Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 8, 15 - 27, 01.03.2013

Özlem ŞİMŞEK Çetin Fatma Alisinanoğlu

Öz

Çocuğun okuryazarlık becerileri okuma, yazma, sözel dil becerileri gibi alt alanlardan meydana gelmekte ve bu alanların birbiri ile etkileşimi ile gelişmektedir. Bu alanların birindeki gelişim diğerini etkilemektedir (Berry, 2000; Morrow, 2005). Diğer bir ifadeyle çocukların okuma becerileri güçlendikçe yazma becerileri güçlenmekte, yazma becerileri güçlendikçe de okuma becerileri güçlenmektedir (Morrow, 2005). Bu bağlamda çocuğun okuma ve yazma gelişiminden ve eğitiminde bahsedilirken...

Anahtar Kelimeler

-

Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Araştırmanın amacı “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol
Listesi” nin geliştirilmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2009- 2010 eğitim öğretim yılında Ankara ili
Altındağ, Çankaya, Keçiören, Mamak, Yenimahalle ilçelerindeki anasınıflarına devam eden 400 çocuk
oluşturmuştur. Kontrol listesinin geçerlik çalışması için kapsam ve yapı geçerliği uygulanmıştır. Kapsam
geçerliği için uzman kanısına başvurulmuş, yapı geçerliği için ise 200 çocuk ile açımlayıcı faktör analizi
ve 200 çocuk ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Kontrol listesinin güvenirlik çalışması için Kuder
Richardson-20 (KR-20) analizi yapılmıştır. Araştırmanın geçerlik çalışması sonucunda kontrol listenin 17
maddeden ve iki faktörlü bir yapıdan oluştuğu belirlenmiştir. Kontrol listenin tamamına ilişkin KR-20
güvenirlik katsayısı 0.72 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda “Okul Öncesi Dönemdeki
Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi”nin okul öncesi dönemdeki çocukların
yazı kavramlarını değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir araç olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, yazı farkındalığı, okuma yazmaya hazırlık, gelişimsel okuryazarlık

Kaynakça

• Ayyıldız, H., Cengiz, E. ve Ustasüleyman, T. (2006). Üretim ve Pazarlama Bölümleri Arası Davranışsal
• Değişkenlerin Firma Performansı Üzerine Etkisine İlişkin Yapısal Bir Model Önerisi. Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, http://www.mu.edu.tr/sbe/sbedergi/dosya/H-Ayyildiz.pdf adresinden 21.12.2009 tarihinde alınmıştır.
• Berry, R.S. (2000). Children’s environmental print reability, validity and realtionship to early reading. Unpublished doctoral thesis, Univeristy of North Carolina, North Carolina, USA.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analiz kitabı. (10. baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Cevher Kalburan, F. N. (2009). Çocuklar için çevresel tutum ölçeği ile yeni ekolojik paradigma ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması ve çevre eğitim programının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi
• Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Erdoğan, Y., Bayram, S. ve Deniz, L. (2007). Web tabanlı öğretim tutum ölçeği: açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Ezell, H. K., and Justice, L. M., (2005). Shared story book building young children’s language and emergent literacy skill. Maryland: Paul H. Publishing Co. Inc.
• Farver, J. M., Nakamoto J., and Lonigan C. J. (2007). Assessing preschoolers' emergent literacy skills in english and spanish with the get ready to read screening tool. Annals of Dyslexia, 57(2), 161-178.
• Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. (1. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Hair, J. F., Rolph E. A., Ronald L. T., and William C. B. (1998). Multivariate data alaysis (5th ed. ). New Jersey:
• Prentice-Hall International Inc. Jinchul. J., (2004). Analysis of the factors and the roles of hrd ın organizational learning styles as ıdentified by key ınformants at selected corporations ın the republic of Korea. Unpublished doctoral thesis, Texas A&M University: USA
• Justice, L. M., Bowles, R. P., and Skibbe L. E. (2006). Measuring preschool attainmentof print-concept knowledge: a study of typical and at-risk 3- to 5-year-old children using item response theory. Child Language Therapy, 37, 224 – 235.
• Justice L. M. and Ezell, K. E. (2001). Word and print awarenss in 4- year- old children. Child Language Teaching and Therapy, 13, 207- 225.
• Justice, L. M. and Kaderavek, J.N. (2003). Using shared storybook reading to promote emergent literacy. Teachıng
• Exceptional Children, 34 (4), 8-13
• Kelman, M. E. (2006). An investigation of preschool children’s primary literacy skills, Unpublished doctoral thesis,
• University of Wichita State: USA. Mccallum, Robert C., Keith F. Widaman, Shaobo Zhang and Sehee H.. (1999). Sample size in
• Psychological Methods, 4(1), 84-99. Milli Eğitim Bakanlığı (2005) İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006) 36-72 aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Morrow, M. L. (2005). Literacy development in the early years. (5th ed). America: Pearson Education.
• Öztunç, S (1994). Okuma kavramları testinin Türk çocuklarına uygulanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,
• Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Pullen, P.C., and Justice L.M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness, and oral language skills in preschool children. Intervention in School and Clinic, 39; 87- 98.
• Ranweiler, L.W. (2004). Preschool readers and writters early literacy for strategies. Michigan: High Scope Press.
• Riley, J. and Reedy, D. (2003). Communacation, language and literacy: learning throug speaking and listening and writing. Jeni Riley (Eds.) Learning in the years a guide for teachers of children 3-7 (pp.61-95). Great Britain: Cromwell Press.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modeline giriş. Ankara: Ekinoks Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri.
• Üstün, E. (2007). Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Vukelich, C., Christie, J., and Enz, B. (2008). Helping young children learn language and literacy: birth through kindergarten. Boston: Pearson Education Press.
• Yurdugül, H. (2005, 28- 30 Eylül). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerlikleri için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. Pamukkale Üniversitesi, XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunuldu. Denizli. and factor analysis.