Sırrî Rahile Hanım Divanı’nda Dinî Kişilikler

Yıl 2017, Sayı: 29, 227 - 263, 22.06.2017

Ayşe Merve Hoşab

Öz

Klasik Türk edebiyatına,
yaşanılan din ve kültür başta olmak üzere birçok muhtelif unsur kaynaklık eder.
Farklı alanlarda ön plâna çıkmış kişilikler bu kaynaklardan biridir. Eserinde
yer verdiği kişilikler sayesinde şair, düşüncelerini ve hissiyatını
somutlaştırma fırsatı bulur.

19. yüzyıl şairlerinden olan
Sırrî Rahile Hanım’ın kaleme aldığı Divan, bu açıdan oldukça zengindir. Eserde
tarihî, mitolojik, siyasî, dinî ve efsanevî hüviyeti olan birçok şahsın ismi
mevcuttur. Çalışmamızda eserde yer verilen yalnızca dinî kimliğiyle ön plâna
çıkmış şahıslar incelenmiş ve ilgili yerler Divan’dan iktibas edilerek izah
edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, Sırrî Rahile Hanım Divanı, Dinî Kişilik

Kaynakça

• Açıl, Berat, Sırrî Râhile Hanım ve Divânı (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi), Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2005.
• Bursalı Mehmet Tâhir, Osmanlı Müellifleri, C:II, İstanbul 1972
• Çelik, İsa, “Kâdirîyye Tarîkatı Hâlisiyye Şubesinin Kurucusu Şeyh Abdurrahman Hâlis Kerkükî”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (Sayı: 38), 2008, 159-184.
• Döğüş, Selahattin, “Anadolu’da Hızır-İlyas Kültü ve Hıdrellez” Ge-leneği, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (Sayı: 74), 2015, 77-100.
• Hacıbegzâde Ahmed Muhtar, Şair Hanımlarımız, İstanbul 1311.
• İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, C:III İstanbul 1988.
• Kara, Mustafa, “İbn Abbâd er-Rundî”, DİA, C:XIX, 1999, 266-267
• Kiraz, Seydi, “Türk İslam Edebiyatında Bir Peygamber Portresi: Hz. İsa”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 18 (Sayı: 60), 2014, 261-280.
• Korkusuz, Şefik, Diyârbekirli Şâir Sırrî Hanım’ın Dîvânı, Kent Ya-yınları, İstanbul 2005.
• Kurt, Aynur, “Türk Edebiyatında Çehâr-Yâr-ı Güzîn: Abdî'nin Feżâil-i Ḫulefâ-i Râşidîn ve Ḫaṣâil-i Çehâr-Yâr-i Güzîn Adlı Mesnevisi Üzerine Bir İnceleme”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (Sayı: 3), 2016, 107-126.
• Levend, Agâh Sırrı, Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remizler Maz-munlar ve Mefhumlar, Enderun Kitabevi, İstanbul 1980.
• Onay, Ahmet Talât, Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü (Eski Türk Ede-biyatında Mazmunlar ve İzahı), Berikan Yayıncılık, Ankara 2013.
• Pala, İskender, Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayınları, İstanbul (2004).
• Pekolcay, Necla; Eraydın Selçuk; Tahralı Mustafa; Uzun Mustafa; Subaşı M. Husrev, İslâmî Türk Edebiyatında Şekil ve Nev’îlere Giriş, Kitabevi yayınları, İstanbul 1994.
• Tosun, Necdet (2013), “Veysel Karanî”, DİA, C:XXXXIII, 2013, 74-75.
• Tökel, Dursun Ali, Divân Şiirinde Mitolojik Unsurlar, Akçağ Yayın-ları, Ankara 2000.
• Türkdoğan, Gökcan Melike, “Klâsik Türk Edebiyatında Kur’an Kıs-salarını Konu Alan Mesneviler”, Uluslararası Sosyal Araştır-malar Dergisi, C:III (Sayı: 15) (Klâsik Türk Edebiyatının Kaynakları Özel Sayısı), 64-92.
• Uzun, Mustafa, “Îsâ”, DİA, C:XXII, 2000, 473-475.
• Yeniterzi, “Emine, Türk Edebiyatında Na’at”, TDV (Kutlu Doğum Haftası II), 1990, 113-115.
• Yıldırım, Nimet, Fars Mitolojisi Sözlüğü, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2008.
• Yılmaz, Hasan Kâmil, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarîkatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul 2012.
• Zavotçu, Gencay, Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü, Kesit Yayınları, İstanbul 2013.