قضية فلسطين في شعر مفدي زكرياء

Yıl 2024, Sayı: 44, 346 - 367, 31.12.2024

Youssoufa Soumana

https://doi.org/10.35209/ksuifd.1519359

Öz

تتبعنا في هذه الدراسة القصائد التي قرضها الشاعر الجزائري الثائر مفدي زكرياء في قضية فلسطين، فوجدنا أن هناك ثلاث قصائد هامة نظمها الشاعر في هذا الشأن، أولاها: "فلسطين على الصليب" وثانيها "فلسطين الذبيحة" وثالثها "الجراح التي لا تنام". وفي هذه القصائد الثلاث مع بعض الأبيات المتعلقة بفلسطين التي يذكرها الشاعر في ثنايا بعض قصائده الأخرى ناقشَ القضيةَ الفلسطينية بالتفصيل، وسلَّط الضوء على بعض المسائل التي يراها مهمة في هذه القضية. ثم تطرق الشاعر إلى ذكر المقدسات التي يدمرها الصهاينة، وتصوير معاناة الشعب الفلسطيني مما يمطر عليه الاحتلال الصهيوني من ألوان الظلم والاضطهاد، وتخلي الأمة العربية والإسلامية عن القضية الفلسطينية حيث لم يزودوا إخوانهم الفلسطينيين بما يحتاجون إليه من سلاح وغيره من أجل حرية فلسطين سوى ترديد الأدعية في الصلوات. وبعدما وضع الشاعر يده على هذه الجراحات التي صورها تصويرا فنيا في منتهى الروعة والبراعة، نادى الأمة الإسلامية إلى توحيد الصفوف، وإلى تضميد ما أصاب الفلسطينيين من جروح. وقد فُهِم كذلك من قصائد الشاعر الذي لم يفقد إيمانه في تحرر فلسطين، أنه حاول أن يبث الآمال في نفوس الشعب الفلسطيني بأنه سينال حريته قريبا كان أو بعيدا.

Anahtar Kelimeler

اللغة العربية وبلاغتها, أدب, شعر, مفدي زكريا, قضية فلسطين

The Palestinian Issue in the Poems of Mufdi Zakaria

Öz

This study examines the poems of the Algerian poet Mufdi Zakaria regarding the Palestinian issue and identifies three significant odes on this subject: “Palestine on the Cross,” “Sacrificial Palestine.” and “Endless Pains,” Although the poet has penned some couplets about Palestine in his other odes, in these three odes, he elaborates on the Palestinian issue in detail, highlighting some matters he considers important. He speaks of the sanctities desecrated and the injustices and sufferings endured by Palestinians since the Zionists set foot there. He criticizes the Arab and Islamic world for only sending prayers for Palestine’s freedom and turning away from providing the needed assistance, such as weapons. After masterfully depicting the abandonment and sufferings of the Palestinians, the poet calls on Muslims to unite their ranks and to heal the wounds of the Palestinians. As can be understood from his odes, the poet never lost his belief that Palestine would be free, and with these odes he tried to keep alive the hope of the Palestinian people that they would sooner or later gain their freedom.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Rhetoric, Literature, Poetry, Mufdi Zakaria, Palestin Issue.

Mufdî Zekeriyâ’nın Şiirlerinde Filistin Meselesi

Öz

Bu çalışmada Cezayirli şair Mufdî Zekeriyâ’nın Filistin meselesiyle ilgili şiirleri araştırılmış ve şairin bu konuda “Çarmıhtaki Filistin”, “Kurbanlık Filistin” ve “Dinmeyen Acılar” adlı üç önemli kasidesinin olduğu tespit edilmiştir. Şair, diğer kasidelerinde de Filistin ile ilgili bazı beyitler kaleme almış olmakla birlikte bu üç kasidesinde, Filistin meselesini detaylı bir şekilde ele almış ve kendince mühim gördüğü bazı meseleleri öne çıkarmıştır. Siyonistlerin oraya ayak bastıklarından itibaren tahrip ettikleri kutsalları ve Filistinlilerin maruz kaldıkları haksızlık ve acıları dile getirmiştir. Arap ve İslam aleminin, Filistin’in özgürlüğü için dua göndermekten başka bir şey yapmayıp asıl ihtiyaç duydukları silah vb. yardımlardan yüz çevirdiklerini anlatmıştır. Şair, Filistinlilerin kendi kaderlerine terk edilişini ve ızdıraplarını büyük bir ustalıkla tasvir ettikten sonra, Müslümanları saflarını birleştirmeye ve Filistinlilerin yaralarını sarmaya davet etmiştir. Kasidelerinden anlaşıldığı kadarıyla Filistin’in özgür olacağı konusundaki inancını hiçbir zaman kaybetmeyen şair, bu kasideleriyle Filistin halkının er ya da geç özgürlüğüne kavuşacağına dair umudunu canlı tutmaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Arap Dili ve Belagati, Edebiyat, Şiir, Mufdî Zekeriyâ, Filistin Meselesi.

