Öğretmenlerin Uzaktan Eğitim Yorgunluğu

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 27, 424 - 449, 31.12.2022

Ayhan Kandemir Şenay Sezgin Nartgün

https://doi.org/10.38155/ksbd.1074213

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin uzaktan eğitim yorgunluğuna yönelik görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel yöntemlerden biri olan olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış sorular aracılığı ile 2020-2021 eğitim-öğretim yılı Haziran seminer döneminde Bolu merkezde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan toplam 65 öğretmenden toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin uzaktan eğitimin tanımına yönelik “Bilgisayar ortamında eğitim/online/dijital eğitim” görüşlerinde birleştikleri; uzaktan eğitim programlarını kullanırken duygusal yönden “İletişim eksikliği” fiziksel yönden “Fiziksel rahatsızlık (göz, duruş bozukluğu vb.)” görüşleri üzerinde odaklandıkları; uzaktan eğitim sürecinde yaşadıkları sorunlara ilişkin teknik, ders, sağlık ve maddi yönden çeşitli sorunlar yaşadıkları; eğitim sürecinde bulundukları ortamın derse uygunluğuna ilişkin görüşlerinin fiziksel, teknik ve ailevi yönden alt temaları şeklinde çeşitlilik gösterdiği; sınıf yönetimi konusunda ilkokul öğretmenlerinin “Sorun yaşamadım”, ortaokul ve lise öğretmenlerinin ise “Öğrencilerin ses, kamera açma/kapama ve bağlantı sorunları yaşaması” görüşlerini en fazla dile getirdikleri; ölçme-değerlendirme faaliyetlerine yönelik ilkokul öğretmenleri “Evet gerçekleştirdim/sorun yaşamadım”, ortaokul ve lise öğretmenlerinin ise “Hayır, gerçekleştiremedim” görüşlerinde birleştikleri; öğrenci devamsızlığına yönelik görüşleri ele alındığında ise ilkokul öğretmenleri “Sıkıntı yaşamadım”, ortaokul öğretmenleri “Öğrencilerin devam konusunda bahane üretmesi, istikrarsız olması” lise öğretmenleri ise “Devam konusunda yaptırımın/zorunluluğun olmaması” görüşlerini dile getirdikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, öğretmen, uzaktan eğitim, uzaktan eğitim yorgunluğu

