Islamic Capital Market

Yıl 2021, Sayı: 37, 127 - 165, 30.06.2021

Ahmet Öz , Mustafa Badem

https://doi.org/10.35209/ksuifd.882065

Öz

Islamic capital markets are the markets where investment instruments such as Islamic stocks or sukûk are issued. The maturity of these investment instruments is more than one year. Investors with religious sensitivity turn into one of these investment tools to invest their savings in the long term. The investor prefers to buy Islamic stocks or one of the shukūk types, which are Islamic capital market instruments. Various financial institutions come into play according to his preference. The investor may not be able to make precise determinations individually about Sharīʿa compliance. Sharʿī indices, mutual funds and various financial institutions help the investor make the right choice.
In addition, investment instruments in accordance with Is-lamic law offer religious alternatives to investment instruments that do not comply with Islamic legal rules in the conventional economic system. Thanks to these alternatives put forward, the time knowledge and the economic problems that may be faced by the person with religious sensitivity are prevented. However, a good way to find out whether this structure is in conformity with Islamic rules should be investigated. If investors are not individually familiar, they can make their investments through various Islamic financial institutions. They adhere to religious principles and rules to the utmost.

İslâmî Sermaye Piyasası

Öz

İslâmî sermaye piyasaları, hisse senedi veya sukûk gibi yatırım araçlarının ihraç edildiği piyasalardır. Bu yatırım araçlarının vadesi bir yıldan fazladır. Dini hassasiyete sahip olan yatırımcılar uzun vadede birikimlerini değerlendirmek için bu yatırım araçlarından birine yönelirler. Yatırımcı, İslâmî sermaye piyasası araçlarından olan hisse senetlerini veya sukûk türlerinden birisini satın almayı tercih eder. Tercihi doğrultusunda çeşitli finans kurumları devreye girer. Yatırımcı bireysel olarak İslâm hukukuna uyumluluk noktasında doğru tespitler yapamayabilir. Şer’î endeksler, yatırım fonları ve çeşitli finans kurumları yatırımcının en doğru tercihi yapmasına yardımcı olurlar.
Ayrıca İslâm hukukuna uygun yatırım araçları, konvansiyonel ekonomik sistemde, İslâm hukukunun kurallarına uymayan yatırım araçlarına şer’î alternatifler sunar. Ortaya konulan bu alternatifler sayesinde zaman içerisinde, dini hassasiyetlere sahip olan insanların karşısına çıkabilecek iktisadi sıkıntılar engellenmiş olur. Ancak bu yapının İslâmî kurallara uygun olup olmadığının iyi bir şekilde araştırılması gerekir. Eğer yatırımcılar bireysel olarak konuya vâkıf değil ise yatırımlarını çeşitli İslâmî finans kurumları aracılığıyla yapabilir. Böylece dini ilke ve kurallara azami ölçüde bağlı kalmış olurlar.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Sermaye Piyasası, Tahvil,, Sukuk, Hisse Senedi,, Yatırım Fonu,, Borsa

