Âlimlerin Rabbânîliği Olgusunun Kur’an Bağlamında Tahlili

Yıl 2014, Sayı: 24, 1 - 30, 01.12.2014

Ahmet Abay

Öz

İlmin önemi toplumun hayatında yadsınamaz bir gerçektir. İlme
sahip olanların ve onu öğretenlerin değeri de öyle. Buradan hareketle
âlimin naslardaki konumu ve değeri ele alınmıştır. Bu çalış-
mada Rabbâniyyûn, rıbbiyyûn ve ahbâr kavramlarının ne anlama
geldikleri ve âlim kavramı ile bağları incelenmektedir. Âlimlerin rabbani
olma vasfına sahip olmaları gerektiği tespit edilmiştir. İlmiyle
amel eden bir âlimin toplumdaki etkisi ve toplumun ona ihtiyacı irdelenmiştir.
Çalışmadaki temel amaç, âlimlerin sahip olmaları gereken
özellikleri ve âlimlerin rabbanileşmeme sorununu bir değerlendirmeye
tabi tutmaktır.

Anahtar Kelimeler

İlim, âlim, rabbani, rıbbi, ahbâr.

Kaynakça

• ABDULBAKİ, Muhammed Fuad, el-Mu’cemu’l Mufehres li Elfazi’l Kur’an’il Kerim, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1987.
• ATEŞ, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuk- lar Neşriyat, İstanbul,1988.
• BAYINDIR, Abdülaziz, Kur’an Işığında Tarikatçılığa Bakış, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul 2001.
• BAYRAKLI, Bayraktar, Yeni Bir Anlayış Işığında Kur’an Tefsi- ri, Bayraklı Yayınları, İstanbul, 2007.
• el-BEYDAVİ, Nasıruddin Ebu’l Hayr Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şirazi, Envaru’t Tenzil ve Esraru’t Te’vil, Daru İhyai’t Turasil Arabi, Beyrut, ts
• BİLGİZ, Musa, Kur'ân'da Bilgi, İnsan yay. İstanbul, 2013.
• BÜYÜK LAROUSE, Gelişim Yay, İst., 1986.
• ÇEKMEGİL, M.Said, Bilginin Gücü, Timaş Yayınları, 2. Bas- kı, İstanbul, 1996.
• ed-DARİMİ, Abdullah b. Abdirrahman, Sünen’üd Darimi, Karaçi, trs.
• DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara, 1990.
• DOĞAN, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Birlik Yay., Ank, 1981.
• ESED, Muhammed, Kur’an Mesajı, İşaret Yayınları, (Çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk), İşaret Yayınları. İstanbul 1999.
• FADLALLAH, Muhammed Huseyn, Min Vahyi’l Kur’an, Daru’l Melek, Beyrut, 1419/1998
• FİRÛZÂBADİ, Ebu Tahir, Kamûsu'l-Muhît, Çev.: Mütercim Asım Efendi, Matbaa-i Bahriye, İstanbul, 1305.
• El- HAZİN, Alauddin Ali b. Muhammed b. Ibrahim, Lubabu’t- Te’vil fi Meâni’t Tenzil, (Mecmau’t Tefasir içinde), Çağrı yayınları, İstanbul 1984.
• İBN AŞUR, Muhammed Tahir, et-Tahrir ve’t Tenvir, Dar et- Tunusiyye, Tunus, 1984.
• İBN MANZÛR, Ebu'l-Fadl Muhammed, Lisanu’l-Arab, Daru Sadır, Beyrut, 1410/1990.
• İBRAHİM MUSTAFA-Ahmed Hasan Zeyyad vd., el-Mu'cemu’l- Vasît, Çağrı Yay., İst., 1986.
• İMAM Humeyni, Cihad-ı Ekber, (çev. Ali Nurhah), Akademi Yayınları, İstanbul 1989
• İSLAMOĞLU, Mustafa, Vahiy Eksenli Bir Hayatın, İnşasında Âlimlerin Rolü, Kur’ani Hayat Dergisi, Kasım 2010, Sayı 15.
• KARAMAN, Hayrettin, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kâfi Dön- mez, Sadrettin Gümüş, Kur’an Yolu, D.İ.B. Yayınları, Ankara.
• el-KEFEVÎ, Ebu’l-Bekâ, Eyyub b. Musa el-Hüseynî, el- Külliyyât Mu'cemu'l-Mustalahat ve'l-Furûk el-Luğavîyye, Tah., Müessesetü'r-Risâle, Beyrut, 1412/1996. ve Muhammed el-Mısrî,
• el-KURTUBİ, Ebi Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebi Bekr, el-Camiu li-Ahkami’l-Kur’an, (Tahkik; Aadullah b. Abdul Muhsin et-Türki), Muessesetu’l Risale, Beyrut, 2006.
• KUTUP, Seyyid, Fizilali’l Kur’an, Daru’l Şuruk, Beyrut, 1985.
• el-MEVDUDİ, Ebu’l A’la, Tefhimu’l Kur’an, (Çev. Komisyon), İnsan Yayınları, İstanbul 1986.
• er-RAZİ, Muhammed Fahruddin, Mefatihu’l Ğayb, Daru’l Fikr, I. Baskı, Beyrut, 1981.
• SAİD, Cevdet. ‘Alimin Sorumluluğu’ Üzerine Söyleşi, Kur’ani Hayat Dergisi, Kasım-Aralık 2010, Sayı 15.
• SARMIŞ İbrahim, Kültürün Bayileri Değil Vahyin Âlimleri, Kur’ani Hayat Dergisi, Kasım-Aralık 2010, Sayı 15.
• SAYAR, Kemal, Hayat Teselli Bulmaktır, Timaş Yayınları, İstanbul 2013
• ŞERİATİ Ali, Anne Baba Biz Suçluyuz, Fecr Yayınları, Anka- ra, 2013.
• et-TABERİ, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Cami’ul Beyan an Te’vili Ayil Kur’an, I. Baskı, Kahire 2001/1422,
• et-TEHANEVÎ, Muhammed Ali b. Ali, Keşşafu Istılahati’l- Fünûn, Tah: Mevlevi Gulam Kadir-Mevlevi Abdulhak, Kalküta, 1862.
• ez-ZEMAHŞERİ, Mahmud b. Ömer, el-Keşşaf an Hakaikı't- Tenzil ve Uyuni'l-Ekavil fı Vücühi't-Te'vil, Mektebetü Ubeykan, (1. Baskı) Riyad 1418/1998.