Kaynakça

• Abazoğlu, Muhammet, “Adiyat Suresinde ve İmruu’l-Kays’ın Mullakasında At Tasviri: Karşılaştırmalı Göstergebilimsel Bir Çalışma” Şarkiyat Mecmuası 44 (Nisan 2024), 201-220.
• Buḫârî, Ebû Abdillâh Muḥammed b. İsmâʿîl b. İbrâḥîm. el-Câmiʿu’ṣ-Ṣaḥîḥ. 7 Cilt. Dimeşḳ: Dâru İbn Kes̱îr, 5. Basım, 1993.
• Derdûr, Samrî Nûruddîn. Melḥametu’l-Cezâir. el-Memleketu’l-Muttaḥide: Muessesetu’l-Hindâvî, 2019.
• Dûġân, Aḥmed. “Mufdî zekeriyyâ Şâʿiru’s̱-S̱avreti’l-Cezâiriye”. Mecelletu Feyṣal 114 (1987), 109-113.
• el-Vali, Mustafa “The Tantura Massacre, 22-23 May 1948”, Journal of Palestine Studies 30/3 (Spring 2001), 5-18.
• Gökgöz, Turgay. "Modern Cezayir Şiirinde Millî Bir Şair: Mufdî Zekeriyâ". Arap Edebiyatında Vatan ve Bağımsızlık Mücadelesi 167–186. Ankara: Nobel Bilimsel, 2021.
• Ḫâlidî, Velîd. “Binâu’d-Davleti’l-Yahûdiyye 1897-1948 (el-Edâtu’l-ʿAskeriyye)”. Mecelletu’d-Dirâsâti’l-Filisṭîniyye 10/39 (1999), 65-103.
• Ḥammûde, Muṣtafâ. Mufdî zekeriyyâ ve İntâcuhû’l-Edebiyy fî Merḥaleti Mâ Ḳabli’s̱-S̱avre. Tilimsân: Câmiʿatu Ebî Bekr Belḳâyid, Risâletu Doktora, 2010.
• Ḥuṭay’a, Cervel. Dîvânu’l-l-Ḥuṭay’a. Beyrût: Dâru’l-Maʿrife, 2. Basım, 2005.
• İdâretu’l-İttiṣâl, Riâsetu’l-Cumhûriyye. İḥtilâlu’l-Ḳarn: Filisṭîn fî Ẓilli’l-Ḫuṭati’l-Aḥâdiyyeti’l-Cânib. İstanbul: Manşûrâtu İdâretu’l-İttiṣâl, 2020.
• Murtâḍ, Abdulmâlik. Edebu’l-Muḳâvemeti’l-Vaṭaniyye fî’l-Cezâir. 2 Cilt. el-Cezâir: Dâru Hûme, 2009.
• Naḥmânî, Yûsef. Muẕekkirâtu Simsâri Arâḍî Ṣuhyûnî. Dimaşḳ: Dâru’l-Ḥaṣâd, 2010.
• Neccâr, Riḍvân Muḥammed Ḥuseyn. Ẓavâhiru’t-Turâs̱ ve’t-tecdîd fî Şiʿri Mufdî Zekeriyyâ. Tilimsân: Câmiʿatu Ebî Bekr Belḳâyid, Risâletu Mâcister, 2006.
• Nuyhiveḍ, ʿÂḍil. Muʿcemu Aʿlâmu’l-Cezâir min Ṣad ri’l-İslâm ḥattâ’l-ʿAṣri’l-Ḥâḍir. Beyrût: Muessesetu Nuyhiveḍi’s̱-S̱aḳâfiyye, 2. Basım, 1980.
• Özel, Harun. "Filistinli Şair İbrâhîm Tûkân’ın Şiirlerinde Vatan ve Bağımsızlık Mücadelesi". Arap Edebiyatında Vatan ve Bağımsızlık Mücadelesi. 211–238. Ankara: Nobel Bilimsel, 2021.
• Rabâḥ, Ṣalâḥuddîn Saʿîd. Esâlîbu’ṣ-Ṣuhyûniyye fî muḥârebeti’l-Muslimîn. Riyâḍ: Câmiʿatu Muḥammed bin Suʿûd, Risâletu Mâcister, 1043.
• Sukût, Ḥamdî. Ḳâmûsu’l-Edebi’l-ʿArabîyyi’l-Ḥadîs̱. el-Ḳâhire: el-Hey’etu’-l-Miṣriyyatu’l-ʿÂmma li’l-Kitâb, 2015.
• Vuldu’l-ʿArûsî, eṭ–Ṭayyib. Aʿlâmun mine’l-Edebil-Cezâiriyyi’l-Ḥadîs̱. el-Cezâir: Dâru’l-Ḥikme li’n-Neşr, 2009.
• Yûsuf, Muḥammad Ḫayr Ramaḍân. Tetimmetu’l-Aʿlâm li’z-Ziriklî. 2 Cilt. Bertût: Dâru’bni Ḥazm, 2. Basım, 1422.
• Zekeriyyâ, Mufdî. “Ḳaṣîdetu’l-Cirâḥi’l-Latî lâ Tenâm”. Daʿvetu’l-Ḥaḳḳ 151-152 (1973), 141-143.
• Zekeriyyâ, Mufdî. el-lehbu’l-Muḳaddes. el-Cezâir: Mûfam li’n-Neşr, 2007.
• Zekeriyyâ, Mufdî. Emcâdunâ Tetekellem. el-Cezâir: Muessesetu Mufdî Zekeriyyâ, 2003.
• Zekeriyyâ, Mufdî. Min Vaḥyi’l-Aṭlas. el-Maġrib: Dâru’l-Enbâ’, 1987.