Fırsatlar ve Riskler Bağlamında Zengezur Koridoru’na Bölge Ülkelerinin Yaklaşımı

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 33, 853 - 867, 20.12.2025

Ahmet Nafiz Ünalmış

https://doi.org/10.38155/ksbd.1730591

Öz

Zengezur Koridoru Nahçıvan ile Azerbaycan’ı kara bağlantısı ile bağlayan aynı zamanda Türkiye ile Azerbaycan’ı ve dolayısıyla Orta Asya ile Türkiye’yi birbirine en kısa yoldan bağlayan bir proje olarak görülmektedir. Koridor açıldığında şüphesiz bölge ülkelerine olumlu etki etmenin yanı sıra Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri arasındaki ilişkilerin güçlenmesinden zarar göreceğini düşünen diğer ülkeler açısından da birtakım riskleri beraberinde getirmektedir. Bu makalede Koridorun bölge ülkeleri üzerindeki etkilerinden hareketle, bölge ülkelerinin koridorun açılmasına yönelik yaklaşımları tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkiye ve Azerbaycan’ın özellikle Karabağ savaşı sonrası Zengezur’un açılmasına yönelik girişimleri makalede anlatılmıştır. Diğer taraftan koridorun uluslararası düzeyde bir proje olan Çin’in Kuşak-Yol girişimi içerisindeki önemine değinilmiştir. Bu bağlamda Zengezur Koridoru’nun sağladığı avantajlar makale içerisinde anlatılmıştır. Sonuç olarak gerek uluslararası konjonktür gerekse ilerleyen bölgesel iş birlikleri sayesinde artık koridorun açılmasını geciktirmenin eskisi kadar kolay olmayacağı çıkarımında bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Zengezur Koridoru , Kuşak-Yol Girişimi , Orta Koridor.

Kaynakça

• Aliyev, Z. (2024). Zangazur Corridor: a new landscape in the geopolitical conjuncture of the world. Universidad y Sociedad, 16(3), 33-38.
• Aracıoğlu, B., Esmer, S. (2023). The effects of Zangezur Corridor on Turkey's eastern mediterranean ports hinterland. Denizcilik Araştırmaları Dergisi: Amfora, 2(4), 1-16.
• Aslanlı, K. (2023). İran Araştırmaları Merkezi, Erişim adresi: https://iramcenter.org/zengezur-koridoru-mu-aras-koridoru-mu-2395 Erişim tarihi: 08.03.2025.
• Askeri, K., Paşa E. (2023). İran’ın Zengezur Koridoru politikası, ZƏNGƏZUR 2023, Azərbaycan Universiteti, 116-127.
• Aytekin, E. (2023). Anadolu Ajansı, Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kusak-ve-yol-girisimi-cinin-yukselen-guc-stratejisinin-temel-tasi/3021633, Erişim tarihi: 01.04.2025
• Ertuğrul, Ü. E. (2022). 2020 Azerbaycan-Ermenistan ateşkesine göre yerinden edilenlerin Dağlık Karabağ’a geri dönüşü. Bilig, (101), 57-86.
• Ekinci, S. (2023). Yeni Şafak, Zengezur Koridoru’nun önemi ne: İran’ı neden rahatsız etti?. Zengezur Koridoru nerede? Zengezur neden önemli? Zengezur Koridoru haritadaki yeri... | Asya Haberleri
• Gawliczek, P., Iskandarov, K. (2023). The Zangezur corridor as part of the global transport route (against the backdrop of power games in the South Caucasus region). Security and Defence Quarterly, 41(1), 36-53.
• Kazancı, B. A., Barun, İ. K. (2023). İpek Yolu üzerinde alternatif güzergâhın Türkiye açısından önemi: olası Türk koridoru. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 25(2), 570 - 581. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1055183
• Konuralp, E. (2022). Serhat Kalkınma Ajansi, Zengzur Koridorunun bölgesel kalkınma ve ekonomik büyüme statejik önemi çalıştay raporu. Erişim adresi: https://www.serka.gov.tr/assets/upload/dosyalar/zengezur-koridoru-calistay-raporu.pdf, Erişim tarihi:05.04.2025
• Meister, S. (2021). Shifting geopolitical realities in the South Caucasus. SCEEUS Reports on Human Rights and Security in Eastern Europe, (8).
• Polat, D. Ş. (2025). Zengezur Koridoru: Türkiye-Azerbaycan ilişkileri bağlamında stratejik, ekonomik ve bölgesel çıkarımlar. İstanbul Kent Üniversitesi Siyasal, Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 144-173.
• Şimşek, O. (2021). International Cappadocia Scientific Research Congress, Erişim adresi: https://www.cappadociacongress.org/_files/ugd/614b1f_3b8686a1a49a471daae820688b1444a7.pdf. Erişim tarihi:05.04.2025
• Traceca, (2020). Trasnport Corridor Europe Caucasus Asia, Erişim adresi: https://traceca-org.org/md/countries/azerbaijan/transport-corridors/east-west/, Erişim tarihi:08.04.2025
• Türkiye Gazetesi (2023). Erişim Adresi: https://arsiv.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/abd-ile-cin-arasinda-koridor-savasi-guzergahin-kesin-kazanani-ise-turkiye-990391, Erişim tarihi:10.04.2025
• Yüce, M., Azizova, G. (2024). Türk devletleri açısından Zengezur Koridorunun önemi, Türk Dünyası Akademik Bakış, 4(7), 17-36.
• Özpınar, Z. G. (2025). Fokus, Trump Rotası: ABD’nin Zengezur hamlesi ve Azerbaycan-Ermenistan arasında yeni dönem, Erişim adresi: https://www.fokusplus.com/dosya-dunya/trump-rotasi-abdnin-zengezur-hamlesi-ve-azerbaycan-ermenistan-arasinda-yeni-donem, Erişim tarihi 14.08.2025