Kaynakça

• Altıparmak, M., Dürdane Kurt, İ. ve Kapıdere, M. (2011). E-öğrenme ve uzaktan eğitimde açık kaynak kodlu öğrenme yönetim sistemleri. Malatya: Akademik Bilişim’11-XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Kitabı, 343-352.
• Al Lily, A. E., Ismail, A. F., Abunasser, F. M. ve Alqahtani, R. H. A. (2020). Distance education as a response to pandemics: Coronavirus and Arab culture. Technology in Society, 101317. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2020.101317.
• Aziz, A. ve Dicle, Ü. (2017). Örgütsel iletişim. İstanbul: Hiperyayın.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 368-388.
• Baş, K. (2020). Covıd-19 Pandemi Sürecinde Sosyal Bilgiler Öğretiminde Uzaktan Eğitimin Artıları ve Eksileri. Onur Zahal, Şehriban Koca ve Kenan Baş (Ed.), Eğitim Bilimlerinde Teori ve Araştırmalar II, Cilt-1 (s. 61-78). Ankara: Gece.
• Gök, B. ve Kılıç Çakmak, E. (2020). Uzaktan Eğitimde Ders Veren Öğretim Elemanlarının Uzaktan Eğitim Algısı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (5) , 1915-1931 . DOI: 10.24106/kefdergi.3914.
• Başaran, M., Doğan, E., Karaoğlu, E., & Şahin, E. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi sürecinin getirisi olan uzaktan eğitimin etkililiği üzerine bir çalışma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 368-397.
• Baran, A. ve Sadık, O. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Acil Uzaktan Eğitim Sürecindeki Hazırbulunuşlukları ve Görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 1-33.
• Barış, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin uzaktan öğretime yönelik tutumlarının incelenmesi: Namık Kemal Üniversitesi Örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 36-46.
• Baş, G. ve Beyhan, Ö. (2016). Öğretmenlerin Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Özyeterlik Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 18-32.
• Bennett, R., Uink, B. ve Cross, S. (2020). Beyond the Social: Cumulative implications of COVID-19 for first nations university students in Australia, Social Sciences & Humanities Open, 2(1). doi:https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2020.100083.
• Berge, Z. L. (2013). Barriers to communicatıon in distance education. Turkish Online Journal of Distance Education, 14(1), 374-388.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye'de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açık Öğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 3(2), 85-124.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları, 6 (2), 11-53.
• Can, E. ve Günbayı, İ. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinde Eğitim Bilişim Ağı(EBA) Üzerinden Gerçekleştirilen Uzaktan Eğitim Uygulamasına İlişkin İlkokul Yönetici ve Öğretmenlerinin Görüşleri. Asya Studies-Academic Social Studies / Akademik Sosyal Araştırmalar, 5(16), 279-303.
• Canpolat, U. ve Yıldırım, Y. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin COVID-19 salgın sürecinde uzaktan eğitim deneyimlerinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 74-109.
• Coşkun Keskin, S., Şentürk, G., Ömer, M. ve Dursun, R. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin yaşadığı problemler: Sosyal bilgiler öğretmenleri örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 475-505.
• Çakın, M. ve Külekçi Akyavuz, E. (2020). Çakın, M., Külekçi Akyavuz, E. (2020). Covid-19 süreci ve eğitime yansıması: öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6 (2), 165-186.
• Çelik, M. (2016). Tükenmişlik yaşam doyumu ve iş yükü ilişkisi: Denizli’de faaliyet gösteren muhasebe meslek mensupları üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1139-1152.
• Çetinkaya, L. ve Keser, H. (2014). Öğretmen ve Öğrencilerin Tablet Bilgisayar Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4 (1), 13-34.
• Demir, F. ve Özdaş, F. (2020). Covıd-19 Sürecindeki Uzaktan Eğitime İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Millî Eğitim (Özel Sayı), 49 (1), 273-292.
• Doğan, S. ve Koçak, E. (2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(14), 111-124.
• Elitaş, T. (2017). Uzaktan Eğitim Lisans Sürecinde Yeni İletişim Teknolojileri: Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Emin, M. N. (2020). Koronavirüs salgını ve acil durumda eğitim. Seta Perspektif, 268, 1-4.
• Ersoy, A. F. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gürer, M. D., Tekinarslan, E. ve Yavuzalp, N. (2016). Çevrim içi ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitim hakkındaki görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1), 47-78.
• Han F., Demirbilek, N. ve Demirtaş, H. (2021). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin koronavirüs (Covid-19) salgını sürecinde yürütülen uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 10 (3), 1168-1193.http://dx.doi.org/10.30703/cije. 819946.
