Zararlı Böceklerin Toplanmasında Kullanılacak Entegre Feromon Tuzak Sistemi: Böcek Toplama Kafesleri

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 4, 355 - 361, 05.11.2016

Mesut Yalçın , Beşir Yüksel , Çağlar Akçay , Muhammet Çil

Öz

Bu çalışmanın amacı geleneksel, feromon tuzak sistemlerinden biri olan İskandinav tipi üç hunili tuzağa entegre edilen böcek toplama kafeslerinin tasarımı, imalatı, arazi denemeleri ile karşılaşılan olumlu ve olumsuz yönlerinin belirlenmesidir. Çalışma sonrası elde edilen sonuçlara göre tasarlanan böcek feromon tuzak sistemi ile yedi aylık çalışma süresi boyunca toplam 9 familya ve bu familyalara ait 21 böcek cinsi teşhis edilmiştir. Yakalanan böceklerin yaklaşık %82’sinin canlı olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca yakalanan ölü böceklerinde vücut bütünlüklerini koruduğu görülmüştür. Bu çalışma sonucunda elde edilen veriler, yeni tasarlamış olduğumuz kafes sisteminin, canlı böcek yakalamada başarılı bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca böcek toplama kafesleri, yakalanan böceklerin uzun süre canlı kalabilmesi ve biyolojilerinin izlenmesine imkân sağlamasının yansıra böceklerin yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan materyallerin konulabilmesini sağlamıştır.  Geliştirilen bu böcek kafesleri, doğada entomoloji ve biyolojik alanında yürütülecek araştırmalarda böceklerin canlı olarak ve daha kolay toplanmasına ve izlenmesine imkan sağlayacaktır.

Anahtar kelimeler: Böcek toplama kafesi, odun zararlısı böcek, İskandinav tipi üç hunili tuzak

 

Integrated Pheromone Trap System for Collecting Pests: Insects Collecting Cages

 

ABSTRACT: The purpose of this study was to determine the design, manufacturing, positive and negative aspects, and comparisons with field trials of insect cage integrated into Scandinavian type three funnel traps that is one of the traditional pheromone trap systems. A total of 9 families and 21 insect species belonging to these families were identified with the designed insect pheromone traps system. Overall, 82% of captured insects were alive. Also, it was observed that the captured dead insects were kept their physical integrity. The data obtained in this study showed that the newly designed pheromone system can be used successfully for capturing live insects. On the other hand, this new system provides us to observe captured insect’s biology as well as use the material and equipments to support their longer survival. Generally, with this newly designed system, it will enable live insect to be collected and followed during conducting some biological and entomological studies in the nature.

Key Words: Insect collecting cage, wood pest, Scandinavian type three funnel trap

