Mehmet Akif Ersoy’un “Süleymaniye Kürsüsünde” Adlı Kitabında Hindistan ve Hindistanlı Müslümanlar

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 32, 401 - 416, 24.06.2025

Semih Zeka

https://doi.org/10.38155/ksbd.1626384

Öz

Mehmet Akif Ersoy’un yedi şiir kitabı Safahat başlığı altında bir araya getirilmiştir. Bu yedi kitaptan ikincisi Süleymaniye Kürsüsünde adındadır. 1912 yılında yayımlanan bu kitapta şair, Abdürreşid İbrahim Efendi’nin bakış açısından Müslümanlar ile Osmanlı Devleti ve Osmanlı toplumuna dair düşüncelerini ifade eder. Bu eserde Hindistan ve Hindistan Müslümanlarına da yer verilir. Bu çalışmada Mehmet Akif Ersoy’un Süleymaniye Kürsüsünde başlıklı kitabına Hindistan ve Hindistan Müslümanlarının yansıma şeklinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma, Süleymaniye Kürsüsünde’de Hindistan Müslümanlarının durumu, duygu ve düşüncelerinin derinlemesine incelenmesi bakımından önemlidir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseni kullanılmıştır. Veriler, Mehmet Akif Ersoy’un Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları tarafından 1990 yılında yayımlanan Safahat adlı eserinin Süleymaniye Kürsüsünde başlıklı ikinci kitabından elde edilmiştir. Verilerin analizinde tümevarımcı analizden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak doküman incelemesi işe koşulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre Mehmet Akif’in Hindistan’ın kadim bir geçmişe, İslami ilimlere vakıf ve Batı’nın saygı duyduğu âlimlere sahip olduğuna ancak İngiltere’nin kontrolcü yönetimi altında bulunduğuna değindiği görülür. Mehmet Akif’in Hindistan Müslümanlarının insanî özelliklerine, bağımsızlık hayallerine, Osmanlı Devleti’ne bağlılığına ve ümidine yer verdiği fark edilir. Bunun yanında şairin Hindistan’da Müslüman gençlerin taklitçiliğe kaçmadan Batı ilmine vakıf olduğunu, İslam dinine, onun kaidelerine ve dindaşlarına yönelik olumlu fiil ve kanaatlerinin olduğunu belirttiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Akif Ersoy , Safahat , Süleymaniye Kürsüsünde , Hindistan Müslümanları

Etik Beyan

Mehmet Akif Ersoy'un "Süleymaniye Kürsüsünde" Adlı Kitabında Hindistan ve Hindistanlı Müslümanlar başlıklı çalışmanın etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalardan olduğunu beyan ederim.

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Ahmed, A. (1995). Hindistan’da İslâm kültürü çalışmaları (L. Boyacı, Çev.). İnsan Yayınları.
• Argunşah, H. (2011). Milli edebiyat. R. Korkmaz (ed.), Yeni Türk edebiyatı el kitabı (1839-2000) içinde (s. 183-236). Grafiker Yayınları.
• Ayyubi, N. A. (1964). Hindistan Türklere neler borçludur? (N. Kaymaz, Çev.). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 2(2), 277-283.
• Beşirli, M. (2015). III. Ağa Han’ın İslam politikası ve Hindistan Müslümanları, 1913 (Alman belgelerine göre). Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(6), 63-74.
• Birışık, A. (2007). Rahmetullah el Hindî. TDV İslâm ansiklopedisi (34. Cilt, ss. 419-421) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Çabuk, M., Kartal, A. (2019). 93 Harbi’nde Hindistan Müslümanlarının Osmanlı Devleti’ne yardımları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 555-575. https://doi.org/10.33437/ksusbd.558209
• Enginün, İ. (2010). Yeni Türk edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). 5. Baskı. Dergâh Yayınları.
• Ersoy, M.A. (1990). Safahat (O. Okay ve M. İsen, Haz.). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Galip, M. (1990). Hindistan’da Türk hükümdarları (S. Gömeç, Haz.). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Görgün, H. (2022). Balkan Savaşları döneminde Hindistan Müslümanlarının faaliyetleri. Şarkiyat Mecmuası-Journal of Oriental Studies 41, 181-196. https://doi.org/10.26650/jos.1160893
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri/felsefe-yöntem-analiz. Seçkin Yayınları. Konukçu, E. (1994). Ekber Şah. TDV İslâm ansiklopedisi (10. Cilt, ss. 542-544) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Krishnan, S. (2023). Of histories (un)shared: India-Pakistan, postage stamps, and 1857.Contemporary South Asia, 31(4), 517-532. https://doi.org/10.1080/09584935.2023.2263379
• Niaz, I. (2022). The hayat hypothesis: ımperial crisis, Muslim modernism, Jinnah’s charisma, and the birth of Pakistan. Asian Affairs, 53(4), 914-935. https://doi.org/10.1080/03068374.2022.2118472
• Öz, M. (1989). Ahmed Han, Seyyid. TDV İslâm ansiklopedisi (2. Cilt, ss. 73-75) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Uzun, M., İ. (1988). Abdürreşid İbrahim. TDV İslâm ansiklopedisi (1. Cilt, ss. 295-297) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Özcan, A. (1998a). Hindistan-Tarih. TDV İslâm ansiklopedisi (18. Cilt, ss. 75-81) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Özcan, A. (1998b). Hindistan-Osmanlı-Hindistan Münasebetleri. TDV İslâm ansiklopedisi (18. Cilt, ss. 81-85) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Rızvı, S.A.A (2011). The Muslim ruling dynasties. A. L. Basham (Ed.), A cultural history of India içinde (s. 245-265). Oxford University Press.
• Sinha, A. (2008). Response: modernism in India: a short history of a blush. The Art Bulletin, 90(4), 561-568. https://doi.org/10.1080/00043079.2008.10786412
• Şimşir, B. N. (1958). Pakistan devletinin kuruluşu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 13 (4), 128-179.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yorulmaz, B. (2014). Türk-İslam Edebiyatında Hindistan. Sabah Ülkesi 39, 44-49. https://www.sabahulkesi.com/2014/04/01/t%C3%BCrk-islam-edebiyat%C4%B1nda-hindistan/