ZORUNLU DİN ÖĞRETİM MESELESİNE YAKLAŞIMLAR: TARİHİ SÜRECE BAKIŞ VE DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2011, Sayı: 17, 163 - 203, 01.06.2011

Mehmet Günaydın

Öz

Anayasamızın 24. maddesinde yer alan “zorunlu din ögretimi”

nin en çok tartısılan konular arasında yer aldıgını söyleyebiliriz.

Meselenin tarihi gelisimine bakarak “zorunlu din ögretiminin”

gerekli olup-olmadıgı konusundaki görüsler tartısılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Zorunlu din ögretimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Anayasa

Kaynakça

• Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, İstanbul Kültür Üniver- sitesi Yay., 6. Baskı, 1997.
• Altan, Mehmet, Kent Dindarlığı, Timaş Yay. 6. Baskı, İs- tanbul, 2010.
• Altaş, Nurullah, “Orta Öğretimde Din Eğitimi”, Din Eğiti- mi, Köylü, M; Altaş,N, Gündüz Eğitim ve Yay., An- kara, 2012, 151-176.
• Arat, Yeşim, “Türkiye’de Din, ve Cinsiyet Eşitliği: Demok- ratik Bir Paradoksun İşaretleri mi?” Çev. Murat Uyurkulak, Radikal Gazetesi, 19.11.2010.
• Aşkun, İnal Cem, “Laiklik ve Din eğitimi”. Türkiye 1. Din eğitimi Semineri, (23-25 Nisan 1981), Ankara Üni- versitesi İlahiyat Fakültesi Yay., Ankara, 1981, 387-393.
• Aydın, M. Şevki, Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğ- retmeni Yetiştirme ve İstihdamı, İlahiyat Bilimleri Araştırma Vakfı, Kayseri, 2000
• Aydın, Mehmet, Protokol Konuşması, Uluslararası Bekta- şilik ve Alevilik Sempozyumu 1, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay., Isparta, 2005, 17.
• Aydın, M. Zeki, Yeni Anayasa ve Din Dersi Tartışmaları, http://www.dinahlak.com/forum/index.php?topic =2339.0;wap2
• Ayhan, Halis, Türkiye’de Din Eğitimi, Marmara Üniversi- tesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay., İstanbul, 1999.
• Başgil, Ali Fuat, Din ve Lâiklik, Yağmur Yay., 6. Baskı,
• Bilgin, Beyza, Türkiye’de Din Eğitimi ve Liselerde Din Dersleri, Ankara, 1980.
• ______, “Münih’te “Türkiye’de İslam” Semineri”, Milli Eği- tim Gençlik ve Spor Bakanlığı Din Öğretimi dergisi, Ocak-Şubat-Mart 1988,16-21.
• ______, Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay., Ankara, 1990.
• Cebeci, Suat, Eğitim Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi, Akçağ Yay., Ankara, 1996.
• Çiler, Dursun, “Türk-İslam Sentezi İdeolojisinin Failini Tanımak”, Radikal, 28 Mayıs 2006.
• Doğan Recai, “ Cumhuriyetin İlk Yıllarında Tevhid-i Ted- risat Çerçevesinde Din Eğitim-Öğretimi ve Yapılan Tartışmalar”, Cumhuriyetin 75. Yılında Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi, Türk Yurdu yayınları, An- kara, 1999, 228-288.
• Durmuş, Alparslan, “Türk Din Eğitiminde Öncü Bir İsim: Beyza Bilgin”, Değerler Eğitimi Dergisi, 1, sayı: 3, Temmuz, 2003, 145-167.
• Ergin, Osman, Türk Maarif Tarihi, 5, Eser Matbaası, İs- tanbul, 1977.
