Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Sigara Bağımlılığına Yönelik Tutumları ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 19, 491 - 507, 04.12.2018

Mehmet Enes Sağar

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitim
fakültesi öğrencilerinin sigara bağımlılığına yönelik tutumları ile yaşam
doyumları arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu değişkenlerin cinsiyet ve sınıf
düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırma nicel
araştırma yönteminde ilişkisel tarama deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Afyon Kocatepe
Üniversitesi, Eğitim Fakültesi'nden 17-40 yaş aralığındaki 925 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır.
Veri toplama araçları olarak ‘Kişisel Bilgi Formu', 'Sigara Bağımlılığına
Yönelik Tutum Ölçeği' ve 'Yaşam Doyumu Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyon Analizi, t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Post Hoc Tukey Testi; demografik özelliklerinin
analizinde yüzde ve frekans dağılımı kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda, hiç sigara içmeyenler %62.9, her gün sigara içenler %29.4, haftada
bir veya daha az sigara içenler %7.7 olarak bulunmuştur. Sigara bağımlılığına
yönelik tutum ölçeğinin sigara kullananların profili, sigara kullanmaya bakış,
sigaranın zararları alt boyutları ile yaşam doyumları arasında aynı yönde;
sigaranın avantajları ve sigara kullanmaya olumlu bakış arasında ters yönde,
düşük düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Cinsiyet değişkenine göre
yaşam doyumu ölçeği ve sigara bağımlılığına yönelik tutum ölçeğinin tün alt
boyutlarında farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. Ayrıca, sınıf düzeyi ile
sigaranın avantajları alt boyutu ve yaşam doyumu arasındaki farkın anlamlı olduğu
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Fakültesi Öğrencileri, Sigara Bağımlılığı, Tutum, Yaşam Doyumu

Investigating the Relationships between Education Faculty Students' Attitudes Towards Smoking Addiction and Life Satisfaction

Öz

The aim
of this study is to examine the relationship between the attitudes of education
faculty students towards smoking dependence and life satisfaction and to
determine whether these variables differ according to gender and class level. The
study was conducted in a relational survey pattern in quantitative study
method. The study group consisted of  925 university students aged 17-40 years old
in the Faculty of Education at Afyon Kocatepe University.
Data
collection tools were used as 'Personal Information Form', 'Attitude Scale for
Smoking Addiction' and 'Life Satisfaction Scale'. In the analysis of the data Pearson Product Moment Correlation
Analysis, t test, One-Way Variance Analysis, Post Hoc Tukey Test, were used, and the demographic variables were subjected
to percentage and frequency distribution analysis. According to the result of the study, it was found
that the rate of people who smoke everyday is %29.4, the rate of people who
smoke a day or once a week is %7.7 and the rate of non smokers is %62.9. According to the scale about
the attitude towards cigarette addiction, it was found that three is a
significant relationship in the same direction with a low level between the
profiles of smokers ,the attitude towards smoking ,the subscales of harm of
smoking and life satisfaction. There is a significant relationship in the
opposite direction with a low level between the advantages of smoking and positive attitude towards smoking.
It was found
that there was a significant difference in all subscales of the life
satisfaction scale according to the gender and the attitude scale for the
smoking dependence scale. In addition, it was determined that the difference
between the class level and the advantages of smoking and its sub-dimension and
life satisfaction was significant.

