Kur Korumalı Mevduat Hesabı Uygulamasının Döviz Kurları Üzerindeki Etkisi: Birim Kök Testleriyle Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 28, 298 - 317, 28.06.2023

Mustafa Zuhal Serdar Göcen

https://doi.org/10.38155/ksbd.1267311

Cited By: 1

Öz

Sürdürülebilir ekonomik büyümenin gerçekleştirilmesinde finansal istikrarın sağlanması önem taşımaktadır. Ancak gelişmekte olan ülkelerde piyasaların yeterli düzeyde gelişmemiş olması ve gerekli mali ve finansal derinliğin oluşmamış olmasında dolayı sıklıkla finansal istikrarsızlıklar yaşanmaktadır. Gelişmekte olan ülke kategorisinde yer alan Türkiye’de ise, 2018 yılının ortalarından itibaren döviz kurlarında önemli dalgalanmalar yaşanmaktadır. Döviz kurlarında yaşanan istikrarsızlıkların ortadan kaldırabilmesi açısından 21 Aralık 2021 tarihinde Kur Korumalı Mevduat Hesabı uygulamasına geçilmiştir. Bu çalışmada Türkiye’nin özellikle 2018 yılından itibaren yaşamış olduğu döviz kurlarındaki hareketliliğine bağlı olarak döviz kurlarında istikrarın sağlanmasına yönelik uygulanan Kur korumalı mevduat hesabının kurlar üzerindeki etkinliğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Birim kök testleri ile yapılan analizler sonucunda kur korumalı mevduat hesabı uygulamasının Avro ve ABD doları üzerinde uygulamanın yürürlüğü girdiği tarih itibariyle önemli bir kırılmaya yol açtığı anlaşılmaktadır. Aynı zamanda bu uygulamasının döviz kurlarının volalitesinin azaltılmasında etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal İstikrar, Döviz Kuru İstikrarı, Kur Korumalı Mevduat Hesabı.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

-

The Effect of Exchange Rate Protection Deposit Accounts on Foreign Exchange Rates: An Analysis with Unit Root Tests

Öz

Ensuring financial stability is essential for achieving sustainable economic growth. However, developing countries often experience financial instability due to underdeveloped markets and lacking the necessary fiscal and financial depth. Turkey, a developing country, has been experiencing significant fluctuations in exchange rates since mid-2018. In order to eliminate the instability in exchange rates, the Currency Protected Deposit Account was introduced on December 21, 2021. This study aims to examine the effectiveness of the Currency Protected Deposit account on exchange rates, which was implemented to stabilize exchange rates due to the exchange rate volatility experienced by Turkey, especially since 2018. As a result of the analysis conducted with unit root tests, it is understood that the implementation of the currency-protected deposit account led to a significant break in the Euro and the US dollar as of the effective date of the implementation. At the same time, this implementation has effectively reduced the volatility of exchange rates.

