TÜRKİYE’DE DIŞ KAYNAK KULLANIMINDA TEDARİKÇİ SEÇİM KRİTERLERİ VE SÖZLEŞME ŞARTLARINDA DİKKAT EDİLEN HUSUSLAR

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 2, 141 - 161, 01.06.2012

İsmail Bakan H.seçil Fettahlıoğlu A.melih Eyitmiş

Öz

Günümüzde dış kaynaklardan yararlanma, tüm işletmeler tarafından hızlı bir şekilde kullanılmaktadır. Özellikle işletmelerin yoğun rekabet şartlarında ayakta kalabilmeleri için kendi yetkinlik alanlarında uzmanlaşma eğilimleri dış kaynak kullanımını artırmıştır. Bunun yanı sıra işletmelerin; kaliteyi artırmak, esneklik kazanmak, maliyetleri azaltmak, teknolojik yenilikleri takip etmek istekleri de dış kaynak kullanım oranını artıran diğer nedenlerdir. Dış kaynak kullanımı yönetsel bir süreci kapsamaktadır. Bu süreç içerisinde işletmeler öncelikle dış kaynak kullanımı ihtiyacını belirler ve ihtiyaçları kapsamında uygun tedarikçi seçimine yönelirler. Tedarikçi seçimi, işletmeler açısından önemli bir süreçtir. İşletmeler dış kaynaklardan yararlanma faaliyetinde etkinlik sağlayabilmek için tedarikçilerini birçok kriteri dikkate alarak seçmektedirler. Bu çalışma İşletmelerin dış kaynak kullanımındaki başarılarını etkileyen önemli bir etken olan tedarikçi seçiminde dikkat edilmesi gereken kriterler üzerinde durmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda URAK sıralaması ve ADNKS verileri göz önünde bulundurularak Türkiye genelini kapsayacak şekilde 14 ilde 531 ankete ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular değerlendirilerek literatürle ilişkisi kurulmuştur