• Fidan, Nurettin-Erden, Münire, Eğitim Bilimine Giriş, Repa Eğitim Yay., Ankara, Tarihsiz.
• Gül, Teoman, Türk Siyasal Hayatında Recep Peker, Kül- tür Bakanlığı Yay. Ankara, 1988.
• Günaydın, Mehmet, “Din Kültürü Ve Ahlâk Öğretiminin İlköğretim ve Liselerde Zorunlu Ders Olmasına Prof.Dr. Hüseyin Atay’ın Katkıları” dinbilimleri, c.9, sayı:1, Samsun, 2009, 287-305.
• Güngör, Erol, Sosyal Meseleler ve Aydınlar, Ötüken Yay.,
• _____, 89, Dünden, Bugünden Tarih-Kültür-Milliyetçilik, Ötüken yay. 5. Basım, İstanbul, 1990.
• İbrahim Hilmi, Din Dersleri, 2. Kitap, Kitaphane-i Hilmi, İstanbul, 1927, aynı müellifin 3. Kitabı, Kitaphane- i Hilmi, İstanbul, 1344(1928).
• Jaschke, Gotthard Yeni Türkiye’de İslâmlık, çev. Hayrul- lah Örs, Bilgi Yay., 1.Basım, 1972.
• Kafesoğlu, İbrahim, Türk İslam Sentezi, Ötüken Yay., 2. Baskı, 1996.
• Karpat, Kemal, Elitler ve Din, Timaş Yay., İstanbul, 2008, 171.
• _____, Osmanlı’dan Günümüze Ortadoğu’da Millet, Milli- yet, Milliyetçilik, Timaş Yay. İstanbul, 2011.
• Kaplan, Doğan, Yazılı Kaynaklarına Göre Alevilik, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara, 2010.
• Koçer, Hasan Ali, Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi, MEB Yay. İstanbul, 1991.
• Kodaman, Bayram, Abdülhamit Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1988.
• Kuru, Ahmet T, Pasif ve Dışlayıcı Laiklik, ABD, Fransa ve Türkiye, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., 1.Baskı, İstanbul, Eylül 2011.
• Kutlu, Sönmez, Alevi-Bektaşilik Yazıları Aleviliğin Yazılı Kaynakları Buyruk, Tezkire-i Şeyh Safî, Ankara Okulu Yay., Ankara 2006.
• Lewis, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Çev. Metin Kıratlı, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1998.
• Mardin, Şerif, Türkiye, İslam ve Sekülarizm, İletişim Yay., İstanbul, 2011.
• Okçu, Davut, “Türk Eğitim Sisteminde Din Öğretiminin Zorunluluğu Sorunu”, Uluslar arası Eğitim felsefesi Kongresi, Küreselleşme Sürecinde Eğitim Sorunları- nın 1.Baskı, Nisan 2010, 213-224.
• Eğitim-Bir-Sen, Ankara,
• Öcal, Mustafa, “Cumhuriyet Döneminde İlk, Orta ve Yük- sek Öğretimde Din Öğretimi(Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin Tarihçesi), Cumhuriyetin 75. Yılın- da Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi, Türk Yurdu Yay., 1999, 309-343.
• _____, Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi ve Dini Hayat, Ders Notları, Bursa 1992.
• _____,“İmam-Hatip Liselerinde Din Eğitimi”, Din Eğitimi, Editörler: Köylü, Mustafa-Altaş, Nurullah, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 2012, 177-212.
• Öner, Necati, “Niçin Din Öğretimi?”, Din Öğretimi ve Din Hizmetleri Semineri, 8-10 Nisan 1988, Diyanet İşle- ri Başkanlığı Yay. Ankara, 1991, 23-26.
• Öztürk, Yaşar Nuri, Tasavvufun Ruhu ve Tarikatler, Sidre Yay., İstanbul, 1988.