Kaynakça

• Abdul-Rahman, N., Shahrim, Z., & Ramli, R., Understanding Islamic Capital Market, Kuala Lumpur: IBFIM, 2014, 67.
• Abdul-Rahman, Yahıa, İslâm’da Bankacılık ve Finansman, Çev: Salih Tuğ ve M. Abdullah Tuğ, İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Yayın No:11, 2015.
• Aktepe, İshak Emin, Katılım Finans, İstanbul: TKKB Yayınları, Yayın No:9, 2017.
• Alkış, Alpaslan, “İslâm Hukukunda Katılım Sigortacılığı”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9/1, (2019), 1-21.
• ________İslâm Hukuk Usûlü, İstanbul: Ravza Yayınları, 2020.
• ________ “İslam Hukukunda Katılım Bankacılığı Fon Toplama ve Kullandırma Yöntemleri” Injosos Al-Farabı Internatıonal Journal On Socıal Scıences/ Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 2/3, (2018), 120-133.
• Aydın, Aytaç, İslâm Hukuku Açısından Mali Piyasa ve Mali Piyasa Araçları, Konya: Burç Yayınevi, 2018.
• ________İslâm Hukukunda Kıymetli Evrak, Kambiyo Senetleri, Hisse Senedi ve Borsa, Konya: Selçuk Üniversitesi SBE YL Tezi, 1995, 84.
• Bayındır, Abdulaziz, İslâm’da Ticaret ve Faiz, İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları, 2008.
• Bayındır, Servet, “Finansal Türev Varlıklar ve Bu Varlıklar Üzerine Yapılan Sözleşmelerin Fıkhî Tahlili”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy:12, (2005), 51-73.
• Bilmen, Ömer Nasuhi, Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhıyye Kâmusu, İstanbul: t.y., I-VIII.
• Buldum, Gökhan, Katılım Bankacılığı ve Sukuk (Kira Sertifikası): Bir Katılım Bankası Örneği Olarak Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş., İstanbul: Marmara Üniversitesi YL Tezi, 2016.
• Büyükakın, Figen ve Önyılmaz, Onur, “Faizsiz Finansman Bonosu Sukuk ve Türkiye Uygulamaları”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu, sy:7, (2012), 1-16.
• Camgöz, Mevlüt, “Sermaye Piyasasında İslâmî İlkeler: Seçilmiş Finansal Varlıklar Ve Operasyonel İşlemler Üzerine Bir İnceleme”, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/2, (Aralık-2018).
• Dabbağoğlu, Kadir, “Tahvil – Bono ve hisse senedi yatırımlarının raporlanması”, ABMYO Dergisi, sy:19, (2010), 53-68.
• Döndüren, Hamdi, Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali, İstanbul: Altınoluk Yayınları, 1993.
• Durmuş, Abdullah, “Modern Bir Finansal Araç Olarak Sukuk ve Fıkhi Açıdan Tahlili”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy:16, (2010).
• Eliyatkın, Salih, Katılım Finansmanında Yeni Yaklaşımlar: “Faizsiz Finans Sistemine ve Konut Finansmanına Katkı Sağlayacak Yeni Bir Ürün Önerisi: Paylı Gayrımenkul Sistemi”, İstanbul: TKKB yayınları, Yayın No:8, t.y.
• Ercan, Kamil Metin ve Ban, Ünsal, Finansal Yönetim, Ankara: Gazi Kitabevi, 2005.
• Esen, Adem ve Karabacak, Serkan, “National Shariah Boards: Global Applications and the Case of Turkey”, Afro Eurasian Studies Journal, 3/2, (2014), 5-16. Güçlü, Yaşar, Mecelle-i Ahkâm-ı ‘Adliyye, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Güngören, Muaz, Bir Finansal Enstrüman Olarak Sukuk Katılım Bankalarına Uyum Modellemesi, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, 2013, 106.
• Gürsoy, Tuncer, Finansal Yönetim İlkeleri, İstanbul: Doğuş Üniversitesi Yayınları, 2007.
• Iqbal, Zamir, ve Mirakhor, Abbas, An Introduction to Islamic Finance: Theory and Practice, Singapore: John Wiley & Sons (Asia), 2nd ed., 2011.
• Karaman, Hayrettin, Ana Hatlarıyla İslâm Hukuku, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Khan, Muhammad Akram, Islamic Economics and Finance: Glossary, London: Routledge, 2003.