Anahtar Kelimeler

Dış Kaynak Kullanımı, Tedarikçi Seçimi, Dış Kaynak Kullanım Sözleşmeleri

Kaynakça

• Apak, S., "Türkiye Otomotiv Sektöründe Yeniden Yapılanma ve Bilgi Teknolojilerinde Dış Kaynak Kullanımının Rekabet Avantajları", II.Ulusal Kalite Fonksiyon Göçerimi Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi, İzmir, 185-198, 19-21 Mart 2008.
• Aron R., Clemons E. and Reddi, S., “Just Right Outsourcing: Understanding And Managing Risk”, Journal of Management Information Systems, Fall 2005, Vol:22, No:2
• Arslantaş C., C., “Yeni Bir Yönetim Stratejisi Olarak Dıs Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing) ve İlaç Sanayinde Faaliyet Gösteren Firmaların Dış Kaynaklardan Yararlanma Uygulamaları” İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1999 Ataman G., “İnsan Kaynakları Fonksiyonunda Dış Kaynaklardan Yararlanma/Yararlanmama Kararı: Akaryakıt Dağıtım Sektöründe Bir Örnek Olay”,Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No: 21, yıl:10, cilt: 6.
• Bakan, İ., 2004. Çağdaş Yönetim Yaklaşımları : İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar, Beta Basım Yayım Dağıtım A.S., İstanbul, 541s.
• Benyoucef L., Hongwei, D., Xiaolan,X., “Supplier Selection Problem: Selection Criteria and Methods”, Instıtut Natıonal De Recherche En Informatıque Et En Automatıque, No: 4726, Feb. 2003
• Coşkun R., “Öz Yetkinliklere Odaklanma Stratejisi Olarak Dıs Kaynak Kullanımı”, Ed. İsmail Dalay, Recai Coskun, Remzi Altunısık, Stratejik Boyutuyla Modern Yönetim Yaklasımları, Beta Yayıncılık, istanbul, 2002
• Çoban, O., Tutkun O., 2004. “Firmaların Piyasa Performansının Artırılmasında Bir Strateji Olarak Outsourcing’in Rolü”, Outsourcing Dergisi, Aralık- Ocak, s.36-40.
• Dağdeviren M., Eren T., “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, Cilt:16, No:2, 2001
• Dereli, B.,İnsan Kaynakları Yönetiminde Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcıng), İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, Aralık, 2003
• Ecerkale, K. ve Kovancı, A., İnsan Kaynaklarında Dış Kaynak Kullanımı, Havacılık Ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2 (2), 2005, 69-75.
• Efil, İ., İşletmelerde Yönetim Ve Organizasyon, 6. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 1999
• Genç N., Yönetim ve Organizasyon, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007
• Gençyılmaz G. ve Zaim S., "Şirketlerin Stratejik Üretim Planlamasında Dış Kaynak Kullanımının (Outsourcing) Rolü", İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, Vol. 29, No. 1, Apr. 2000, Pp. 119-138
• Greaver, M., F., Strategic Outsourcing, 1.Bs., Amacom, New York, 1999.
• Güner Ü., “Dış Kaynak Kullanımının Ekonomik Etkileri”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2004
• http://www.kobifinans.com.tr/tr/bilgiimerkezi/020606/349, 27.03.2007
• Juma’h A., H., Wood D., “Outsourcing Implications For Accounting Practices” Managerial Auditing Journal, 14(8), 1999, 385-396.
• Karacaoğlu, K., “Dış Kaynaklardan Yararlanma ve Teknoloji İle İlgili Dış Kaynaklardan Yararlanmanın Türkiye’de Bankacılık Sektöründe Uygulamaları”, Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001, Niğde.
• Kasirian M. N., Mohd, Y., R., “Determining Interdependencies Among Supplier Selection Criteria”, European Journal Of Scientific Researc, Vol:35, No:1, 2009
• Koçel T., İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları Genişletilmiş 9. Baskı, 2003, İstanbul
• Lacey K., Blumberg, D., “Marketing Methods Improving Business Performance With Outsourcing”, Journal of Medical Marketing, 5.1. 2005
• Lacity M., “Hirchheim Rudy, The Information Systems Outsourcing Bandwagon”, Sloan Management Review, Sonbahar, 1993
• Momme, J.. “Framework For Outsourcing Manufacturing: Strategic and Operational Implications”, Computers in Industry, 49,2002, p. 59-75.
• of Public Sector Management, 18. 1. 2005
• Öncü M. A., Işkın, M., “Otel İşletmelerinde Dış Kaynak Kullanımı Üzerine Kavramsal Bir Çalışma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.8, S.9, 2009
• Özdemir A., “Tedarik Seçiminde Karar Modelleri ve Bir Uygulama Denemesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir 2007
• Öztürk, A., Sezgili, K., “Dış Kaynaklardan Yararlanmanın Yeni Bir Rekabet Stratejisi Olarak Kullanılması ve Uygulama Süreci”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXI, Sayı 2, 2002, s.127-142.
• Özutku H., “İnsan Kaynakları Yönetiminde Yeni Eğilimler”,Verimlilik Dergisi, S:2/2002,s:117
• Quelin, B., Duhamel, F.,. “Bringing Together Strategic Outsourcing and Corporate Strategy: Outsourcing Motives and Risks”, European Management Journal, Vol. 21, No.5,2003, p: 647-461.
• Rodrigez, T. F. E. ve Robaina, V. P.,. “The Management Perception of the Strategic Outsourcing of Services: An Empirical Examination in the Hotel Sector”, The Service Industries Journal, 25, 2005
• Solak, M., Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing) ve İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Uygulaması, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2002, İstanbul.
• Türksoy, A., “Otel İsletmelerinde Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing) , Ege eab.ege.edu.tr/pdf/5/C5-S1-2- Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu.
• Udo G., G., ”Using Analytic Hierarchy Process To Analyze The İnformation Technology Outsourcing Decision”, Industrial Management and Data Systems, Vol:100, Issue: 9, 2000.
• Weber C.,, Current J.,R., Benton W. C., Vendor Selection Criteria, European Journal of Operational Research 50 (1991)2-18
• Yağmur A., “Öz Yeteneklerden Daha Etkin Biçimde Yararlanmada Bir Araç Ve Yöntem Olarak Dıs Kaynak Kullanımı(Outsourcıng):Kuram Ve Saglık İsletmelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2007
• Young S., Outsourcing in the Austrilian Health Sector”, The International Journal of Public Sector Management, 18. 1. 2005
• Yurdakul, M., İç, Y.T., “AHP ve Hedef Programlama Yöntemlerinin Sağlayıcı Seçimi Probleminde Kullanılması”, XXII. Ulusal YA/EM Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 2001.