences, 6 (4), 110-122
• Atasoy, A. (9 Kasım 2021). Tarihi Uzun Çarşıya Tek Tip Tabela Uygulaması. https://www.ozyurtgazetesi.com/tarihi-uzun-carsiya-tek-tip-tabela-uygulamasi (Erişim tarihi: 16 Nisan 2023)
• Bath Preservation Trust Guidance: Signs, Adverts, Banners and Awnings. (2018) http://www.bath-preservation-trust.org.uk/wp-content/uploads/2018/11/Signs-Adverts-Banners-and-Awnings-in-Bath.pdf (Erişim tarihi: 22 Nisan 2023)
• Bellizi, J. A. ve Hite, R. E. (1992). Environmental Color, Consumer Feelings, and Purchase Likelihood. Pschology & Marketing, 9 (5), 347-363.
• Banerjee, T., & M. Southworth, (Eds). (1996). City Sense and City Design: Writings and Projects of Kevin Lynch. Cambridge: MIT.
• Berger, C. (2014). Typography, Placemaking, and Signs: A Four-Part SFI White Paper Series. Signage Foundation Inc. Retrieved from https://www.signresearch.org/wp-content/uploads/Typography-Placemaking-and-Signs.pdf (Erişim tarihi: 25 Ocak 2023)
• BrookMcIlroy and Carter, P. H. (Aralık 2013). Cambridge, Ontario: Main Street Urban Design Guidelines
• https://www.cambridge.ca/en/build-invest-grow/resources/Main-Street-Urban-Design-Guidelines.pdf (Erişim tarihi: 22 Nisan 2023)
• Byrne, B. M. (1998). Multivariate applications book series. Structural equation modeling with LISREL, PRELIS, and SIMPLIS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (14. Baskı). Ankara: Pegem.
• Can, A. (2008). İnsan Mekân Etkileşimi ve Kent Estetiğine Giriş. İçinde R. Bozlağan ve Y. Demirkaya (Eds.), Türkiye’de Yerel Yönetimler. (331-361). Ankara: Nobel Yayın.
• Çetin, E. (26 Aralık 2022). Binalarda Tek Tip Tabela Uygulamasına Geçiliyor! İlk durak Atatürk Bulvarı. https://www.ankaramasasi.com/haber/2025890/binalarda-tek-tip-tabela-uygulamasina-geciliyor-ilk-durak-ataturk-bulvari (Erişim tarihi: 16 Nisan 2023)
• Çubukçu, E., Ekşioğlu Çetintahra, G. ve Sarıca, C. (2010). Şehirlerde Görsel Kirlilik Önlenebilir mi? Ticari Tanıtım Levhalarının Sayısı ve Rengi Üzerine Deneysel Bir Çalışma. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 26 (4), 387-400.
• Çubukçu, E., Özcan, N. S. ve Özkan, A. (2014). Ticari Alanlarda Sokak Levhasına Yönelik Düzenlemeler ve Sokak İşgallerinin Mekânsal Estetik Yargı Üzerindeki Etkileri: Sanal Mekanlarda Deneysel Bir Çalışma. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 30 (4), 285-295.
• da Silva, M. (2020). Making Sense of Visual Pollution: The “Clean City” Law in São Paulo, Brazil. İçinde T. Davies & A. Mah (Eds.), Toxic Truths: Environmental Justice and Citizen Science in A Post-Truth Age. (158-176). Mancester: Mancester University Press.
• Erkmen, B. (2001). Beyoğlu'na Tabela Disiplini, Arredamento Mimarlık 07-08. s. 40.
• Ertep, H. (2009). Chaos or Homogenization? The Role of Shop Signs in Transforming Urban Fabric in Beyoğlu, Istanbul. Visual Communication 8 (3): 263–272.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Pearson.
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6 (1), 1-55.
• Karabey, H. (2001). Beyoğlu'na Tabela Disiplini, Arredamento Mimarlık 07-08, 37-41.
• Karakartal, A. (10 Ekim 2021). [Yeşil Gazete Doğu’da-13] Eski Mardin’e Yeni Çehre: Süryani ‘Turizmi’. https://yesilgazete.org/yesil-gazete-doguda-13-eski-mardine-yeni-cehre-suryani-turizmi/ (Erişim tarihi: 16 Nisan 2023)
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi (18. Baskı). Ankara: Nobel.
• Kellaris, J. J. (2012). Further Evidence from the BrandSpark/ Better Homes and Gardens American Shopper Study: A Longitudinal Update and Extension. The Technology of Signage: Proceedings of the National Signage Research and Education Conference, Cincinnati: Signage Foundation, Inc, October 10-12, 2012.
• Kim, B. ve Park, J. (2021). The Visual Effect of Signboards on the Vitality of the Streetscapes Using Eye-Tracking. Sustainability, 13, 30.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. London: The Guilford.
• Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2015). Medeniyetler Şehri Konya, Yayın No: 231, Konya: Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Konya Büyükşehir Belediyesi-a. (15 Ocak 2016). Şehir Estetiği Yönetmeliği. https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/72237. (Erişim tarihi: 24 Nisan 2023)
• Konya Büyükşehir Belediyesi-b, 16.03. 2016. Büyükşehir Görsel Kirliliği Önlüyor. https://www.konya.bel.tr/haberayrinti.php?haberID=4867 (Erişim tarihi: 15 Ocak 2023)
• Marsh, H. W., & Hau, K. T. (1996). Assessing Goodness of Fit: Is Parsimony Always Desirable? The Journal of Experimental Education, 64, 364-390.
• Mazumdar, S. (2007). Kentsel Yaşam Kalitesi ve Yer Duygusu. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=53&RecID=1330 (Erişim tarihi: 04.10.2022)
• Mert, Z. G. ve Ertürk, F. (2017). Kent Merkezlerinde Bina Zemin Kat Cepheleri ile Reklam-Tanıtım Elemanları Ara Yüzünün Değerlendirilmesi. Yapı, 431, 122-127.
• Okay, A. (2002). Kurum Kimliği. (3. Baskı). B. Bıçakçı (Ed.), İstanbul: Mediacat Kitapları.
• Olins, W. (1990). The Wolff Olins: Guide to Corporate Identity. Londra: The Design Council.
• Özcan, K. (2009). Sürdürülebilir Kentsel Korumanın Olabilirliği Üzerine Bı̇r Yaklaşım Önerisi: Konya Tarihi Kent Merkezi Örneği. METU JFA, 26 (2), 1-18.
• Polat, A. A. (2018). Ambalaj Tasarımında Kalıp İçi Etiketleme (IML) Teknolojisi. Konya Sanat (1), 80-87.
• Polat, T. E. (Nisan 2020) Mimaride İletişimsel Süreç ve Ticari Manipülasyon: Cephe Estetiği mi? Tabela Mimarlığı mı? Yapı Dergisi, 456.
• Portella, A. (2014). Visual Pollution: Advertising, Signage and Environmental Quality. Farnham: Ashgate Publishing. Semerci, F., Bulanık, M., (2023). Konya Kent Merkezinin Şekillenmesinde İktidarın Sosyolojik Etkisi, Konya Sanat Dergisi, 6, 42-56. https://doi.org/10.51118/konsan.2023.23
• Sign Research Foundation. (2012). Arts & Science of Sign Design. Alexandria: Sign Research Foundation Sundar, A. ve Kellaris, J. J. (2016). Blue-Washing the Green Halo: How Colors Color Ethical Judgements. İçinde R. Batra, C. Seifert & D. Brei (Eds.), The Psychology of Design: Creating Consumer Appeal (63-74). New York: Routledge.
• Tanyeli, U. (2001). Beyoğlu'na Tabela Disiplini, Arredamento Mimarlık 07-08, 37-41. Taylor, C. R. (2005). How Excessive Restrictions on Signage Backfire. Journal of Consumer Marketing 22 (6), 304–305.
• Taylor, C. R. (2010). Recent Developments in Outdoor Advertising and Out-Of-Home Media. İçinde J. N. Sheth & N. K. Malhotra (Eds.), Wiley International Encyclopedia of Marketing. John Wiley & Sons Ltd.
• Taylor, C. R., Sarkees, M. E. ve Bang, H. (2012). Understanding the Value of On-Premise Signs as Marketing Devices for Legal and Public Policy Purposes. Journal of Public Policy & Marketing, 31 (2), 185–194.
• Tekin, H. (1996). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı.
• Toros, S. (2021). Ankara’da Görüntü Kirliliği: Reklam Tabelaları Üzerine Bir Analiz. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi. 38, 242-260.
• Yaldız, E., Aydın, D. ve Büyükşahin Sıramkaya, S. (2014). Loss of City Identities in the Process of Change: The City of Konya-Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences 140, 221-233.
• Yaman, K. (2020). Kentlerde Görüntü Kı̇rlı̇lı̇ğı̇ Sorunu, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 2 (3), 139-150.
• URL-1: Atasoy, A. (9 Kasım 2021). Tarihi Uzun Çarşıya Tek Tip Tabela Uygulaması. https://www.ozyurtgazetesi.com/tarihi-uzun-carsiya-tek-tip-tabela-uygulamasi (Erişim tarihi: 16 Nisan 2023). URL-2: Gaziantep Tarihi Çarşı görüntüsü. https://www.google.com/maps/@37.0609547,37.3861372,3a,75y,237.51h,91.24t/data=!3m6!1e1!3m4!1smCGvqlTsGE8-byuxwijuUg!2e0!7i16384!8i8192?hl=tr (Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023)