Anahtar Kelimeler

Financial Stability, Exchange Rate Stability, Currency Protected Deposit Account.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Bezgin, M. S. ve Karaçayır, E. (2021). Döviz kuru ve makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin NARDL model yaklaşımıyla incelenmesi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(19), 107-123. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1702725.
• Ćorić, B. ve Pugh, G. (2010) The Effects of Exchange Rate Variability on International Trade: A Meta-Regression Analysis. Applied Economics, 42(20), 2631-2644. https://doi.org/10.1080/00036840801964500.
• Crosby, M. (2004). Exchange Rate Volatility and Macroeconomic Performance in Hong Kong. Review of Development Economics, 8(4), 606–623. https://doi.org/10.1111/j.1467-9361.2004.00256.x.
• Dornbusch, R. (1986). Exchange Rate Economics. NBER Working Paper Series, No. 2071. https://www.nber.org/system/files/working_papers/w2071/w2071.pdf.
• Ha, J., Stocker, M.M. ve Yilmazkuday, H. (2020). Inflation and Exchange Rate Pass-Through. Journal of International Money and Finance. 105, 1-21. https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2020.102187.
• International Financial Statistics (IFS). (2023, 02 03). Exchange Rates Selected Indicators. https://data.imf.org/regular.aspx?key=61545850.
• Işık, N., Acar M., ve Işık, H. (2004). Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Eşbütünleşme Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 325-340. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/194971.
• Kandil, M., Berument, H. ve Dincer, N.N. (2007). The Effects of Exchange Rate Fluctuations Oneconomic Activity in Turkey. Journal of Asian Economics, 18, 466–489. https://doi.org/10.1016/j.asieco.2006.12.015.
• Kartal, M., Depren, S. K. ve Depren, Ö. (2018). Türkiye’de Döviz Kurlarını Etkileyen Makroekonomik Göstergelerin Belirlenmesi: MARS Yöntemi İle Bir İnceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 209-229. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578206.
• Kilicaslan, Z. (2018). Determinants of Exchange Rate Volatility: Empirical Evidence For Turkey. Journal of Economics Finance and Accounting, 5(2), 204-213. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2018.825.
• Makhdom, M. A. (2021). Makroekonomik Göstergeler ile Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin Analizi: (2005:01-2019:10) Türkiye Uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 772-789.
• Mayfield, E.S. ve Murphy, R.G. (1992). Interest rate paritiy and the exchange risk premium. Evidence from panel data. Economics Letters 40, 319-324. https://doi.org/10.1016/0165-1765(92)90012-N.
• Morina, F., Hysa, E., Ergün, U., Panait, M. ve Voice, M.C. (2020). The Effect of Exchange Rate Volatility on Economic Growth: Case of the CEE Countries. Journal of Risk Financial Management, 13(177), 1-13. https://doi.org/10.3390/jrfm13080177.
• Özer, M., Grubišić, Z. ve Küçüksakarya, S. (2023). Effects of Exchange Rate, Output Gap, and Output Gap Volatility on Inflation Volatility in Turkey. Journal of Central Banking Theory and Practice, 1,5-26. DOI:10.2478/jcbtp-2023-0001.
• Pearce, D.K. (1983). Alternative Views Of Exchange-Rate Determination. Economic Review, 68, 16-30. https://www.kansascityfed.org/documents/1538/1983-Alternative%20Views%20of%20Exchange-Rate%20Determination.pdf.
• Perron, P. (1997). Further Evidence on Breaking Trend Functions in Macroeconomic Variables. Journal of Econometrics 80, 355-385. https://doi.org/10.1016/S0304-4076(97)00049-3.
• Sertkaya, B. ve Songur, D.Y. (2023). Döviz Kuru İstikrarsızlığının Kaynakları: Türkiye İçin Zamanla Değişen Nedensellik Yaklaşımı. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1),76-94. https://doi.org/10.47525/ulasbid.1225843.
• Şahin, D. (2018). Türkiye’de Döviz Kuru ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(22), 391-408. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/628230.
• Şengün, G. ve Amanov, A. (2019). Determinants of Nominal Exchange Rate. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 6(1), 31-42. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/631504.
• Şit, M. ve Karadağ, H. (2019). Döviz Kurunu Belirleyen Ekonomik Faktörler: Türkiye Ekonomisi İçin ARDL Sınır Testi Uygulaması. International Journal of Economic & Administrative Studies, (23). 151-168. https://doi.org/10.18092/ulikidince.476930.
• TCMB. (2021). Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211221M1-1.htm
• TCMB. (2023, 02 03). Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket
• Turna, Y. ve Özcan, A. (2021). The Relationship Between Foreign Exchange Rate, Interest Rate and Inflation in Turkey: ARDL Approach. Journal of Ekonomi, 3(1), 19-23. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1158260.
• Wimanda, R.E. (2014). Threshold Effects of Exchange Rate Depreciation and Money Growth On Inflation. Journal of Economic Studies, 41(2), 196-215. https://doi.org/10.1108/JES-02-2012-0011.
• Yilmazkuday, H. (2022). Drivers of Turkish inflation. Quarterly Review of Economics and Finance 84, 315–323. https://doi.org/10.1016/j.qref.2022.03.005.
• Yurdakul, F. (2000). Yapısal Kırılmaların Varlığı Durumunda Geliştirilen Birim-Kök Testleri. G.Ü. l.l.B.F. Dergisi, 2, 21-34. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/287954.
• Yurdakul, F. (2016). Döviz Kuru Modellemesi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Döviz Kurunun Belirleyicileri, Ed. Yurdakul, F., Ankara, Gazi Kitabevi, 1-50.
• Zivot, E., ve Andrews, D. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270. https://doi.org/10.2307/1391541.