Kaynakça

• Altındişli, F.Ö. 2004. Organik Tarımda Zararlılarla Zirai Mücadele Yöntemleri ve Uygulama Şekilleri. TAYEK/TYUAP Tarımsal Araştırma Yayım ve Eğitim Koordinasyonu, 2004 Yılı Tarla Bitkileri Grubu Bilgi Alışveriş Toplantısı Bildirileri. 07-09 Eylul, 2004 Menemen, İzmir, T.C. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No: 117, 70-78.
• Baker, T.C. 2008. Use of Pheromones in IPM. In: Radcliffe T, Hutchinson B (eds) Integrated Pest Management. Cambridge University Press, Cambridge, pp 273–285
• Baker, T.C. 2011. Insect Pheromones: Useful Lessons for Crustacean Pheromone Programs, In: Breithaupt T. and Thiel M. (eds.), Chemical Communication in Crustaceans, Springer, New York, pp. 531-550.
• Çanakçıoğlu, H. 1993. Böceklerin Toplanma-Preparasyon Muhafaza ve Teşhisi. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayını, No: 3768, Orman Fakültesi Yayın No: 422, İstanbul, 541s.
• Çolak, M.A., Civelek, H.S., Erdil, Y.Z. 2006. Ahşap Malzemede Zarar Yapan Hylotrupes bajulus (L.) ve Trichoferus griseus (F.) (Coleoptera: Cerambycidae) Türlerinin Ahşabın Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Türk Entomoloji Dergisi, 30(4): 261-273.
• Dayı, M. 2015. Türkiye’nin Farlı Bölgelerinde (Ege ve Marmara) Bursaphelenchus Furchs, 1937 (Nemtoda: Parasitaphelencehidae) Türlerinin Vektör Böceklerinin Belirlenmesi, D.Ü. Fen Bil. Ens., Orman Mühendisliği ABD, Doktora Tezi, 72 s.
• FAO, 2010a. Linking of Food and Agriculture Organization, ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/011/ 0640e/i0640e10.pdf, (Erişim tarihi: 20.06.2016).
• FAO, 2010b. Linking of Food and Agriculture Organization, http://www.fao.org/docrep/013/i1757e /i1757e.pdf, (Erişim tarihi: 20.06.2016).
• Finlay-Doney, M., Walter, G.H. 2012. Behavioral Responses to Specific Prey and Host Plant Species by A Generalist Predatory Coccinellid (Cryptolaemus montrouzieri Mulsant). Biological Control, 63(3): 270-278.
• Gültekin, Y.S. 2009. Düzce İlinde Odun Hammaddesi Arz-Talep İlişkileri. D.Ü. Fen Bil. Ens., Orman Mühendisliği ABD, Yüksek Lisans Tezi, 85 s.
• Kanat, M. 1997. Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarında zarar yapan önemli bazı böcek türleri üzerine araştırmalar, K.T.Ü. Fen Bil. Ens., Orman Mühendisliği ABD, Doktora tezi, 204s.
• Kaygın, A.T. 2007. Endüstriyel Odun Zararlıları Kitabı, I. Basım, Nobel Yayın No: 1082, Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 31, Ankara, 243.
• Khaliq, A., Javed, M., Sohail, M., Sagheer, M. 2014. Environmental Effects on Insects and Their Population Dynamics,. Journal of Entomology and Zoology Studies, 2 (2): 1-7.
• Layık, F.Ö., Kısmalı, Ş. 1994. Zararlılara Karşı Biyoteknik Yöntemlerle Savaşta Kitle Halinde Tuzakla Yakalama (Mass-Trapping) Yöntemin Kullanılması. Türk Entomoloji Dergisi, 18(4): 245-259.
• OGM, 2013. Zararlı Böcekler İçin Feromon Tuzakları. http://ormansu.gov.tr/osb/HaberDuyuru/engelsizHaber/14-10-28/Zararl%C4%B1_B%C3%B6cekler_% C4%B0%C3%A7in_%E2%80%9CFeromon _Tuzak lar%C4%B1%E2%80%9D%E2%80%A6.aspx?sflang=tr
• Öymen, T. 1989. Kabuk Böceklerine Karşı Alınabilecek Koruyucu Önlemler ve Savaş. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 39(2): 117-123.
• Sarıkaya, O. 2008. Batı Akdeniz Bölgesi İğne Yapraklı Ormanlarının Scolytidae (Coleoptera) Faunası, SDU, Fen Bil. Ens., Orman Mühendisliği ABD, Doktora Tezi, 225 s.
• Schönherr, J., Vite, J.P., Serez, M. 1983. Überwachung von lps sexdentatus population mit synthetischem Lockstoff. Journal of Applied Entomology, 95(1): 51-53.
• Sekendiz, O.A. 1981. Doğu Karadeniz Bölümünün Önemli Teknik Hayvansal Zararlıları Üzerine Araştırmalar, K.T.Ü. Orman Fakultesi Yayınları, No. 12, VI-114 s.
• Selek, F. 2007. Marmara Bölgesi’nde Hızlı Gelişen Egzotik Tür Plantasyonlarında Karşılaşılan Koruma Sorunları, İÜ, Fen Bil. Ens., Orman Mühendisliği ABD, Doktora Tezi, 160 s.
• Serez, M. 1983. Türkiye Orman Zararlı Böceklerinde Ips sexdentatus (Boerner) Savaşında İlk Feromon Denemeleri, K.T.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 6(2) 251-265.
• Serez, M. 1987. Bazı Önemli Böcek Türleri ile Savaşta Feromonların Kullanılma Olanakları. K.T.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 10(1-2): 99-131.
• Yıldız, Y. 2012. Bartın ve Karabük Ormanlarının Scolytidae Faunası ve Bazı Önemli Türlerin Biyolojilerinin Belirlenmesi, BÜ, Fen Bil. Ens., Orman Mühendisliği ABD, Doktora Tezi, 139 s.