İSLAM HUKUKUNA GÖRE SORUMLULUĞUN UNSURLARINDAN 'İLLİYET BAĞI’NI KESEN SEBEPLER

Yıl 2007, Sayı: 10, 91 - 111, 03.12.2007

Nuri Kahveci

Öz

Bu çalısmada, genelde borçlar hukuku alanına giren

tazminat yaptırımının kime ait oldugunu belirlemede önemli

olan illiyet bagı olgusu ile bunu kesen sebepler üzerinde durulmaktadır.

lliyet bagı her türlü sorumlulugun önemli unsurlarından

biri olarak kabul edilmektedir. Bunun için hukuka

aykırı olarak meydana gelen bir sonucun sorumlusunun belirlenmesinde

illiyet bagının kesilip kesilmediginin bilinmesi gerekir.

Çalısmada illiyet bagını kesen sebepler beklenmeyen

durum, zarar görenin kusuru ve üçüncü sahsın kusuru seklinde

üç ana baslık altında incelenmistir.

Anahtar Kelimeler

Zarar, Tazminat, Kusur, Sorumluluk, illiyet bağı

Kaynakça

• Ahmed, Süleyman Muhammed, Damanu'l-Mutlefat fi'l- Fıkhi'l- İslami, Kahire 1985.
• Akşit, M. Cevat, İslam Ceza Hukuku ve İnsani Esasları, İs- tanbul, ts.
• el-Amidî, Seyfuddin Ebi’l-Hasen Ali b. Muhammed, el-İhkâm fî Usûli’l-Ahkâm, Beyrut 1985.
• el-Bağdâdî, Ebu Muhammed b. Ğanim, Kitabu Mecmâu'd- Damânât, Beyrut 1987.
• Bilmen, Ömer Nasuhi, Büyük İslam İlmihali, İstanbul 1986.
• _______, Hukuki İslamiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu, İs- tanbul, ts. Kamus, III, 67.
• Damad Efendi, Abdullah b. Muhammed b. Süleyman, Mecmâu'l-Enhur fî Şerhi Multeka'l-Ebhur, Beyrut, ts.
• Erem, Faruk, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 1974.
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1988.
• ________, Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, Ankara 1975.
• el-Gazalî, Muhammed b. Muhammed Ebi'l-Hamid, el-Vecîz, Kahire, ts.
• el-Hallaf, Abdulvahhab, İlmu Usûli’l-Fıkh, Beyrut 1986.
• el-Hamevî, Ahmed b. Muhammed, Gamzu Uyûni'l-Besâir Şerhu Kitâbi'l-Eşbâh ve'n-Nezâir, Beyrut 1985.
• Hatemi, Hüseyin, Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, İstan- bul 1994.
• Honig, Richard, “İlliyet Nazariyesine Dair”, (Çev. M. Yavuz Ahadan), İÜHFM, İstanbul, 1936, Ci1t, II, Sayı, 5-6.
• el-Hudarî, Muhammed, Usûlü’l-Fıkh, Beyrut 1991.
• İbn Abdilber, Ebu Ömer Yusuf b. Abdillah el-Kurtubî, Kitabü'l-Kâfi fi'l-Fıkhı Ehli'l-Medineti'l-Malikî, Riyad 1980.
• İbn Ebi Tağlib, Aldulkadir b. Ömer eş-Şeybanî, Neylu'l- Me'ârib bi Şerhi Delîli't-Tâlib, Kuveyt, 1983
• İbn Kudâme, Ebu Muhammed Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd, el-Muğnî, Beyrut 1972
• İbn Receb, Ebu Ferec Abdurrahman, el-Kavâid, Kahire 1972.
• İmre, Zahit, “Doktrinde ve Türk Hukukunda Kusursuz Me- suliyet Halleri”, İÜHFM, Cilt, XIII, İstanbul, 1947,
• Kaneti, Selim, “Haksız Fiil Sorumluluğunda Kusur Kavramı- nın Görevi”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler I. Sempozyumu, Ankara 1990.
• Karadeniz, Özcan, Roma Hukuku, Ankara 1986.
• el-Karâfî, Şihabuddin Ebi'l-Abbas Ahmed b. İdris, el-Furûk, by, ts.
• Karahasan, Mustafa Reşit, Sorumluluk Hukuku Kusura Da- yanan Sözleşme Dışı Sorumluluk, İstanbul 1995.
• el-Kâsânî, Alauddin Ebu Bekir b. Mes’ud, Bedayi'u's-Senâi’ fî Tertibi'ş-Şerâi’, Beyrut 1986.
• Kutluer, İlhan, “İlliyet”, DİA, İstanbul 2000, XXII
• Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye, Hakmet Yayınları, İstanbul 1985.
• el-Merğinânî, Burhanuddin Ebu'l-Hasan Ali b. Ebi Bekir b. Abdulcelîl er-Rüşdânî, el-Hidâye Şerhu Bidâyeti'l- Mubtedi, İstanbul 1986.
• el-Meydanî, Abdulganî el-Ğanimî, el-Lübâb fî Şerhi’l-Kitâb, İstanbul, ts.
• Nomer, Haluk N., “2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğu”, İBD. Cilt, 66, Sayı, 1-2-3, İstanbul 1992.
• Reisoğlu, Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1988.
• Şaban, Zekiyuddin, İslam Hukuk İlminin Esasları (Çev., İ. Kafi Dönmez), Ankara 1990.
• Saymen-Elbir, Ferit Hakkı-Halit Kemal, Türk Borçlar Hukuku Umumi Hükümler, İstanbul 1958. es-Serahsî, Şemsu'l-Eimme Ebûu Bekir Muhammed b. Ebi Sehl, el-Mebsût, Beyrut 2001.
• Tandoğan, Haluk, “Hukuka Aykırılık Bağı”, Sorumluluk Hu- kukunda Yeni Gelişmeler I. Sempozyumu, Ankara 1990.
• Tekinay, Selahattin Sulhi, Borçlar Hukuku, İstanbul 1978.
• Tiftik, Mustafa, Akit Dışı Sorumlulukta Maddi Tazminatın Kapsamı, Ankara 1994.
• Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku, Ankara 1988.
• Tunçomağ, Kenan, Borçlar Hukuku Genel Esasları, İstanbul 1971.
• Yaran, Rahmi, “Oruç”, İslam İlmihali, İstanbul 2006.
• ez-Zeydan, Abdulkerim, el-Vecîz Fî Usûli’l-Fıkh, İstanbul 1979.
• ez-Zuhaylî, Vehbe, İslam Fıkhı Ansiklopedisi (Çev. Heyet), İstanbul 1990.
• __________, Nazariyâtu'd-Damân, Dımeşk 1982.