Kuş Evleri ve Seramik Sanatçılarından Örnekler

Yıl 2020, Sayı: 3, 64 - 78, 25.12.2020

Gülşen Kahraman , Azize Melek Önder

https://doi.org/10.51118/konsan.2020.5

Öz

Anadolu’da eski bir gelenek olan kuş evlerinin geçmişi Osmanlı mimarisinde görülen örneklere dayanmaktadır. Genellikle saray, cami, ev, han, medrese, kütüphane ve türbe gibi tuğla ve taş malzeme üzerine inşa edilen kuş evleri, mimari bir yapı kadar emek gerektiren kendine özgü yapılardır. Yapım aşamasındaki zorluklar sebebi ile günümüzde yapılan mimari eserlerde kuş evlerinin üretiminin yok olmaya yüz tuttuğu, var olanlarının ise korunamadığı görülmektedir. Günümüzde farklı malzemeler kullanılarak yapılan kuş evlerinin birçoğu basit formlardan oluşmakta ve mimari yapıların üzerlerine inşa edilmekteyken bazı kuş evleri yapıdan bağımsız olarak açık alanlarda sergilenmektedir. Bu çalışma, geçmişten günümüze varlıklarını sürdüren kuş evlerini konu almaktadır. Bu kapsamda öncelikle kuş evleri hakkında literatüre taraması yapılmıştır. Seramik malzeme kullanarak kuşevleri çalışan günümüz yerli ve yabancı seramik sanatçıların çalışmaları görsel açıdan incelenmiştir. Bu doğrultuda kuşevi çalışan seramik sanatçıları alfabetik sıra ile anlatılmıştır. Buna göre yurt içinden üç (Cihat Burak, Deniz Onur Erman, Mezahir Ertuğ Avşar), yurt dışından beş (Douglas Fey, Jim Schatz, Joop Van Ulden, Michael Mcdowell, Stanley Cleve Bi Bitters) seramik sanatçısının yaptığı çalışmalar görselleri ile birlikte sunulmuştur. Bununla birlikte, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi kampüs alanı içine çalışılan, seramik kuş evleri yapım, uygulama süreçleri aşamalı olarak anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuş, Kuş Evleri, Seramik

Bird Houses and Examples of Ceramic Artists

Öz

The history of birdhouses, an old tradition in Anatolia, is based on examples seen in Ottoman architecture. Birdhouses, which are generally built on brick and stone materials such as palaces, mosques, houses, inns, madrasas, libraries and tomb, are unique structures that require labor as much as an architectural structure. Due to the difficulties in the construction phase, it is seen that the production of birdhouses in the architectural works made today is about to disappear and the existing ones cannot be protected. Most of the birdhouses built using different materials today consist of simple forms and are built on architectural structures, while some birdhouses are displayed in open areas regardless of the building. This study focuses on birdhouses that have survived from the past to the present. In this context, firstly the literature about bird houses was searched. The works of local and foreign ceramic artists working in birdhouses using ceramic materials were examined visually. Accordingly, ceramic artists working in a birdhouse are explained in alphabetical order. Accordingly, three ceramic artists from Turkey (Cihat Burak, Deniz Onur Erman, Mezahir Ertuğ Avşar) and five from abroad (Douglas Fey, Jim Schatz, Joop Van Ulden, Michael Mcdowell, Stanley Cleve Bi Bitters) were presented with their visuals. In addition, the construction and application processes of ceramic birdhouses in the campus area of Karamanoğlu Mehmetbey University were explained in stages.

Anahtar Kelimeler

Bird, Bird houses, Ceramic Art

Kaynakça

• Akalın, Ş. (2002). “Kuşevi” İslam Ansiklopedisi, 26.cilt, s.472-473.
• Aktuğ, A. C. (2010). Seramik Eserlerde Evin Anlamı, Sanat ve Tasarım Dergisi, Cilt 1, Sayı 6, s.23-33.
• Albayrak, G.A. (2011). “Osmanlı’nın Minyatür Sarayları” Hukuk Gündemi, Mart, s.77-79.
• Biçici, Ş. (2010), "Seramik Ürünlerle ve Ürünlerde Kent İmajı", Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• Bitters, C. S. (2020). Bio, http://www.stanbitters.com/bio/ ( 27.07.2020).
• Erman, O. D. (2009). "Seramik Sanatında Kuş Figürü Üzerine Kişisel Uygulamalar", Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Erman, O. D. (2020). https://websitem.gazi.edu.tr/site/deniz.erman/thesis ( 20.07.2020).
• Erman, O. D. (2017). Siyah Kuğu-Beyaz Kuğu, https://www.galerisoyut.com.tr/deniz-onur-erman-2017/#sanatci-tab (20.07.2020).
• Kaptan, Ö. (2016). “Kent Kültüründe Bir Değer Olarak Seramik”, 10. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Eylül-Ekim, Tepebaşı Belediyesi, Eskişehir, ss. 96-102.
• Kenan, L. (2019). Sanatın İşlevselliği Bağlamında Kamusal Alan Örneklemeleri, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art Dergisi, Cilt:4, Sayı:8,s. 81-98.
• Serim, Ö. R. (2016). Anadolu Medeniyetinde Kuş Evleri ve Güvercinler, Ankara.
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (1986). Sanat Kavram Ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi, Evrim Matbaacılık.
• Şölenay, E. ve Çelikoğlu, Ö. (2012). “Bir Malzeme Olarak Seramiğin Kuşevlerinde Kullanılması”, Sanat Ve Tasarım Dergisi, cilt:2, sayı:2, s.41-51.
• Toydemir, N.(1991). Seramik Yapı Malzemesi, İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi, 1991.
• Özdağ, E. D. (2017). Çağdaş Türk Sanatında Gerçek Dışı Kuş Figürleri, JRES (Journal of Research ın Educatıon and Socıety) Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 4(1), s.17-32.
• Zümrüt, Y. (2013). Çevresel Sanat ve Çevreci Yaklaşımla Yapılan Seramik Uygulamalar, Eskişehir: 7. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu, ss. 465-479.