• Özyavuz , Tuncer, Osmanlı-Türk Anayasaları, Alkım Yay., 1997.
• Sarıcan, Bayram, 1930’lardan Günümüze Bursa’da Dini Hayat, Gördüklerim, Duyduklarım, Yaşadıklarım, Hatıralar, Yayına Haz. Mustafa Öcal, Düşünce Kitabevi, Bursa, 2003.
• Smith, Wilfred Cantwell, “Modern Türkiye Dinî Bir Re- forma mı Gidiyor?”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 1, yıl:1953, 7-20.
• Şaylan, Gencay, Türkiye’de Laiklik, Yeni Yüzyıl Kitaplığı, Tarihsiz.
• Tosun, Cemal, Din Eğitimi Bilimine Giriş, Pegem A Yayın- cılık, Ankara, 2001.
• Yazıcı, Nesimi, “Kâmil Miras”, DİA, 30, 146, İstanbul, 2005.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, I, Önsöz, III- VI, Eser Kitabevi, İstanbul, 1971.
• GAZETE KÖŞE YAZARLARI
• Aktay, Yasin, “Zorunlu Din Dersi”, Yeni Şafak, 10 Mart 2008.
• Akyol, Taha, “Din, Mezhep ve Laiklik”, Milliyet, 8 Mart 2008.
• Babaoğlu, Haşmet, “Din Dersi”, Vatan, 14 Mart 2008.
• Berkan, İsmet, “Yine Hukuk Konuşalım: Zorunlu Din Dersi”, Radikal, 7 Mart 2008; “Çocuk Kime Aittir: Devlete mi, Aileye mi?” Radikal, 10 Mart 2008.
• Bulaç, Ali, “Dindar Nesiller”, Zaman, 11 Şubat 2012.
• Cemal, Hasan, “AKP ve Hükümetine Çifte Standart Dam- gası…”, Milliyet, 13 Mart 2008.
• Çakır, Ruşen, “Öğretmene Kaybettiren Küçük Bir Eksik- lik”, Radikal, 25 Mayıs 2008.
• Dündar, Can, “Atatürk’ün Okullarında Din Dersi Var mıydı?”, Milliyet, 13 Mart 2012.
• Ekşi, Oktay, “Bir Ders de Danıştay’dan”, Hürriyet, 5 Mart 2008. Ergil, Doğu, “Dindar Gençlik”, Bugün, 7 Şubat 2012.
• Göktürk, Gülay, “Felsefi İnançlar Ne Olacak?”, Bugün, 12 Mart 2008; “Eğitim Tartışması Bir Kere de İmam- Hatip’siz Olsun ”, Bugün Gazetesi, 06 Ocak 2012.
• Güven, Erdal, “Mesele Din Dersinin Zorunlu Olması De- ğil”, Radikal, 7 Mart 2008.
• Hakan, Ahmet, “Açık Konuşalım”, Hürriyet, 06.Mart 2008.
• Karakaş, Eser, “Eğitim ve Devletle Zorunlu Boşanma”, Star, 5 Şubat 2012.
• Karaman, Hayrettin, Dindar Nesil Yetiştirmek”, Yeni Şa- fak, 9 Şubat 2012; “Uygulamada Din Eğitim ve Öğ- retimi”, Yeni Şafak, 4 Mart 2012.
• Miras, Herkül, “İnançlar: Söylem ve Pratik”, Zaman, 03.Ağustos 2010,“İnanç ve Okullar”, Zaman, 17 Ağustos 2010; “İnanç ve Okul Kitapları”, Zaman 31 Ağustos 2010.
• Türköne, Mümtazer, “Din Kültürümüz Var mı?”, Zaman, 9 Mart 2008; “Din Dersleri Kaldırılsın mı?”, Za- man, 31 Ocak 2012; “CHP’nin Sıkıştığı Dar Alan”, Zaman, 13 Nisan 2012.
• Ongun, Coşkun, “Zorunlu Din Dersi ve Aleviler”, Radikal, 24.01.2008.
• Özipek, Berat, “Devletin Dine En Büyük İyiliği”, Star, 9 Şubat 2012. Özkök, Ertuğrul, “İsyankar Bir Çocuğun Evrak-ı Metrukesi, Hürriyet, 4 Şubat 2012. Ülsever, Cüneyt, “Milli Eğitim Bakanı Haklı mı?”, Hürriyet, 12 Mart 2008.
• Zeybek, Namık Kemal, “Bakan Hüseyin Çelik Doğru mu Söylüyor?”, Radikal, 07 Mart 2008; “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 11. Sınıf Ders Kitabında Neler Var?”, Radikal, 11 Mart 2008.