“Ahanda’dan Karacaahmet’e 80 Yıllık Bir Şiirin Öyküsü: Hasan İzzettin Dinamo’nun Şiirleri”

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 9, - , 01.09.2013

Hatem Türk

Öz

Toplumcu şiirin ustası Nazım Hikmet’in ilk kitabı 835 Satır’ı 1929’da çıktığında ülkede edebiyat alanında önemli değişiklikler görüldü. Belli bir zümreyi derinden etkileyen bu yeni şiir anlayışına Nâzım’ı götüren temelde iki nedenden söz etmek yerinde olur. Birincisi gelişmiş bir şiir olan Sovyet edebiyatının şekil ve içerik olarak Nâzım’ı etkilemesi, ikincisi de büyük şairin memleketin henüz küllenmemiş olan acılarına …

Anahtar Kelimeler

-

Ahanda’dan Karacaahmet’e 80 Yıllık Bir Şiirin Öyküsü: Hasan İzzettin Dinamo’nun Şiirleri

Öz

Yedi yıl boyunca Yemen’de savaşan ve ardından çocuklarını Akçaabat - Ahanda’dan İstanbul’a götürerek daha iyi
bir yaşam sürmek isteyen Ahmet Çavuşla Şakire’nin 8 çocuğunun yokluk ve hastalıklardan ölmeden kalan üçünden en
küçüğü Hasan İzzettin, 1909’da doğmuştur. Kısa bir süre sonra babası ve annesini kaybederek devlet korumasında yetişen
Türk edebiyatının en önemli roman kahramanlarından sayılabilecek Dinamo’nun yaşamı, 1931’de ortak kitap olarak
bastırdığı Atsız Kitap’tan 1989’daki Nazım’dan Meltemler’e kadar geçen 11 kitaplık şiir serüveniyle sınırlı değilse de bu
şiirler onun yaşamının ana hatlarını vermektedir. Sanatçı, yetimhanelerde büyümüş, yatılı okullarda okumuştur. Kısa bir
öğretmenlik deneyiminden sonra dönemin pek çok aydını gibi memuriyetten atılmış; bundan sonra kendini, kalemiyle
geçinme zorluğunun içinde bulmuştur. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının 1940 Kuşağı sanatçısı Hasan İzzettin,
başlangıçta Yahya Kemal – Ahmet Haşim çizgisinde şiirler yazmakla birlikte kendini, toplumcu gerçekçi çizgide daha çok
ifade etmiştir. Dinamo, Türkiye’deki sol çevrelerde dikkatle okunmuş bir şairdir. 1963’te Nazım Hikmet’in ölümünden sonra
sol aydınlar tarafından onun yerine getirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada Dinamo’nun genel olarak şiirleri üzerinde
durulacak, özelde de şiirlerindeki Karadeniz, Trabzon ve Akçaabat olgusunun peşine düşülecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı , Hasan İzzettin Dinamo , Şiir

Kaynakça

• Altınkaynak, H. (1977). Edebiyatımızda 1940 Kuşağı. İstanbul: Yaylacık Basımevi.
• Anadol, Z. T. (Kasım 1988). Arkadaşım Dinamo. Varlık, S. 974, s. 21.
• Asan, Ö. (2000). Hasan İzzettin Dinamo. İstanbul: Belge Yay.
• Başaran, M. (Kasım 1988). O Günlerde Yiğitlikti Yaşayabilmek. Varlık, S. 974, s. 14.
• Bezirci, A. (1997). Temele Gül Dikenler. (2. Bsk.), İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Bezirci, A. (Kasım 1988). Hasan İzzettin Dinamo İçin Kaynakça. Varlık, S. 974 s. 22 – 23.
• Dinamo, H. İ. (Vehbi Cem ve Mehmet Cevdet’le) (1931). Atsız Kitap. İstanbul: Marifet Matbaası.
• Dinamo, H. İ. (1937). Deniz Feneri. İstanbul: Bozkurt Basımevi.
• Dinamo, H. İ. (1971). 6 – 7 Eylül Kasırgası, İstanbul May Yay.
• Dinamo, H. İ. (1974). Mapusanemden Şiirler. İstanbul: May Yay.
• Dinamo, H. İ. (1975). Sürgün Şiirleri. İstanbul: May Yay.
• Dinamo, H. İ. (1976). Karacaahmet Senfonisi. İstanbul: May Yay.
• Dinamo, H. İ. (1976). Gecekondumdan Şiirler. İstanbul: May Yay.
• Dinamo, H. İ. (1982). Çoban Şiirleri. Ankara: Ayça.
• Dinamo, H. İ. (1989). Nazım’dan Meltemler. İstanbul: Gerçek Sanat Yay.
• Dinamo, H. İ. (1990). Tuyuglar. İstanbul: Gerçek Sanat Yay.
• Dinamo, H. İ. (2000). Kavga Şiirleri. (2. basım), İstanbul: Yalçın Yay.
• Dinamo, H. İ. (2000). Özgürlük Türküsü. (2. basım), İstanbul: Yalçın Yay. mzasız, (1 Teşrin-i Sani 1926). Amasya’da Hasan İzzettin Bey’e. İzler, nr. 19, s. 15.
• Kurdakul, Ş. (Kasım 1988). Dinamo’nun Şiiri. Varlık, S. 974 s. 24.
• Parlatır, İ. (2006). Tanzimat Edebiyatı. Akçağ: Ankara.
• Seyda, M. (1970). Edebiyat Dostları. İstanbul: Kitapçılık Tic.
• Sülker, Kemal, (2005). Nâzım Hikmet Gerçek Yaşamı. İstanbul. İleri Yay.
• Tevfik Fikret, (1973). Rübab-ı Şikeste (Hazırlayan: Fahri Uzun), İstanbul: İnkılap ve Aka.