Fransız Milli Kütüphanesinde Bulunan 482 Envanter Numaralı Mushafın Tezyini Açıdan Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Sayı: 3, 49 - 63, 25.12.2020

Çiğdem Önkol Ertunç İclal Beştav

https://doi.org/10.51118/konsan.2020.4

Öz

Geleneksel Türk Süsleme Sanatlarımız tarihimiz boyunca gelişme göstererek günümüze kadar gelmiş ve geçmişimizi bu günümüze bağlamıştır. El yazması eserlerin bilgi birikimini aktarması açısından öneminin yanı sıra, tezyini açıdan da tarihimize ışık tutmaktadır. Bu eserler kültür ve medeniyetimizin anlaşılması açısından en önemli tarihi hazinelerimizdendir. Tezhipli eserler hem dönemleri hem de içeriklerinde bulunan bilgiler sayesinde geçmişimize ışık tutmaktadır. Bu esereler yazılıp süslendikleri dönemin sanat anlayışını, üslubunu ve farklılıklarını gösterir. Tarihimize dair tezyini gelişmeleri takip edebilmemiz, öğrenebilmemiz ve değerlendirip inceleyebilmemiz açısından tezhipli eserler çok önemlidir. El yazması eserlerin korunması, daha iyi anlaşılması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla ‘Fransız Milli Kütüphanesi’nde Bulunan ‘482’ Envanter Numarası ile Kayıtlı Kur-ân-ı Kerim’ in tezyini özelliklerinin değerlendirilmesi çalışmanın konusu olarak belirlenmiştir. Bozulmadan korunması sağlanmış tezhipli bölümler desen, motif, renk, tasarım bütünlüğü, yazı mürekkebi ve teknik bakımdan incelenmiştir. Mushaf’ın yazıldığı dönem tezyinatı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışma görsel malzemeler ve çizimlerle desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel, El yazması, Tezhip, Tezyinat, Motif, Tasarım

Evaluation In Terms Of Decoration On Inventory Number 482 In The French National Library

Öz

Traditional Turkish Decoration Arts have evolved throughout our history and have linked our past to today. The manuscript sheds light on our history in terms of its thesis as well as on the importance of conveying the knowledge of the works. These monuments are one of the most important historical treasures for the understanding of our culture and civilization. The themed works shed light on our history, both through their periods and the information contained in them. These works reflect the art approach, style and differences of the era in which they were written and decorated. The artifacts are very important for us to be able to follow developments in our history, learn, and evaluate and study them. In order to preserve and better understand the manuscripts, and to transfer them to future generations, the subject of the study was the evaluation of the characteristics of the "482" Inventory Number at the French National Library and the Registered Exchange Rate (Quran). The sections with fabric that are preserved without distortion were examined in terms of pattern, pattern, color, design integrity, writing ink and technique. Information was provided on the composition of the period in which the Muskhafi was written. The study is supported by visual materials and drawings.

Anahtar Kelimeler

Traditional, Manuscript, Decoration, İllumination, Motif

Kaynakça

• Akpınar, A.B., (2019). İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde Bulunan 18. Yy’da Yedikuleli Seyyid Abdullah Tarafından Yazılmış Olan Kur’an-I Kerim’in Tezyinat Bakımından İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı Tezhip Programı.
• Aşıcı, S. (2009). Kitap Dostu Bir Sultan: Fatih, Hat ve Tezhip Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Baysal, A. F. (2010). Mushaf Tezyinatının Tarihi İçindeki Gelişimi, Marife, 10 (3), Konya 2010, 365-386.
• Baysal, A , Sayın, A . (2019). Restorasyon Sonrası Kubbe-i Hadrâ Kalem İşleri Üzerine Değerlendirme . İSTEM , (33) , 39-64 . DOI: 10.31591/istem.550810
• Celasin, A. T. (2013). Xvı. Yüzyıl Mushaf Güllerinin Süleymaniye Kütüphanesi’nde Bulunan Üç Kur’an-I Kerim Kapsamında İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 101-117.
• Derman, F. Çiçek (2002). Türk Tezhip Sanatının Asırlar İçinde Değişimi, Türkler, 12, 289-299. Ankara.
• Duran, G.,(2009). ’18. Yüzyıl Tezhip Sanatı, Hat ve Tezhip Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Gülnur Duran, ‘’Tezhip Sanatının Kullanım Alanları’’, TDV İslam Ansiklopedisi, (Cilt.41, ss. 63-65). İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Hatipoğlu, O., (2014). Ankara Milli Kütüphanede Bulunan 19. Yüzyıla Ait Kur’an-ı Kerimlerde Serlevha Bezeme Örnekleri. Akdeniz Sanat Dergisi,7/13,148-161.
• Küpeli, G. (2009). Tezhip Sanatında Yenilik Arayışları: II. Bayezid Dönemi, Hat ve Tezhip Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Özen, M. (2007). Tezhip Sanatından Örnekler, İstanbul: Kişisel Yayınlar.
• Özkeçeci, İ. (2007). Türk Sanatında Tezhip, İstanbul: Yazıgen Yayınevi.
• Özönder, H. (2003). Ansiklopedik Hat, Tezhip Sanatları Deyim ve Terimleri Sözlüğü, Konya: Sebat Ofset Yayınevi.
• Serin, M. (2003). Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
• Üçer, M. (1994). XVI.-XVIII. Yüzyıllarda Türk Tezhip Sanatında Ekol Olmuş Sanatçıların Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Geleneksel Türk El Sanatları Anasanat Dalı Tezhip Programı, İstanbul.