• Küçükçolak, Necla, “Faizsiz Finansman Sertifikası Sukuk’un Türk Sermaye Piyasası Açısından Değerlendirilmesi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 45/520, (Haziran 2008), 23-37.
• Mannan, M.A., Understanding Islamic Finance: A Study of the Securities Market in an Islamic Framework, Jeddah: Published By Islamic Research and Training Institute, 1993.
• Mevsılî, Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd, el-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr, İstanbul: 1951, I-V.
• Okat, Yalçın Özge, “Gayrimenkul Yatırım Fonları”, Kurumsal Yatırımcılar Dergisi, 9/1, (Nisan-Mayıs-Haziran 2010)
• Sancak, Ethem, “Sermaye Piyasası”, Sermaye Piyasası Sözlüğü: Temel Düzey- Türkçe-İngilizce, İstanbul: Scala Yayıncılık, 2014.
• Schacht, Joseph, İslâm Hukukuna Giriş, çev. Mehmet Dağ, Abdülbaki Şener, Ankara: Otto Yayınları, 1977.
• es-Senhûrî, Abdurrezzak, Mesâdiru’l-Hak fî Fıkhı’l-İslâmî, Beyrut: t.y., I/80-81.
• es-Serahsî, Şemsu’l-Eimme, Muhammed b. Ahmet, el-Mebsut, Beyrut: 1989, I-XXX; el-Kasanî, Alâuddîn Ebubekir b. Mes’ûd, Bedâiu’s-Sanâi’, Beyrut: 1986, I-VII.
• Süngü, Sevtap, “Dünyada Yatırım Fonları”, Türkiye’de Yatırım Fonları ve Son Gelişmeler Semineri, İstanbul, (2 Aralık 1988).
• Şa’bân, Zekiyyüddîn, İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usûlü’l Fıkh), Notlar Ekleyerek Tercüme Eden: Prof. Dr. İbrahim Kâfi Dönmez, Ankara: TDV Yayınları, 2016.
• Şekerci, Osman, İslâm Şirketler Hukuku, İstanbul: Marifet Yayınları, 1981.
• Tok, Ahmet, İslâmî Finans Çerçevesinde Sukuk (İslâmî Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirme, Ankara: Sermaye Piyayası Kurulu Hukuk İleri Dairesi Yeterlik Etüdü, Haziran 2009.
• Tuncer, Selahattin, “Menkul Kıymetler Yatırım Fonu”, Türkiye’de Sermaye Piyasası (Araçlar ve Kuruluşlar) Seminer Tebliğleri, İstanbul: Büyük Tarabya Oteli, (20-21 Nisan 1984).
• Türkben, Pedük, “Servet Yönetimi Hizmetleri”, Maliye Finans Yazıları Dergisi, 23/83, (Nisan 2009), 131-139.
• Uygan Çolak, Kübra, İslâmî Endeksler ve Hisse Senedi Yatırımlarının İslâmî Finans İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm İktisadı ve Finansı Anabilim Dalı YL Tezi, 2019.
• Uzunoğlu, Sadi, Yeni Finansman Teknikleri, İstanbul: Strata Yayınları, 1998.
• Wilson, Rodney, Screening Criteria for İslâmîc Ecuity Funds, London: Euromoney Books, 2004.
• Yanpar, Atilla, İslâmî Finans İlkeler, Araçlar ve Kurumlar, İstanbul: Scala Yayıncılık, 2015.
• AAOIFI, Faizsiz Finans Standartları, Terc: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, TKKB Yayınları Yayın No: 10, İstanbul; https://tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/FAIZSIZ-FINANS-STANDARTLARI.pdf, Erişim Tarihi: 08.12.2020, 16:45.
• https://www.tesadernegi.org/İslâmi-endeks.html, Erişim: 06.12.2020, 11:45.
• TKKB, Faizsiz Finans Sözlüğü, 44; https://tkbb.org.tr/sayfa/detay/faizsiz-finans-sozlugu-100, Erişim Tarihi: 26.12.2020, 01:09.
• Usmani, M. Taqi, An İntroduction to Islamic Finance, Dordrecht: 2002, 143;
• https://muftitaqiusmani.com/en/books/PDF/An%20Introduction%20To%20Islamic%20Finance/An_Introduction%20_to_Islamic_Finance.pdf, Erişim tarihi: 06.12.2020, 09:40.
• Zaim, Sabahattin, İslâm Ekonomisinin Temelleri, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:6, 155-177;
• https://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12436/203/Zaim%2C%20Sabahattin.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Erişim tarihi: 07.12.2020, 11:40.