• https://www.meb.gov.tr/basin-aciklamasi-ilkokul-ve-ortaokul-ogrencileri-icin-2-donem-olcme-ve-degerlendirme-uygulamalari/haber/23239/tr adresinden 16/12/2021 tarihinde ulaşılmıştır.
• http://kayapinar.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_06/17132014_2020-2021_EYitim-OYretim.pdf. adresinden 15/02/2022 tarihinde ulaşılmıştır.
• İşman, A. (2008). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2012). Educational research: Qauntitative, qualitative, and mixed approaches. California: Sage.
• Kabapınar, Y., Kanyılmaz, B., Ören Koçhan, N. ve Atik, U. (2021). Öğretmen ve velilerin gözünden öğrencilerin uzaktan eğitime katılmalarının öyküleri: “Uzaktan eğitimi mi, uzakta kalan eğitim mi?” Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 79-98.
• Kaplan, K. ve Gülden, B. (2021). Öğretmen görüşlerine göre salgın (COVID-19) dönemi uzaktan eğitim ortamında Türkçe eğitimi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 233-258. DOI: 10.29000/rumelide.995291.
• Karadağ, E. ve Yücel, C. (2020). Yeni tip Koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: Lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 181-192.
• Karakuş, N., Ucuzsatar, N., Karacaoğlu, M. Ö., Esendemir, N. ve Bayraktar, D. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 220-241.https://dx.doi.org/10.29000/rumelide.752297.
• Keskin, M. ve Özer Kaya, D. (2020). Covid-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kılınç, M. (2015). Uzaktan eğitim uygulamalarının etkililiği üzerine bir araştırma (İnönü üniversitesi uzaktan eğitim merkezi ilahiyat lisans tamamlama programı örneği) Yayımlanmamış Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• McQuiggan, C. A. (2012). Faculty development for online teaching as a catalyst for change. Journal of Asynchronous Learning Networks, 16 (2), 27-61.
• Metin, M., Gürbey, S. ve Çevik, A. (2021). Covid-19 Pandemi sürecinde uzaktan eğitime yönelik öğretmen görüşleri. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 66-89.https://doi.org/10.46762/mamulebd.881284.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, Ca:Sage.
• Moore, M. G. ve Kearsley, G. (2011). Distance education: A systems view of on line learning (what'snew in education) (3rd ed.). Boston, MA: Wadsworth Publishing.
• Nenko, Y., Кybalna, N. ve Snisarenko, Y. (2020). The COVID-19 Distance learning: Insight from Ukrainian students. Revista Brasileira de Educação do Campo, 5, e8925-e8925. https://doi.org/10.20873/uft.rbec.e8925.
• http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_05/18161919_30.pdf. adresinden 16/12/2021 tarihinde ulaşılmıştır.
• Özdoğan, A. Ç. ve Berkant, H. G. (2020). Covid-19 Pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 13-43.
• Özer, M. (2020). Türkiye’de COVID-19 salgını sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından atılan politika adımları. Kastamonu Education Journal, 28 (3), 1124-1129. https:// doi.org/10.24106/kefdergi.72228.
• Öztürk, M. A. ve Erdem, M. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin İş Yükü Algısı ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. YÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 926-958.
• Samancı, S. ve Basım, H. N. (2018). Kendilik değerlendirmeleri ve iş yükü fazlalığının mesleki tatmin üzerine etkisi: Avukatlar üzerine bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 169-184.
• Sığın, S. (2020). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin uzaktan eğitim yoluyla verilmesi konusunda öğrenciler ve öğretim elemanları ne düşünüyor? tek durumlu bir örnek olay çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Tican, C. ve Toksoy Gökoğlu, S. D. (2021). Ortaokul Matematik Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitim Matematik Dersine İlişkin Görüşleri. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 767-786.
• Topalak, Ş. (2021). Müzik Öğretmenlerinin Bakış Açısından Pandemi Döneminde Online Eğitim. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 291-308. DOI: 10.17860/ mersinefd.935863.
• Ustati, R. ve Hassan, S. S. S. (2013). Distance learning students' need: evaluating interactions from Moore's theory of transactional distance. Turkish Online Journal of Distance Education, 14 (2), 292-304.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• World Health Organization (2020). Q & A on coronaviruses (COVID-19). 16/12/2021 tarihinde https://www.who.int/news- room/q-a-detail/q-a-coronaviruses adresinden ulaşılmıştır.
• Yaman, S. ve Karamustafaoğlu, S. (2011). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına yönelik yeterlik algı düzeylerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44 (2), 53-72.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zhang, W., Wang, Y., Yang, L. ve Wang, C. (2020). Suspending clas-ses without stopping learning: China’s education emergency management policy in the COVID-19 outbreak. Journal of Risk and Financial Management, 13(3), 3-6. https://doi. org/10.3390/jrfm13030055.