Filistin Direnişinde Tarihsel Bir Aktör: Filistin Kurtuluş Örgütü

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 31, 474 - 492, 31.12.2024

Ertuğrul Meşe

https://doi.org/10.38155/ksbd.1468704

Öz

Filistin Kurtuluş Örgütü, adına Kutsal Topraklar denilen Filistin coğrafyasında ortaya çıkmış ve Filistin halkının haklarını İsrail’e karşı korumayı ve Filistin’i bağımsızlaştırmayı kendisine amaç edinmiş bir örgüttür. Bu çalışmada örgütün kuruluşunu hazırlayan siyasi ve sosyal olaylar tarihi bağlamda ele alınacaktır. İlk olarak bölgenin insan, toplum ve kültür yapısı daha sonra da bölgede aktif olan İngiliz mandacılığı dönemine damgasını vuran Yahudi yerleşimleri hakkında bilgi verilecektir. İkinci olarak Filistin Kurtuluş Örgütü’nün ortaya çıkmasına neden olan siyasi, sosyal, tarihi olaylardan bahsedilecek ve bölgede ortaya çıkan ilk Yahudi karşıtı örgütlenmeler ve örgütün kuruluşuna dâhil olan diğer örgütlenmelerden bahsedilecektir. Üçüncü olarak Örgüt’ün yapısı, ideoloji ve yaptığı etkinliklerden bahsedilecektir. Oslo anlaşmaları süreçlerini yürüten Filistin Kurtuluş Örgütü’nün, Birinci ve İkinci İntifada hareketlerinde etkinliğini yitirmeye başlamasının etkileri verilecektir. Çalışma, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün lideri olan Yaser Arafat’ın yaşamını yitirmesi hakkında bilgi verilerek tamamlanacaktır. Bu yazıyla amaçlanan genel tema ise Filistin direnişini yürüten örgütlerin Maksizim-Leninizm, Arap milliyetçiliği ve İslamcılık gibi ideolojik olarak birbirine zıt çeşitli unsurlardan oluştuğunu hatırlatmaktır.

Anahtar Kelimeler

El Fetih, Filistin Kurtuluş Örgütü, Yaser Arafat, İsrail-Filistin çatışması.

Etik Beyan

Yapılan çalışma akademik etik ilkelerine göre tarafımdan hazırlanmıştır.

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

A Historical Actor in the Palestinian Resistance: Palestine Liberation Organization

Öz

The Palestine Liberation Organization is an organization that emerged in the Palestinian geography called the Holy Land and aims to protect the rights of the Palestinian people against Israel and to make Palestine independent. In this study, the political and social events that paved the way for the establishment of the organization will be discussed in a historical context. First, information will be given about the human, social and cultural structure of the region, and then about the Jewish settlements that left their mark on the British mandate period that was active in the region. Secondly, the political, social and historical events that led to the emergence of the Palestine Liberation Organization will be mentioned, and the first anti-Semitic organizations that emerged in the region and other organizations that were involved in the establishment of the organization will be mentioned. Thirdly, the structure of the Organization, its ideology and its activities will be mentioned. The effects of the Palestine Liberation Organization, which carried out the Oslo Accords processes, losing its effectiveness in the First and Second Intifada movements will be given. The study will be completed by giving information about the death of Yasser Arafat, the leader of the Palestine Liberation Organization. The general theme of this article is to remind that the organizations carrying out the Palestinian resistance consist of various ideologically opposing elements such as Maximism-Leninism, Arab nationalism and Islamism.

Anahtar Kelimeler

Fatah, Palestine Liberation Organization, Yasser Arafat, Israel-Palestine conflict.

Kaynakça

• Armaoğlu, F. (1989). Filistin meselesi ve Arap-İsrail savaşları (1948-1988). İstanbul: İşbankası Yayınları.
• Ayhan, V. (2014). Filistin direnişinde Müslüman Kardeşler geleneği. S. Seydi ve C. Deveci (Ed.), Araftaki Filistin kitabı içinde (s.255-299). Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Bayraktar, B. (2014). Oslo Barış Süreci (1993-2000). S. Seydi ve C. Deveci (Ed.), Araftaki Filistin kitabı içinde (s.301-345), Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Boran, Y. (2011). El-Fetih, Hamas, Hizbullah: Ortadoğu’da direniş. İstanbul: Siyah Beyaz Kitap.
• Bozarslan, H. (2010). Ortadoğu: bir şiddet tarihi. (Çev. A. Berktay), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bulut, F. (2009). İslamcı Örgütler 2, İstanbul: Cumhuriyet Kitap.
• Elpeleg, Z. (1999). Filistin ulusal hareketinin kurucusu Hacı Emin el-Hüseyni. (Çev. D. Şendil), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erdemir, H. (2014), Arap-İsrail savaşları. S. Seydi ve C. Deveci (Ed.), Araftaki Filistin kitabı içinde (s.121.158), İstanbul: Maya Akademi Yayınları.
• El-Hüseyni, H. E. (2023). Kudüs’ten Beyrut’a hatıratım ve mücadelem. (Çev. Ömer Tellioğlu), İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Halloum, R. (1988). Belgelerle Filistin. İstanbul: Alan Yayıcılık.
• Havatme, N. (1970). Filistin’de halk savaşı ve Ortadoğu. (Çev. M. E. Bozarslan), İstanbul: Ant Yayınları.
• Irving, S. (2014). Filistin Kurtuluşunun Simgesi Leyla Halid. (A. Düzkan, Çev.), İstanbul: İntifada Yayınları.
• Kapeliouk, A. (2008). Yenilmez Arafat. (Çev. G. D. Lüküslü), Ankara: İmge Yayınları.
• Karaman, M. L. (1996). Filistin Kurtuluş Örgütü. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (s.103-106), 13. Cilt, Ankara.
• Kılıç, M. (2014). Filistin milli kimliğinin tekamülü, S. Seydi ve C. Deveci (Ed.), Araftaki Filistin kitabı içinde (159-186), Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Kılınçkaya, M. D. (2015). Osmanlı yönetimindeki topraklarda Arap milliyetçiliğinin doğuşu. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Krämer, G. (2017), Filistin tarihi. (Çev. S. N. Ağırnaslı), İstanbul: Verita Kitap.
• Lewis, B. (2000). Ortadoğu’nun çoklu kimliği. (Çev. M. Harmancı), İstanbul: Sabah Kitapları.
• Öke, M. K. (2000). Filistin sorunu. İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Pappe, İ. (2007). Modern Filistin tarihi. (Çev. N. Plümer) Ankara: Phoenix Yayınları.
• Sahlim, A. (2015). İsrail ve Arap dünyası. (Çev. T. Dermirci), İstanbul: Küre Yayınları.
• Süer, B. ve Atmaca. Ö. A. (2006). Arap-İsrail uyuşmazlığı. ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2006.
• Shamsutdinova, L. (2012). Filistin Kurtuluş Örgütü’nün meşruiyet kazanma süreci. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turan, Ö. (2003). Medeniyetlerin çatıştığı nokta Ortadoğu. İstanbul: Acar Matbaacılık.