Anahtar Kelimeler

Education Faculty Students, Smoking Addiction, Attitude, Life Satisfaction

Kaynakça

• Akın M. (2000). Lise öğrencilerinin madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksinimleri, Bağımlılık Dergisi,1(1).http://www.bagimlilikdergisi.com/pubfiles/ cilt6 sayi 3004.pdf 1 Nisan 2013 tarihinde alınmıştır. Aksoy, R. (2012). Sağlık Görevlileri ve Bağımlılık. Yeşilay Aylık Sağlık, Eğitim ve Kültür Dergisi, 88.Yıl, 946 Sayı, İstanbul. Al-Attiyah, A., Nasser, R. (2016). Gender and age differences in life satisfaction within a sex- segregated society: sampling youth in Qatar. International Journal of Adolescence and Youth, 21:1, 84-95. Bilgi, B. (2014). Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nda Sigara Bağımlılığı ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Belirtileri İlişkisi. Tıpta uzmanlık tezi. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Bakırköy Bölgesi İstanbul İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği Biricik, S.S. (2001). Kayseri İl Merkezindeki Tıp Öğrencileri ve Hekimlerin Sigara İçme Konusundaki Düşünceleri, Davranışları ve Nikotin Bagımlılık Durumları. Uzmanlık Tezi, Kayseri. Boyle, P., Gandini, S., Robertson, Ch., Zatohski, W., Fagerstrom, K., Slama, K., Kunze, M., Gray, N. and the international smokers survey group (2000). Characteristics of smokers' attitudes towards stopping Survey of 10,295 smokers in representative samples from 17 European countries. Europen Journal Of Public Health, 10(3), 5-14. Deniz, M. E. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Yetenekleri ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya. Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment,49, 71–75. Dingiltepe, T. (2009). Parçalanmış ve tam aileye sahip ergenlerin yaşam doyumu düzeyleri ile yaşam kalite düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Dost, M., T. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Eğitim Fakültesi Dergisi. (2) 22.sayı. Ercan O, Alikaşifoğlu M. (2002). Ergenlerde madde kullanımı. Türk Pediatri Arşivi; 37: 66-73 Gaffney K.F., Wichaikhum Orn-A., Dawson E.M. (2002). Smoking among female college students: a time change. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs;31: 502-507. Ganley, B., J., Rosario, D., I. (2013). The smoking attitudes, knowledge, intent, and behaviors of adolescents and young adults: Implications for nursing practice. Journal of Nursing Education and Practice, 3(1), 40-50. Gümüş A.B. (2015). Üniversite Öğrencilerinde Sigara ve Alkol Kullanımı: Depresif belirtiler ve Umutsuzluk Yönünden Bir Değerlendirme. Bağımlılık Dergisi; 16(1):9-17. Güven, P. (2015). Üniversite Öğrencilerinde Yaşamın Amacı ve Anlamı ile Yaşam Doyumu ve Yakın İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Hinks, T., Katsaros, A. (2010). Smoking Behaviour and Life Satisfaction: Evidence from the UK Smoking Ban. Working Papers 1019, Department of Accounting, Economics and Finance, Bristol Business School, University of the West of England, Bristol. Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6th ed). Boston: Pearson. Kağıtçıbaşı, Ç. (1998). İnsan ve İnsanlar (9. Baskı), Ankara : Evrim Yayınları. Karabulut, Ö. Ö. ve Özer, M. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-. 74. Kesim, M.D. (2004). Sigara ve Gebelik. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 38(2); 7-14. Koçak, G. (2016). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara İle İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları. Uzmanlık Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Samsun. Köker, S. (1991). Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Kutlu R. (2002). Sigara içenler arkadaşınızı tanıyor musunuz? Konya Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları; 46:4-9. Mangır, M., Aral. N., Baran. G. (1992). Yurtlarda Kalan Üniversite Öğrencilerinin Sigara ve Alkol Kullanımlarını İnceleme. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Myers M.G. (1999). Smoking intervention with adolescent substance abusers. Initial recommendations J Subst Abuse Treat; 16: 289-298. Neugarten, B. L., Havighurst, R. J., Tobin, S. S. (1961). The Measurement of Life Satisfaction. Journal of Gerontology, 16 (2): 134-143. Nurul 'Izzati, A.H., Nor Azlina, A.R., Nor Iza, A.R., Mainul, H. (2016). Knowledge, attitude and practice towards smoking among International Islamic University Malaysia Kuantan communities. International Medical Journal Malaysia, 15 (2), 19-26. Onan N., Kaplan H., Yalçın B., Erbaş Ş., Yıldırım D., Barlas G.Ü., Karaca S., Öz Y.Ö. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Madde Kullanma Durumu ile Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi; 17(1):25-32 Özcan, S., Taş, H.Y., Çetin, Y. (2013). Sigara ile Mücadelede Toplumsal Bilinç. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 4. Özdemir, L. (2007). Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara İle İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları. Uzmanlık Tezi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Edirne. Özdemir, M., Dilekmen, M. (2016). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Duygusal Zekâ ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6/1, 98-113. Öztoprak S.D., Günay T. 2013. Sağlık açısından toplumsal cinsiyet ve tütün kontrolü. Turk J Public Health; 11: 197-206. Pavot W., Diener E., Colvin C.R., Sandvik, E. (1991) Further validation of the satisfaction with life scale: Evidence forth ecross method convergence of well-being measures. J Pers Assess, 57(1): 149-161. Recepoğlu, E. (2013). Öğretmen Adaylarının Yaşam Doyumları ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) Özel Sayı (1), 311-326. Sağar, M.E. (2014). Lise Öğrencilerinin Madde Bağımlılığına Yönelik Tutumları İle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. Şahan, H., Tekin, M., Yıldız, M., Eraslan, M., Yıldız, M., Sim, H., & Yarar, D. (2012). Examination of self-efficacy and life satisfaction levels of students receiving education in schools of physical education and sports. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 6(6), 1461-1463. Yazıcı, H., Şahin, M. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Sigara İçme Tutumları ile Sigara İçme Statüleri Arasındaki İlişki. Kastamonu Eğitim Dergisi 455-466. Yetim, Ü. (1991). Kişisel Projelerin Organizasyonu ve Örüntüsü Açısından Yaşam Doyumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ege üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yıldırım Orhan, E. (2016). Sigara İçen ve İçmeyen Bireylerde Yaşam Doyumu ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Yıldız, M. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Duygusal Zekâ Yaşam Doyumu ve Depresyonun Cinsiyet ve Sınıf Seviyelerine Göre Etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 6(11). 451-474. Zhang, J., Zhao, S., Lester, D., Zhou, C. (2013). Life Satisfaction and Its Correlates among College Students in China: A Test of Social Reference Theory. Asian J Psychiatr. 2014 Aug;10:17-20. Xu, X., Liu, L., Sharma, M., Zhao, Y. (2015). Smoking-Related Knowledge, Attitudes, Behaviors, Smoking Cessation Idea and Education Level among Young Adult Male Smokers in Chongqing, China.  International Journal of Environmental Research and Public Health, 12(2):2135-49.