Alanya’da Derlenen Çocuk Masallarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 31, 872 - 896, 31.12.2024

Serdar Bulut , Elif Demirdöğen

https://doi.org/10.38155/ksbd.1420106

Öz

Kültürel çalışmaların kent değerlerini özgün olarak şekillendirdiği günümüzde yerel noktaları konu edinen değerler ön plana çıkmaktadır. Çalışmamızda Alanya masallarının, Alanya’nın hızlı gelişimi, etkileşimi kültürel çalışmaların kaybolmasına zemin oluşturmaktadır. Çocukların ilgi göstererek okudukları ve dinledikleri masallar, temalar sayesinde toplumun temel değerlerinin aktarılmasında önemli bir yere sahip olmaktadır. Araştırmanın amacı; Alanya’da sözlü gelenek unsuru olarak belirlenen Alanya masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesini sağlamaktır. Bu masalların değerler eğitiminde ne kadar etkiye sahip olduğunu belirleyip masalların çocukların yaşamına kaynaklık ederek yön verme durumunu ortaya çıkaran masal örneklerine bakılmıştır. Bu doğrultuda toplumlarda kuşaktan kuşağa aktarılan masallar çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır. Sözlü ve yazılı gelenek unsuru olan masallardan Alanya masallarına ulaşılmıştır. Bu masallar doküman analizi ile analiz edilmiştir. Aynı zamanda kaynak kişilere ulaşılarak Alanya masalları dinlenip kayıt altına alınmıştır. İncelenen Alanya masallarından çocuk masallarına uygun olanlar belirlenip değerler eğitimi açısından analizi yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yapılarak verilerin doküman incelemesiyle elde edilmesi sağlanmıştır. Alanya masallarında incelenecek olan değerler şu şekildedir: Sevgi, yardımseverlik, şefkat, iyilik yapmak, dostluk, sadakat, adalet, cesaret, nezaket, dürüstlük, aile birliğine önem verme, dayanışma, çalışkanlık, saygı, sorumluluk, hoşgörü, sabır, öz denetim, vatanseverlik değerleridir. Alanya masallarında bu değerlerin yer alma durumuna bakılmış ve oranlanmıştır. Bulunan değerlerin masallar üzerinden örneklerle birlikte gösterimi sağlanmıştır. Analiz edildiğinde en fazla konu edilen değeri sevgi değeri olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Alanya masalları, değerler eğitimi, sözlü kaynaklar, çocuk masalları, masal derlemesi

Etik Beyan

Çalışmamız nitel araştırma türlerinden doküman analizi yöntemiyle yapıldığı için etik kurul belgesine ihtiyaç yoktur.

Teşekkür

Teşekkür ederim.

Investigatıon Of Children’s Fairy Tales Compiled in Alanya in Terms Of Values Education

Öz

Today, when cultural studies uniquely shape city values, values focusing on local points come to the fore. In our study, the rapid development and interaction of Alanya tales and Alanya constitute the basis for the loss of cultural studies. The fairy tales that children read and listen to with interest have an important place in conveying the basic values of the society, thanks to the themes. Purpose of the research; To ensure that Alanya tales, which are determined as an element of oral tradition in Alanya, are examined in terms of values education. Fairy tale examples were examined to determine how much of an impact these tales have on values education and to reveal how fairy tales guide and guide children's lives. In this regard, fairy tales passed down from generation to generation in societies constitute the subject of our study. Alanya tales have been reached from the tales that are elements of oral and written tradition. These tales were analyzed by document analysis. At the same time, resource persons were contacted and Alanya tales were listened to and recorded. Among the Alanya tales examined, those suitable for children's tales were determined and analyzed in terms of values education. In the research, descriptive analysis, one of the qualitative research methods, was performed and the data was obtained through document review. The values to be examined in Alanya tales are as follows: Love, helpfulness, compassion, doing good, friendship, loyalty, justice, courage, kindness, honesty, giving importance to family unity, solidarity, diligence, respect, responsibility, tolerance, patience, self-control, patriotism. values. The presence of these values in Alanya tales was examined and proportioned. The values found are illustrated with examples from fairy tales. When analyzed, it was revealed that the most talked about value was the value of love.

Anahtar Kelimeler

Alanya tales, values education, oral sources, children, fairy tale compilation, children

Kaynakça

• Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde “yardımseverlik” değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydeniz, S. (2021). Masal ve efsanelerde değerler eğitimi: Muş ili örneği. Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 0(23), 636-659.
• Aydın, E. (2021). Çocuklara seslenen diğer yazınsal türler ve dilsel gereçlerin çocukların gelişimlerine katkıları. M. Tunagür ve M. N. Kardaş (Ed.). Çocuk Edebiyatı İçinde (s. 203-231). Ankara: Pegem Akademi.
• Boratav, P. N. (1999). 100 soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Bozkurt, E. (2019). Karakter eğitimi ve değerler eğitimi ile ilgili temel kavramlar. (Ed. S. Özer). Karakter ve Değerler Eğitimi İçinde (s. 5). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bruijn, A. D. (2019). From representation to participation: Rethinking the intercultural educational approach to folktales. Children’s Literature in Education, 0(50), 315-332.
• Çolak, S (2021). Alanya masalları. Alanya: Alanya Belediyesi Yayınları.
• Dağı, F., Alptekin, M. & Kaplan, T. (2018). Türk dünyası hayvan masallarında tespit edilen değerler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(43), 227-247.
• Karadavut, Z. (2006). Kırgız masalları. Konya: Kömen Yayınları.
• Karagöz, B. (2017). Naki Tezel'in Türk masalları adlı kitabının değerler açısından analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 534-556.
• Karataş, N. K. & Yorulmaz, B. (2021). Grimm masallarının içerdiği değerler açısından incelenmesi. Asya Studies Academic Social Studies / Akademik Sosyal Araştırmalar, 5(18), 189-200.
• Kardaş, M. N. & Çınarcı, M. N. (2018). Dil ve Edebiyat eğitiminde temel disiplinler. M. N. Kardaş ve R. Koç (Ed.). Dil ve Edebiyat Eğitiminde Temel Disiplinler İçinde (s. 1-22). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kaya, S. & Gülbahar, B. (2022). Gümüşhane ve Bayburt masalları adlı eserdeki masalların Türkçe dersi 1-8. sınıflar öğretim programı değerler eğitimi açısından incelenmesi. Uluslararası Yunus Emre Sosyal Bilimler Dergisi, 0(4), 1-31.
• Kılcan, B. (2016). Ignác Kúnos’un 44 Türk peri masalı adlı eserinin değerler açısından incelenmesi. Turkish journal of education, 5(3), 144-156.
• Öztürk, B. (2020). Otfried Preußler’in “Die kleine hexe” adlı masalının ahlâki değerler eğitimi açısından incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel Sayı), 67-79.
• Sakaoğlu, S. (1973). Gümüşhane masalları (metin toplama ve tahlil). Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları. Sakaoğlu, S. (2002). Gümüşhane ve Bayburt masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Senek, S. (2018). Aytül Akal’ın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uysal, Y. (2020). Hakas masalları. Konya: Palet Yayınevi.
• Yavuz, A. & Özçelik, Ö. Ü. M. (2021). Göller yöresi masallarında değerler eğitimi. (Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yorulmaz, B. & Korkmaz, N. (2022).Grimm masallarının içerdiği değerler açısından incelenmesi. Asya Studies, 5(18), 189-200.